Abdij Koningshoeven
De Abdij Koningshoeven is een klooster van de Trappisten in Berkel-Enschot.
[bewerk] Het begin
In 1880 was de situatie voor de kloosterorden in Frankrijk allesbehalve florissant. De monniken van de abdij Sainte-Marie-du-Mont op de Katsberg in Noord-Frankrijk vreesden dat zij verdreven zouden worden en zochten daarom naar een toevluchtsoord in het buitenland. De abt Dominique Lacaes zond pater Sébastien Wyart, oud-officier van het leger der zoeaven, naar Nederland waar hij vele strijdmakkers kende. Door bemiddeling van zijn oud-luitenant Antoine Arts en van de superior van de Fraters van Tilburg, pater De Beer, leerde hij de fabrikant Caspar Houben kennen, eigenaar van De Schaapskooi, drie hoeven die de toenmalige kroonprins, de latere koning Willem II, had laten bouwen in 1834 in de gemeente Berkel-Enschot ten oosten van Tilburg. Houben stond de drie hoeven in bruikleen af, die zo goed mogelijk tot een primitief kloostertje werden ingericht. Dom Lacaes wilde oorspronkelijk geen klooster stichten, maar op aandringen van pater Wyart, die hij intussen tot zijn prior had benoemd, ging hij daartoe toch op 5 maart 1881 over.
In de beginjaren was armoe troef in De Schaapskooi. Zonder de milddadige hulp van de fraters zou er van de nieuwe stichting niet veel terecht zijn gekomen. Een van de latere oversten, dom Nivardus Schweykart, breidde de boerderij uit, maar ook dat bracht geen soelaas. Als brouwerszoon uit München dacht hij aan het inrichten van een brouwerij. En dat bleek een gouden vondst te zijn. De financiële toestand werd minder nijpend en ook het aantal kloosterlingen nam gestaag toe. In 1890 werd een nieuwe overste aangesteld, dom Willibrordus Verbruggen. Hij had grote verdiensten voor de abdij, maar zou het klooster ook aan de rand van de afgrond brengen. Allereerst voldeed hij in 1891 de nog uitstaande schuld van f. 9000.- aan de heer Houben. In hetzelfde jaar werd het klooster tot abdij verheven en aan het einde van dat jaar telde de nieuwe abdij zevenenvijftig personen. Ook begon men met de bouw van de nieuwe abdij, kerk en klooster. De oude Schaapskooi werd gesloopt en de naam ging over op de brouwerij.
[bewerk] De 20e eeuw
Een volgende financiële klip was de stichting van twee toevluchtshuizen in verband met de nog steeds hachelijke situatie in Frankrijk. In 1900 ontstond Maria Toevlucht te Zundert (de oogappel van Godfried Bomans), in 1902 Charneux in de provincie Luik, dat echter in 1909 werd opgeheven. Alle bezittingen van Koningshoeven, Zundert en Charneux stonden op naam van de abt, wat in 1909 tot een penibele situatie leidde. Toen hij weigerde in te stemmen met de overdracht van de goederen, kreeg de abt van de Katsberg uit Rome de opdracht om hem mede te delen dat hij de abbatiale waardigheid was ontheven. Ook hiermee stemde hij niet in en dat had uiteindelijk tot gevolg dat de monniken van de drie kloosters hun huis moesten verlaten. Er werd na de terugkeer van de monniken een nieuwe abt benoemd, de prior van Scourmont in België, pater Simon Dubuisson. Deze heeft zich grote verdiensten verworven, zowel door het aflossen van de grote schulden die dom Willibrordus had achtergelaten als door zijn geestelijke leiding (dom Willibrordus is later na een heilig leven in een Italiaans klooster overleden). In de Orde was dom Simon zeer gezien en meermalen werd hem door het generaal kapittel verzocht om in kloosters over de gehele wereld problemen op te lossen.
In 1931 werd het vijftigjarig jubileum van de abdij gevierd, in 1937 werd te Berkel-Enschot het Trappistinnenklooster Koningsoord (het enige in Nederland) gesticht. In 1942 vond een tragische gebeurtenis plaats: de van afkomst joodse monniken Ignatius, Linus en Nivardus Lob werden naar Auschwitz gevoerd en daar vergast, evenals hun zussen, de Trappistinnen Hedwigis en Maria-Theresia. Abt dom Simon stierf op 11 februari 1945.
Voor het eerst werd in Koningshoeven een nieuwe abt gekozen; de voorafgaande waren allen benoemd. Gekozen werd Willibrord van Dijk, de eerste Nederlandse overste. Hij had het moeilijk met de vernieuwingen in het kloosterleven. Terwijl men voor zijn voorganger vooral beducht was, maakte hij zich bij zijn talrijke medebroeders bemind, zonder de regeltucht te laten verslappen. Tijdens zijn abbatiaat kwam de abdij in het bezit van de beroemde kruisweg van Albert Servaes. In Rawaseneng op Java werd in 1953 een klooster gesticht, in 1956 een ander in Kenia. In 1966 vroeg dom Willibrord ontslag wegens gezondheidsredenen. Omdat de communiteit de verkiezing van een nieuwe abt nog niet opportuun achtte, werd een voorlopige overste gekozen, pater Cyprianus van de Bogaard. Hij werd in 1969 tot vierde abt van Koningshoeven gekozen. Als joviale Tilburger wist hij de abdij dichter bij de regio te brengen. In 1981 werd het eeuwfeest uitbundig gevierd. Onder zijn bestuur werd het landbouwbedrijf afgestoten. In 1989 trad dom Cyprianus af en nam zijn plaats in de communiteit en het koor weer in. Ook nu wilde de (intussen sterk geslonken) communiteit liever een voorlopige overste en dat werd pater Korneel Vermeiren, monnik van de abdij te Zundert. Een half jaar later werd hij tot abt gekozen. In de loop van de jaren 2004-2005 werd de abdijkerk grondig gerenoveerd. De communiteit bestaat nu (november 2005) uit zestien monniken. Toen dom Korneel in 2005 terugtrad, werd de jeugdige Bernardus Peeters tot nieuwe abt gekozen.
