Howard Hughes
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Howard Robard Hughes (24 Desember 1905 – 5 April 1976) was 'n Amerikaanse vliegpionier, filmregiseur, pierewaaier, eksentrieke individu en kluisenaar. Hy was een van die rykste mense ter wêreld.
Inhoud |
[wysig] Jeug en familie
Hughes is gebore in Texas. Daar bestaan onsekerheid oor sy geboortedatum sowel as die plek waar hy gebore is. Volgens sommige bronne is hy gebore in die dorp Humble en volgens andere in Houston. Sy ouers was Allene Gano Hughes en Howard R. Hughes Sr. Sy pa het 'n diamantpuntboor ontwerp wat boorwerk vir voorheen onbereikbare oliebronne moontlik maak. Hy stig die Hughes Tool Company om die uitvinding te kommersialiseer en word welvarend uit die besigheid. Sy moeder sterf in 1922, toe Hughes sestien was.
[wysig] Onderwys
As 'n tiener verklaar Hughes dat sy doelwitte is om die beste gholfspeler, die beste vlieënier en beste filmregiseur in die wêreld te word. Ten spyte daarvan dat hy aan verskeie goeie skole en tersiêere instellings gestudeer het het hy nooit 'n diploma of graad verwerf nie. Hy gaan skool aan onder andere die Fessenden Skool in West Newton, Massachusetts (naby Boston) en die Thacher Skool in Ojai, Kalifornië. Sy pa het later gereël dat hy wiskunde en ingenieursweseklasse aan die Kaliforniese instituut vir tegnologie bywoon. Hy skryf hierna in by die Rice Instituut (later bekend as die Rice Universiteit). Op negentienjarige leeftyd sterf sy pa en erf hy die uiters winsgewende Hughes Tool Company. Hughes laat vaar hierna sy studies. Hy het met die hulp van 'n regter wat hy by die gholfklub leer ken het, gereël dat hy wetlik as volwassene beskou word. Hy kon daardeur regstreeks beheer kry oor die VSA $ 800.000 wat hy geërf het (wat vandag oor 'n miljard dollar sou wees).
[wysig] Hollywood
In 1929 verhuis hy na Hollywood, met Ella Rice. Hy het haar in Houston leer ken. Hulle trou in 1925 (die egskeiding volg in 1929). Aanvanklik word hy deur die Hollywood elite afgemaak as 'n rykmanskind. Sy eerste twee rolprente, albei uitgereik in 1927 Everybody's Acting en Two Arabian Knights was finasieël suksesvol. Die laasgenoemde het selfs 'n Oscar vir die beste regiseur vir 'n komedierolprent gewen. Sy rolprente The Racket uitgereik in 1928 en The Front Page uitgereik in 1931 word genomineer vir 'n Oscar. Hughes vervaardig ook die rolprent Hell's Angels (1930) waarvoor hy die draaiboek skryf en die regie doen, en Scarface (1932). Hell's Angels was die eerste Amerikaanse rolprent wat meer as een miljoen dollar kos. Sy mees bekende rolprent is The Outlaw uitgereik in 1941 met Jane Russell in die hoofdrol. Vir Russell laat hy 'n spesiale bra ontwerp. Beide The Outlaw en Scarface besorg Hughes probleme met die Amerikaanse filmsensuur owerhede. Weens Scarface word hy ook gedreig deur die mafia.
In hierdie tyd die Hughes verhoudinge met verskeie aktrises, onder wie Katharine Hepburn (twee jaar), Bette Davis, Jean Harlow en Ava Gardner. Ook met Ginger Rogers en Gloria Vanderbilt, beide toe 16 jaar, het hy verhoudings gehad.
[wysig] Vlieënier en ingenieur
Hughes was gedurende sy hele lewe 'n lugvaartentoesias, 'n vlieënier en 'n selfopgeleide lugvaarttegnieseingenieur. Hy stel verskeie wêreldrekords daar, en ontwerp en bou verskeie vliegtuige terwyl hy aan die hoof staan van Hughes Aircraft. Op 19 Januarie 1937 vestig Hughes 'n nuwe rekord deur in 7 uur, 28 minute en 25 sekondes van Los Angeles na New York te vlieg. Op 10 Julie 1938 stel hy 'n nuwe rekord op deur in 91 uur om die wêreld te vlieg. In dieselfde jaar word die Houston Munsipale lughawe in Houston herdoop na die Howard Hughes lughawe maar dit word verander na protesaksie teen die vernoeming van die lughawe na 'n lewende persoon. (Die lughawe se huidige naam is die William P. Hobby lughawe.)
