Overstroming
Een overstroming of watersnoodramp is een ramp waarbij een aanzienlijke hoeveelheid water uit een zee, rivier of meer plaatsen bereikt die normaal gesproken niet onder water staan, en daardoor een verwoestende uitwerking heeft.
Inhoud |
[bewerk] Oorzaken
In Nederland worden watersnoodrampen vooral veroorzaakt door de Noordzee, die door een zware storm wordt opgestuwd, waardoor dijken kunnen doorbreken. Bij de watersnoodramp 1953 gebeurde dit in combinatie met een springvloed. Maar ook langs de rivieren braken vroeger regelmatig dijken door. Extreme regenval kan leiden tot wateroverlast doordat het water niet snel genoeg uit laaggelegen polders kan worden weggepompt.
In tropische landen kunnen overstromingen ontstaan door enorme regenval tijdens de Moesson. In Bangladesh zijn hierdoor verschillende rampen geweest (onder andere in 1989 en in 2004). Ook door hevige regenval in bergachtige gebieden kunnen ernstige overstromingen optreden in een lager gelegen dal. Zeebevingen kunnen leiden tot tsunami's, vloedgolven die grote schade aanrichten zodra zij een kust raken. En in 2006 kreeg Oost-Java te maken met een modderstroom van extreme omvang. Hierbij begon de modder uit de grond te stromen na een boring.
Onder sommige omstandigheden kan ook het snel smelten van sneeuw op bergen leiden tot overstromingen.
[bewerk] Nederland
[bewerk] Vanuit zee
In Nederland hebben sinds de Middeleeuwen vele watersnoodrampen vanuit zee plaatsgevonden:
|
|
||
[bewerk] Vanuit de grote rivieren
Langs de grote rivieren braken ook dijken door. Tussen 1750 en 1800 alleen al 152 keer. Na de oprichting van het 'Bureau voor den waterstaat' (het huidige Rijkswaterstaat) in 1798 nam die frequentie snel af. Sinds het einde van de achttiende eeuw hadden de grote rivieren acht keer te maken met hoge waterstanden. Zes keer leidde dat tot grote dijkdoorbraken en overstromingen. Dijkdoorbraken in het rivierengebied na 1780:
In 1993 zorgde hoogwater op verschillende plaatsen langs de rivieren - hoewel er geen dijken doorbraken - voor veel overlast. In 1995 volgde weer een hoogwatergolf. Dit was de hoogste sinds 1926. Omdat getwijfeld werd aan de stabiliteit van de dijken, werden in één week tijd circa 250.000 mensen geëvacueerd, en ook de complete veestapels van de boeren in het gebied. Toen na enige dagen het water daalde en er geen dijken bezweken waren kon men weer terugkeren. Eind vorige eeuw heeft de regering drie maal een onafhankelijke commissie ingesteld om zich over de rivierdijken te buigen: in de jaren zeventig de Commissie Becht, en in de jaren negentig de Commissies Boertien I en Boertien II.
[bewerk] Kadebreuk
- Kadebreuk Tuindorp Oostzaan 1960
- Kadebreuk Wilnis 2003
[bewerk] Door regen
Ook hevige regenval heeft sinds eind vorige eeuw diverse malen voor wateroverlast gezorgd. Om na te gaan of het het waterbeheer in Nederland goed gesteld stond voor de 21ste eeuw, heeft de regering de Commissie Waterbeheer 21ste Eeuw ingesteld onder voorzitterschap van Frans Tielrooij. Deze commissie kwam in 2000 met haar advies, wat grotendeels overgenomen is in het kabinetsstandpunt Anders omgaan met water.
[bewerk] Expertise Netwerk Waterkeren (ENW)
Het Expertise Netwerk Waterkeren is in Nederland het platform van deskundigen op het gebied van beveiliging tegen overstromingen. Het ENW richt haar speciale aandacht op de benodigde kennisontwikkeling om Nederland in dit opzicht op langere termijn veilig en bewoonbaar te houden.
[bewerk] België
Een aantal reeds bij Nederland genoemde overstromingen hadden ook effect in België. Dit is vooral het geval wanneer de watersnood vertrekt vanuit de Noordzee, zoals o.m. het geval was voor de :
- Watersnoodramp van 1377
- Sint-Elisabethsvloed (1404)
- Sint-Felixvloed (1530)
- Allerheiligenvloed (1570)
- Watersnoodramp van 1703.
