Armenia
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
|
|||||
| Nasjonale motto: Ingen | |||||
 |
|||||
| Offisielle språk | Armensk | ||||
| Hovudstad | Jerevan | ||||
| Styresett |
Republikk Robert Kotsjarjan Andranik Markarjan |
||||
| Flatevidd - Totalt - Andel vatn |
29 800 km² (142.) 1,3 % |
||||
| Folketal - Estimert (2005) - Folketeljing (—) - Tettleik |
2 982 904 (133.) — 100/km² (74.) |
||||
| Sjølvstende - Dato |
Frå Sovjetunionen 21. september 1991 |
||||
| BNP - Totalt (2005) - Per innbyggjar |
13 432 mill. USD (128.) 4 048 USD (114.) |
||||
| Valuta | Armensk dram | ||||
| Tidssone | UTC +4 | ||||
| Nasjonalsong | Mer Hayrenik | ||||
| Nasjonaldag | 21. september | ||||
| Internasjonal telefonkode | +374 | ||||
| Nasjonale toppdomene | .am | ||||
Armenia (armensk Հայաստան [Hayastan]) er ein republikk som ligg i fjellkjeda Kaukasus.
Innhaldsliste |
[endre] Geografi
Armenia ligg mellom 38° 51' og 41° 16' nordleg breidd, 43° 29' og 46° 37' austleg lengd. Det grensar til Tyrkia i vest, Aserbajdsjan sin eksklave Naxçivan og til Iran i sør, Aserbajdsjan i aust og Georgia i nord.
Armenia er eit fjelland, 90 % av landet ligg høgre enn 1000 meter over havet. Fjellkjedene i nord er over 3 000 meter høge. Den inaktive vulkanen Aragats (4 090 m) er den høgste toppen. Jordskjelv er framleis ein betydeleg risiko i landet. Den største innsjøen i Armenia er Sevansjøen, som ligg på 1 900 moh. og har ei flate på 1 417 km2. Aras er den lengste elva. Både Tigris og Eufrates har sine kjelder i Armenia.
Klimaet er nesten tropisk om sommaren, men nettene er forholdsvis kjølege. Vinteren er kald og snørik. Jerevan har ein årleg nedbørsnormal på 318 mm, og middeltemperaturane varierar frå 34 ºC på dagtid i juli til -9 ºC om natta i januar. Ein har derimot hatt temperaturar ned mot -27 ºC og opp mot 40 ºC her.
[endre] Historie
Armenia er ein svært gammal nasjon med røter tilbake til antikken. Landet vart kristna i 301, som det fyrste i verda til å innføre kristendom som statsreligion, tolv år før Roma. Det historiske Armenia omfatta mellom anna delar av Tyrkia.
Under fyrste verdskrigen døydde mellom 500 000 og 1,5 million armeniarar, og det har seinare vore diskusjonar om det kan vere snakk om eit folkemord. Nokre land, blant dei Noreg, meiner at eit folkemord har funne stad, medan fleirtalet og FN ikkje har kome med eit slikt vedtak.
Landet vart i 1921 teke av russiske bolsjevikar og vart i 1936 gjort til ein sovjetrepublikk. Etter Sovjetunionen sitt fall i 1991 vart landet sjølvstendig og tok avstand frå kommunismen. Det har periodevis vore strid om eksklaven Nagorno-Karabakh med nabolandet Aserbajdsjan. Armenia har tross kritikk frå FN ikkje vore villig til å trekkje seg ut av dei okkuperte områda.
Sjølv om landet geografisk ligg i Asia har det kulturelle samband med Europa. For eksempel er Armenia medlem av fleire europeiske organisasjonar, slik som fotballforbundet UEFA.
[endre] Kjende armenarar
[endre] Ekstern lenkje
- Armenica.org - Armenias historie, 800 f.Kr. til 2004. (på engelsk eller svensk)
- Armenian reality
| Aust-Europa |
|
Albania | Armenia | Aserbajdsjan | Bosnia-Hercegovina | Bulgaria | Estland | |
| Vest-Asia |
|
Afghanistan | Armenia | Bahrain | Georgia | Irak | Iran | Israel | Jordan | Kuwait | Kypros | |