Gedurende 1938, plaas William John Frye, 'n voormalige Hollywood waaghalsvlieënier wat die direkteur van die lugvaartmaatskappy Transcontinental and Western Airlines (TWA - in 1950 hernoem as Trans World Airlines) geword het, 'n bestelling vir die nuwe Boeing 307 Stratoliner, wat die eerste straler met 'n drukkajuit was. Hy werf Hughes, wat ook begeesterd was met die ontwikkeling van vliegtuigtegnologie om hierdie aankoop te finansier. Hierdeur word Hughes in April 1939 die grootste aandeelhouer van TWA. Gedurende die 1940’s en 1950’s bly TWA waag met die mees gesofistikeerde vliegtuie, grotendeels as gevolg van Hughes se belangstelling in die ontwikkeling van vliegtuige. Onder sy leiding groei die lugvaartmaatskappy aansienlik.
Op 7 Julie 1946 onderneem Hughes die eerste toetsvlug met die ekperimentele vliegtuig FX-11. 'n Deel van sy vlugplan was om oor Los Angeles te vlieg ten einde 'n nuwe apparaat te toets. 'n Olielek veroorsaak dat een van die teenoorgestelde draaiende skroewe in die verkeerde rigting draai. Hughes probeer om die vliegtuig te red deur 'n noodlanding te maak op die gholfbaan van die Los Angeles Country Club. Enkele sekondes voor die landing daal die vliegtuig skerp en stort neer in die woonbuurt buite die Country Club. Die vliegtuig bots teen drie huise en die brandstoftenks ontplof wat een huis laat brand. Hughes kom te lande langs die vliegtuig, maar word gered deur 'n sersant van die Amerikaanse mariniers wat in 'n naburige huis op besoek was. Hughes het 'n sleutelbeen en ses ribbes gebreek en het derdegraadse brandwonde opgedoen. Die letsel het tot met sy dood 'n invloed op hom gehad en vele mense skryf sy latere verslawing aan opiate toe aan die hoë dosering van morfien wat na die ongeluk aan hom voorgeskryf is. Sy kenmerkende snor wat hy later in sy lewe kweek was 'n poging om ‘n klein litteken aan sy gesig te verberg.
Een van sy grootste ondernemings was die ontwerp en bou van die H-4 Hercules, met die bynaam die Spruce Goose ("die gans van sparrehout"), 'n enorme vliegboot wat kort na die Tweede Wêreldoorlog voltooi word. Die Hercules onderneem maar net één vlug (met Hughes aan die stuurstang) in 1947. Die vliegtuig was aanvanklik deur die Amerikaanse regering bestel vir gebruik tydens die Tweede Wêreldoorlog, maar was nie betyds klaar nie. Hughes word gedaag om te getuig voor 'n ondersoekskommissie van die senaat. Hy moes verduidelik waarom die vliegtuig nie tydens die oorlog aan die Lugmag van die Verenigde State gelewer is nie. Die kommissie ontbind egter sonder dat 'n finale verslag uitgegee word. Hughes stel dat hy die kontrak wou nakom. Aangesien die Amerikaanse regering hom egter nie enige metaal toewys nie was hy verplig om die vliegtuig grotendeels uit hout (berk) te bou. Die vliegtuig was vir jare in Long Beach te sien, langs die Queen Mary maar word later verskuif na McMinnville in Oregon, waar dit tans te siene is in die Evergreen lugvaartmuseum.
[wysig] RKO
In 1948 koop Hughes die rolprentmaatskappy RKO wat finansiële probleme ondervind het. Hy bemoei homself met filmproduksie en die maatskappy lei skade as gevolg van sy bestuurstyl. Binne weke nadat hy beheer oorgeneem het, het hy twee derdes van die werknemers ontslaan en produksie word in 1949 vir ses maande gestaak toe hy 'n ondersoek las na die oorblywende wernemers se politieke affiliasies. Voltooide rolprente word deur hom teruggestuur indien hy van mening is dat die ster (veral die vrouens) nie na behore uitgebeeld word nie, of dat die rolprent se anti-konmmunistiese politiek nie duidelik genoeg is nie.