Daarnaast kunnen we o.m. ook vermelden :
- 1808 - Een springvloed op 14 januari vanuit de Westerschelde veroorzaakt in Vlaanderen grote overstromingen en tientallen slachtoffers.
- 1925-1926 - Rond de jaarwisseling overstromen grote gedeelten van de Maasvallei, veroorzaakt door het smelten van overvloedige sneeuw en hevige regen.
- 1952 - 6 arbeiders verliezen het leven in Jalhay in de Hoge Venen wanneer ze worden meegesleurd bij een plotse overstroming van de Soor.
- Watersnoodramp van 1953 - De noordwesterstorm van 31 januari op 1 februari veroorzaakt ook aan de Belgische kust en in het Waasland dijkbreuken, overstromingen en dodelijke slachtoffers.
- 1956 - In de streek van Verviers vallen verschillende doden bij overstromingen ten gevolge van hevig onweer.
- 1976 - Hevige storm gecombineerd met hoogtij veroorzaakt dijkbreuken in Ruisbroek met veel overstromingen in de provincie Antwerpen tot gevolg. Na deze overstromingsramp werd in Vlaanderen het Sigmaplan opgesteld, dat het Zeescheldebekken moet beveiligen tegen stormvloeden vanuit de Noordzee.
- 1980 - Bij grote overstromingen in juli moet een tijdlang in Hoog België het scheepverkeer op de Maas worden stilgelegd.
- 1987 - In Gerpinnes en Châtelet vallen drie doden bij de overstroming van de Bieme, ten gevolge van hevige onweders.
- 1993 en 1995 - Opnieuw grote overstromingen in de Maasvallei.
[bewerk] Duitsland
- 1962 - Overstroming van de Elbe in Hamburg, daarbij vielen honderden slachtoffers. In Delfzijl was er gelijktijdig een middelbare stormvloed.
- 1993 - Overstroming van de Rijn en zijrivieren, met een bijna ongekend waterpeil, die een totaal geschatte schade van 400 tot 500 miljoen euro heeft aangericht.
- 1997 - Overstroming van de Oder
- 2002 - Overstroming van de Elbe en zijrivieren
- 2006 - Overstroming van de Elbe en zijrivieren
[bewerk] Hongarije
- 2006 - Overstroming van de Donau en zijrivieren waardoor het openbare leven in de hoofstad Boedapest vrijwel onmogelijk is.
[bewerk] Verenigde Staten
- 2005 - Door orkaan Katrina breekt een dijk en wordt New Orleans overstroomd.
[bewerk] Suriname
- 2006 - Begin mei werd het binnenland van Suriname getroffen door zware overstromingen vanuit de Boven-Suriname, Tapanahony, Lawa en Boven-Marowijne rivieren.
[bewerk] Externe links
- Dick Roth, Jeroen Warmer, Madelinde Winnubst, 2006, Waterkennis, beleid en politiek rond noodoverloopgebieden. Een noodverband tegen hoogwater
- De Engelse Wikipedia met een overzicht en korte beschrijving van de Nederlandse overstromingen
- Overzicht overstromingen in België
- Deltawerken Online over watersnoodramp van 1953
- Nederlandsche watervloeden, gedigitaliseerd boek door Simon Abbes Gabbema.
- Lijst van 642 publicaties uit de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC), over of n.a.v. watersnood en storm; gesorteerd op jaar
- Lijst van verdronken dorpen en steden in Zeeland en West-Brabant
- Alle overstromingen wereldwijd vanaf 1985
- Expertise Netwerk Waterkeren (ENW)
- Project Safecoast: kennisuitwisseling op het gebied van overstromingen tussen 5 Noordzee kustbeheerders
| Watersnoodrampen en grote overstromingen in Nederland | |
|---|---|
|
838 - 1014 - 1134 - 1163 - 1170 - 1196 - 1212 - 1214 - 1219 - 1248 - 1277 - 1280 - 1282 - 1287 - 1288 - 1322 - 1375 - 1377 - 1404 - 1421 - 1530 - 1532 - 1552 - 1570 - 1675 - 1686 - 1703 - 1717 - 1820 - 1825 - 1916 - 1953 |
|
