Processie
Een processie is een godsdienstige plechtigheid binnen de rooms-katholieke, Oosters-katholieke of Oosters-Orthodoxe Kerken. Deze vindt plaats in de vorm van een optocht van geestelijken en andere gelovigen.
De belangrijkste processievorm is de sacramentsprocessie. Hierbij wordt het Allerheiligste Sacrament plechtig rondgedragen onder een baldakijn. Daarnaast bestaan er ook boeteprocessie's (bijvoorbeeld in Veurne), paardenprocessies en jubelprocessies. Ook zijn er processies ter ere van heiligen, waarbij relieken worden meegedragen. In een religieuze ommegang ontbreekt het heilig sacrament in de tocht. Bij de kerken van het Oosten vindt men de sacramentsprocessie veelal niet, maar wel processies met iconen.
De processierups dankt haar naam aan deze plechtigheid omdat deze rupsen ook in een lange stoet achter elkaar lopen.
Inhoud |
[bewerk] België
In België bestaat er een oude processiecultuur:
- Antwerpen: Processie Heilig Sacrament, Hemelstraat
- Antwerpen: Sint-Paulus-Processie
- Banneux: de processie van Onze Lieve Vrouw van Fatima
- Brugge: de Heilig Bloedprocessie op Onze Lieve-Heer Hemelvaart
- Brugge: de Brugse Belofte (al sinds 1304, op Maria Hemelvaart (15 augustus))
- Brugge: de Sacramentsommegang in het begijnhof op Sacramentsdag
- Brussel: Processie Heilig Sacrament, St. Jozefskerk, Frère Orbanplein
- Gistel: St-Godelieve processie
- Grimbergen: de Sint-Servaasommegang (13 mei of zondag erna - in 2005 was er een Sint-Servaasevocatie)
- Hakendover (nabij Tienen): de Paardenprocessie (op Paasmaandag)
- Halle: de Mariastoet (tweejaarlijks : 2002, 2004, 2006, ... op Pinksterzondag)
- Hasselt: zevenjaarlijkse processie die gehouden wordt ter ere van de Virga Jesse (1996, 2003, 2010, ...)
- Hoogstraten: de Heilig Bloed-processie
- Ieper: de Kattenstoet (om de drie jaar : 2000, 2003, 2006, ... op de tweede zondag van mei)
- Ieper: Onze-Lieve-Vrouw van Thuyne
- Ittre: de processie van de Onze-Lieve-Vrouw van Ittre
- Kampenhout: de boeteprocessie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw op de Tweede Pinksterdag (Tweede Sinksendag).
- Kalfort: de Maria-ommegang (tweede zondag na 15 augustus)
- Kalfort: Onze-Lieve-Vrouw ten Traan
- Kortenbos: Onze-Lieve-Vrouw Behoudenis
- Lede: De Mariale Processie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën (sinds 1414, op Drievuldigheidszondag)
- Leffinge: de ommegang Onze Lieve Vrouw
- Lembeek: de Veroonmars of Sint-Veroonprocessie (Paasmaandag)
- Lier: de Sint-Gummarusprocessie (zondag na 10 oktober)
- Lier: sacramentsprocessie in het begijnhof (zondag na Sacramentsdag)
- Mechelen: de Hanswijkprocessie (derde zondag na Pinksteren)
- Opwijk: een jubelprocessie: de Sint-Pauluspaardenprocessie
- Perk: de processie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw
- Rutten: Sint-Evermarusfeesten op 1 mei
- Scherpenheuvel: de Kaarskensprocessie (eerste zondag na Allerheiligen)
- Sint-Lenaarts: processie ter ere van de heilige Leonardus
- Tongeren: de Kroningsfeesten (om de zeven jaar : 1988, 1995, 2002, 2009, ... in juli)
- Zoutleeuw: de Sint-Leonardusprocessie (Pinkstermaandag)
- Veldwezelt: de Sacramentsprocessie
- Veurne: de boeteprocessie
- Vilvoorde: Onze Lieve Vrouwe van Troost
- Wezet: Sint-Hadelinusprocessie op de derde zondag in september
[bewerk] Tussen België en Nederland
- de Kaarskensprocessie in Baarle (eerste zondag na Maria-Tenhemelopneming)
[bewerk] Nederland
Onder de Nederlandse wet waren processies gedurende lange tijd alleen toegestaan in plaatsen waar deze al in 1848 bestonden. Processies komen dan ook nog steeds met name voor in die plaatsen. Bij de grondwetsherziening van 1983, die in 1989 van kracht werd, verdween het processieverbod.
Van de opheffing van het processieverbod werd in Nederland voor de eerste maal gebruikgemaakt in het jaar 2002, toen in Utrecht een Willibordprocessie werd gehouden, onder het motto "Geloven mag gezien worden". De processie was het initiatief van een van de pastores van de Binnenstadparochie Utrecht, Pastor N.M. Schnell, de verantwoordelijke voor de Sint-Catharinakathedraal, waar zich een schrijn met relieken van St. Willibrord bevindt. Inmiddels is de Willibrordprocessie, waarin de reliekschrijn wordt meegedragen, een jaarlijks weerkerend evenement geworden.
- Amsterdam: de Stille omgang in Amsterdam in maart ter herdenking van Het mirakel van Amsterdam uit 1345
- Amsterdam: de sacramentsprocessie op Sacramentsdag vanuit de Amsterdamse Onze Lieve Vrouwekerk.
- Bergen op Zoom: de Maria-Ommegang
- Boxmeer: de Boxmeerse Vaart
- Boxtel: de Bloedprocessie http://bloedprocessieboxtel.nl op de eerste zondag na Pinksteren
- Eijsden: de Bronk op de 2e zondag na Pinksteren
- Houthem-Sint-Gerlach: Kruisprocessie in de week voor Hemelvaart, Sacramentsprocessie op Eerste Pinksterdag
- Huissen: de Umdracht
- Laren (Noord-Holland): de Sint Jansprocessie
- Luyksgestel: Sacramentsprocessie op de tweede zondag na Pinksteren
- Maastricht: de Stadsprocessie (St. Servaasprocessie) op de zondag na het feest van de H. Servatius
- Maastricht: de Heiligdomsvaart in Maastricht (zevenjaarlijks: 1997, 2004, 2011 etc. in juni)
- Maastricht: de Bidwegprocessie van de Onze Lieve Vrouwekerk in Maastricht naar het genadebeeld Sterre der Zee, vanuit de kerk van de Minderbroeders op Paasmaandag
- Meerssen: de sacramentsprocessie op Sacramentsdag vanuit de basiliek
- Neer: Mariaprocessie
- Nunhem: de Sint Servaasprocessie in Nunhem bij Roermond op de zondag voor Hemelvaart
- Nuth: Sacramentsprocessie
- Overdinkel: de St. Gerardus Majella-processie
- Sittard: de St.-Rosaprocessie sinds 1667 op de laatste zondag in augustus
[bewerk] Andere Landen
in andere landen bestaat er ook een processiecultuur zoals in Duitsland, Oostenrijk, Spanje, Italië en Polen. In het Heilige Land worden door bedevaartgangers processies houden in de Heilige Stad Jeruzalem.