Hughes verkoop RKO se teaters in 1953 as skikking vir die Verenigde State v. Paramount Pictures, anti-kartel saak. Die verkoop van die winsgewende teaters, ontbloot die probleme met die filmstiudio. Gedurende die Koreanse oorlog was hy so besig met die eise wat vliegtuigvervaardiging stel en sy TWA belange, dat hy die voortdurende stroom regsaksies van die minderheidsaandeelhouers in RKO furstrerend vind. Angstig om die aanklagtes tot 'n einde te bring, het Hughes voorgestel om alle aandeelhouers se aandele uit te koop. Teen die einde van 1954, teen 'n koste van $24 milljoen, bekom Huges totale beheer van RKO, en word daarmee die eerste alleeneienaar van 'n Hollywood ateljee sedert die pioniers dae. Ses maande later, in Julie 1955, het Hughes onverwags RKO aan die General Tire and Rubber Company vir $25 milljoen verkoop. Hughes behou egter die regte ten opsigte van die rolprente wat hy persoonlik vervaardig het, insluitende dié gemaak deur RKO. Hy behou ook Jane Russell se kontrak. Vir Howard Hughes was dit die einde van 'n rol van vyf en twintig jaar in Hollywood.
[wysig] Hughes en die lugvaartindustrie
Na die oorlog herstruktureer Hughes die maatskappy Hughes Aircraft as 'n verdedigingskontrakteur. Die Hughes Helikopter afdeling word in 1947 begin nadat die helikoptervervaardiger Kellett hul nuutste ontwerp aan Hughes verkoop het vir produksie. In 1948 het Hughes 'n nuwe afdeling van die maatskappy die Hughes Aerospace Groep gestig. Die Hughes Space and Communications Group en die Hughes Space Systems Division word later in 1948 afgestig om hul eie afdeling te vorm en het uiteindelik die Hughes Space and Communications maatskappy geword in 1961. Afdelings van die maatskappy word deel van McDonnell Douglas en ten laaste Boeing toe die twee maatskappy saamsmelt. Die oorblywende afdelings van Hughes Aircraft word in 1998 aan Raytheon verkoop.
In 1961 span die bestuur van TWA in 'n regsgeding saam teen die bestuursvoorsitter, Hughes, weens 'n verskil van mening oor die wyse waarop die maatskappy bestuur word. Hughes word gedwing on TWA in 1966 vir ongeveer 500 miljoen dollar te verkoop. In die 1970’s keer hy weer na die lugvaartindustrie terug. Hy koop die lugvaartmaatskappy Air West, en noem die maatskappy Hughes Airwest.
[wysig] Howard Hughes Mediese Instituut
In 1953 stig Hughes die Howard Hughes Mediese Instituut in Delaware. Dit word opgerig vir fundamentele biomediese navorsing. Die doel van die instituut is, in Hughes se eie woorde, om die "oorsprong van die lewe self" te ondersoek. Die instituut word deur vele beskou as 'n soort belastingskuiling vir Hughes. Hy dra al sy aandele in Hughes Aircraft maatskappy aan die instituut oor, waardeur hy die verdedigingskontrakteur vrygestel van belasting maak. Die gevolg hiervan was 'n langdurige regstryd tussen Hughes en die Amerikaanse belastingdiens (Internal Revenue Service) wat in die einde deur Hughes gewen word. Na Hughes se dood in 1976 groei die instituut tot een van die belangrikste filantropiese instellings vir ondersoek op die gebied van biologie en medisyne. Die instituut beskik oor fondse ter waarde van 12 miljard dollar (2004).
[wysig] Glomar Explorer
In 1972 word Hughes deur die Amerikaanse buitelande intelligensiediens (Central Intelligence Agency - CIA) genader om te help met die koverte berging van 'n Sowjet duikboot wat vier jaar tevore naby Hawaiï gesink het. Uit die samewerking ontstaan die Hughes Glomar Explorer, 'n bergingskip wat spesiaal vir hierdie operasie ontwikkel word. Met Hughes se meewerking kon die CIA 'n geloofwaardige dekkingstorie opmaak. Hiervolgens was die skip bedoel vir onderwaternavorsing in ekstreme dieptes en vir die myn van mangaan klonte op die seebodem.
In die somer van 1974 probeer die Glomar Explorer die duikboot te berg. As gevolg van 'n meganiese fout in die gryper sou die helfte van die duikboot afgebreek het. Die gedeelte, wat na bewering die kodeboek en die kernmissiele bevat het na die seebodem gesink. Twee torpedos met kernkoppe en enkele kodeermasjiene vir geinkripteerde kommunikasie kon wel gered word. Sommige mense bly egter van mening dat die bergingspoging suksesvol was en dat die CIA disinformasie versprei het dat dit 'n mislukking was om die Sowjetunie op 'n dwaalspoor te bring.
