Amaterasu
Amaterasu (天照) is in de Japanse mythologie de godin van de zon. Haar volledige naam is Amaterasu-o-mi-kami (天照大神) hetgeen betekent: glorieuze godin die in de hemelen schijnt. Zij is een directe voorouder van de Japanse keizerlijke familie.
Inhoud |
[bewerk] Eigenschappen
Amaterasu is bekend als vrouwelijk, maar de schriftelijke bron voor de Japanse mythologie, de Kojiki, geeft weinig uitsluitsel over haar sekse. Het vroege Japans kende namelijk geen woorden als "hij" of "zij". Sommige latere boeken beschrijven Amaterasu als mannelijk.
Aan Amaterasu wordt de uitvinding van de rijst- en graanteelt toegeschreven, evenals de zijdeteelt en de uitvinding van het weefgetouw. Het belangrijkste heiligdom staat in Ise, op het eiland Honshu. Deze tempel wordt elke twintig jaar afgebroken en weer opgebouwd. In de tempel wordt Amaterasu voorgesteld met een spiegel. De tempel is niet voor het publiek toegankelijk.
De dag van Amaterasu wordt elk jaar gevierd op 17 juli, met processies over het gehele land. Ook zijn er feesten op 21 december, midwinter.
[bewerk] De geboorte van de zon
Amaterasu werd geboren uit het linkeroog van de oergod Izanagi, terwijl hij zichzelf aan het reinigen was na een bezoek aan de onderwereld. Amaterasu werd de heerseres van de Hoge Hemelse Vlakten, de Takamagahara. Haar belangrijkste broers zijn de god van de maan, Tukuyomi, die uit het rechteroog ontstond, en de stormgod Susa-no-o, die uit de neus van Izanagi ontstond. Susa-no-o was echter jaloers op de status van zijn zuster, en kwam in opstand.
[bewerk] Het verdwijnen van de zon
Zoals veel mythologieën kent ook de Japanse mythologie de legende dat de zon op een dag verdween. Dit is gebaseerd op de zonsverduistering, een verschijnsel dat op de primitieve mens een overweldigende indruk gemaakt moet hebben. Het kan ook verwijzen naar de winterevening, als de dagen het kortst zijn. De erotische dans die in het verhaal wordt opgevoerd, is waarschijnlijk een restant van oude vruchtbaarheidsriten, om de groei en bloei door het licht van de zon weer op te wekken.
De broer van Amaterasu, Susa-no-o, daagde zijn zuster uit voor een wedstrijd om te bewijzen wie de machtigste was. Amaterasu won, maar haar broer begon daarop te razen, waarbij hij de rijstvelden van zijn zuster vernielde, evenals haar tuin en tempels. Amaterasu werd bang en verstopte zich daarop in een grot, waardoor de wereld in duisternis werd gedompeld. De andere goden konden haar niet verleiden om naar buiten te komen.
De godin van de dageraad, Ama-no-Uzume had een idee. Zij hing een spiegel vlak bij de ingang van de grot aan een boom en riep de andere goden bij elkaar. Ama-no-Uzume voerde vervolgens op een omgekeerde rijstton een sacrale erotische dans uit. Dit maakte de andere goden erg opgewonden waardoor ze hard gingen lachen. Door het geluid van de voeten op de ton en het geluid van de goden werd Amaterasu nieuwsgierig en keek door een kier naar buiten. Men zei tegen haar dat de goden blij waren om te kijken naar iemand die nog mooier was dan zijzelf. Toen ze dat wel wilde zien, hield één van de goden haar de spiegel voor, zodat ze haar eigen spiegelbeeld zag. Daardoor schrok ze zo dat de andere goden haar uit de grot konden trekken om haar te overtuigen haar plaats aan de hemelen weer in te nemen.
Susa-no-o werd door de goden voor straf verbannen naar het land der stervelingen.
[bewerk] De afstamming van de keizer
Later zond Amaterasu haar kleinzoon Ninigi no Mikoto naar Japan om vrede te stichten. Zijn achterkleinzoon werd de eerste keizer van Japan, Jimmu. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de Japanse keizer echter officieel geen godheid meer.