Die operasie, met die kodenaam Project Jennifer word in Februarie 1975 bekend nadat inbrekers in Junie 1974 geheime dokumente uit Hughes se hoofkwartier gesteel het.
[wysig] Hughes die kluisenaar
Aan die einde van die jare vyftig of miskien selfs vroeër, toon Hughes simptone van obsessiewe-kompulsiewe steurnis (OKS). Waar hy voorheen een van die mees publieke figure in Amerika was, verdwyn Hughes uit die publieke oog. In die media volg gerugte oor sy verhuising en gedrag. Volgens die spekulatiewe berigte en gerugte was Hughes terminaal siek, of geestelik onstabiel, of selfs dood en vervang deur iemand wat hom voordoen as Hughes.
Hy het die simptone van OKS reg deur sy lewe gehad. In die jaren dertig vertel sy vriende al dat Hughes obsessief is oor die groote van ertjies. Dit is een van sy gunsteling kossoorte en hy het 'n spesiale vurk gebruik om ertjies volgens grootte te sorteer voordat hy dit eet.
Hughes het toenemend begin verander in 'n kluisenaar. Hy was verslaaf aan medisyne en leef in verdonkerte kamers, doodbang vir bakterië. Hoewel hy altyd 'n haarkapper op roep gehad het laat Hughes sy hare en naels hoogstens één keer per jaar knip. Hy het verskeie dokters in diens, maar raadpleeg hul selde en selfs dan volg hy nie hul advies nie.
Hy raak verslaaf aan kodeïne en ander pynstillers, was erg kwesbaar, en gebruik leë kartonhouers van Kleenex sneesdoekies vir skoene. Hy sou na bewering sy uriene in flesse bewaar. Dit is nie seker of hy dit permanent gedoen het nie of slegs een keer toe die toilet oorgeloop het. Hy draai alles wat hy moet aanraak in sneesdoekies toe om homself teen bakterië te beskerm. As jong man het hy sifilis opgedoen en sommige van sy biograwe skryf sy vreemde gedrag toe aan die derde stadium van hierdie siekte.
[wysig] Latere jare
Kort voor die presidentsverkiesing van 1960 word die reputasie van Richard Nixon geskaad deur onthullings oor 'n bedrag van 205 000 dollar wat Hughes aan 'n broer van Nixon geleen die en wat nooit terugbetaal is nie.
Howard Hughes en sy persoonlike werknemers het van hotel tot hotel verhuis van Beverly Hills na Boston waarna hy besluit om te trek na Las Vegas. Hughes ariveer op 27 November, 1966 in 'n treintrok in Las Vegas. Toe hy begin vrees dat die Desert Inn hom op straat sou uitsit koop hy die hotel. Die hotel se agtste vloer word die sentrum van waar sy uitgebreide belange bestuur word terwyl hy die negende vloer se dakwoonstel inrig as sy permanente woning.
Tussen 1966 en 1968 koop hy verskeie ander hotelle en casinos (Castaways, New Frontier, Landmark, Sands en Silver Slipper) van hoofsaaklik mafia belange. Hy moderniseer Las Vegas deur die invloed van die mafia uit te skakel. Hy bekom plaaslike televisiestasies soos KLAS-TV in Las Vegas sodat hy altyd iets het om na te kyk aangesien hy weens slaaploosheid gereeld die hele nag op bly. Sy gunsteling rolprent in sy laaste jare was Poolbasis Sebra gebasseer op die gelyknamige boek van Alistair MacLean. Hy laat die rolprent vir ‘n geruime tyd voorturend in sy tuisbioskoop draai.
Hughes se aansienlike belange in die besigheidswêreld word aan die gang gehou deur 'n klein groep ondergeskiktes wat soms die "Mormoonmafia" genoem word omdat die groep hoofsaaklik uit lede van die Mormoonse kerk bestaan het. Hulle hanteer nie net die daaglikse bedryf van sy besigheidsbelange nie maar poog ook om aan Hughes se bisarre wense te voldoen. So hou Hughes byvoorbeeld baie van 'n bepaalde soort piesnangneutroomys, en sy ondergeskiktes voorsien 'n probleem toe die fabriek in Los Angeles produksie van dié geur roomys wou staak. Hulle plaas toe 'n reuse bestelling van die roomys. Enkele dae nadat dit in Las Vegas aankom, laat Hughes sy ondergeskiktes weet dat hy genoeg gehad het van piesanggeurroomys. Voortaan wou hy net vanieljegeurroomys hê! Hierna het sy personeel en hul gesinne en kennisse piesnangneutroomys gehad.
In Nevada oefen Hughes baie mag uit. Tog het ook sy invloed perke. Hughes was bang vir die gevolge van die kerntoetse wat in die woestyn van Nevada gehou word en stuur sy medewerkers om president Lyndon B. Johnson en later Richard Nixon een miljoen dollar aan te bied vir die beëindiging van die toetse. Hughes se medewerkers probeer egter nie om die presidente om te koop nie maar laat Hughes weet dat Johnson die aanbod van die hand gewys het en dat Nixon nie bereik kon word nie.
Terwyl hy steeds verder agteruit gaan verhuis Hughes na die Bahamas, Vancouver, Londen, en verskeie andere plekke. Hy bly altyd in 'n dakwoonstel met verdonkerde ruite. Verskeie hotelle het nodig gehad om skade te herstel nadat Huges die hotel verlaat het. In 1971 skei hy van die aktriese Jean Peters met wie hy in 1957 getrou het. Op daardie staduim het die paar reeds vir jare apart leef. Sy willig in tot 'n lewenslange toelaag van sewentigduisend dollar per jaar met voorsiening vir inflasie en laat vaar enige toekomstige eise teen Hughes se besittings. Hoewel Hughes normaalweg erg paranoïes was, vereis hy tot verbasing van sy ondergeskiktes geen geheimhoudingooreenkoms van Peters nie. Peters weier egter om te praat oor haar lewe met Hughes en wys verskeie potensieël winsgewende aanbiedinge om dit te doen, van die hand.
In 1972 beweer die skrywer Clifford Irving dat hy mede-outeur was van 'n goedgekeurde outobiografie van Hughes. Hy veroorsaak 'n sensasie in die mediawêreld. Omdat Hughes in afsondering leef aarsel hy aanvanklik om Irving te veroordeel. In een van die besonderse skaars openbare telefoongesprekke wat Hughes voer, ontken hy kort voor publikasie van Irving se boek die hele verhaal. Irving bring later veertien maande in die tronk deur.
Hughes sterf op 5 April 1976 aan boord van 'n vliegtuig, terwyl hy oppad was van sy dakwoonstel in Meksiko na die Metodiste Hospitaal in Houston. Hy was 70 jaar oud en so onherkenbaar dat die FBI daarop aandring dat vingerafdrukke gebruik word om Hughes se lyk positief te identifiseer. Uit die doodsondersoek blyk dit dat nierversaking die oorsaak van sy dood was. Sy ligaam was in 'n besonder slegte toestand. Op X-straalplate van hom word byvoorbeeld afgebreekte inspuitingsnaalde in sy arms gesien.
Howard Hughes word begrawe in die Glenwood begraafplaas in Houston.
[wysig] Erflating
Hughes laat twee miljard dollar na. Melvin Dumar beweer dat hy in 1975 Howard Hughes 'n ryloopgeleentheid gebied het en dat Hughes hom na afloop van die reis sy totale erflating nagelaat het. Maar na verskeie hofsake word bevind dat Dumar se beweringe vals was. Die rolprent Melvin and Howard beeld dié verhaal uit.
Ongeveer vierhonderd ander mense stel ook eise in vir Hughes se erflating. Na jarenlange regsake word die erfenis uiteindelik 1983 tussen 22 familielede verdeeld. Hughes Aircraft bly die eiendom van die Hughes Mediese Instituut en word in 1985 vir 5 miljard dollar aan General Motors verkoop.
In 1984 betaal die erfgename aktrise Terry Moore 'n bedrag. Die bedrag bly geheim. Moore beweer dat sy in 1949 in die geheim met Hughes getroud is, en dat sy nooit van hom geskei het nie. Sy skryf 'n boek oor haar verhouding met Hughes, met die titel The Beauty and the Billionaire.
Verskeie boeke word oor Hughes geskryf. Oor sy lewe word ook twee rolprente gemaak:
The Amasing Howard Hughes (1977); regie William A. Graham, met Tommy Lee Jones as Howard Hughes.
The Aviator (2004); regie Martin Scorsese, met Leonardo DiCaprio as Howard Hughes.
Verder bestaan daar verskeie liedjes oor hom, of waarin hy genoem word.
