Dijk (waterkering)
Een dijk is een door mensen aangelegde waterkering die een gebied beschermt tegen een hoge waterstand en golven. Een grondlichaam dat permanent belast wordt door een water met een relatief vast peil noemt men kade.
Binnen Nederland zijn twee (bestuurlijke) typen dijken: de primaire waterkeringen en regionale waterkeringen welke veelal secundaire waterkeringen worden genoemd. De primaire waterkeringen beschermen ons tegen het buitenwater, het water dat oncontroleerbaar kan stijgen zoals op zee, de grote rivieren, het Markermeer en het IJsselmeer.
De regionale waterkeringen beschermen ons tegen het binnenwater in meren, boezems en kanalen. In het westen van Nederland zijn dit veelal boezemkaden. Onder de regionale keringen vallen ook slaperdijken.
De veenkade van Wilnis is een voorbeeld van een regionale waterkering.
[bewerk] Wierdijk
Aan de zuidelijke oever van het voormalige eiland Wieringen, dat glooiend afloopt, werd in de Middelleeuwen een zeewering aangelegd bestaande uit een dubbele rij palen, die aaneengesloten vertikaal in de grond werden gezet. In de tussenruimte van zo'n 2 meter werd zeegras gepropt en afgedekt met zand. Dat zeegras werd, vlak in de buurt, in de Waddenzee geoogst. Het bleek de wonderlijke eigenschap te hebben dat het niet vergaat of verrot. De dijk bleek buitengewoon stormvast omdat het zeegras ook een verende eigenschap heeft. Daarom werd zeegras tot in het begin van de 20ste eeuw, veel gebruikt als matras- en kussenvulling. Een dergelijke dijk werd een wierdijk genoemd -er -abusievelijk- van uitgaande dat het zeegras tot de ziewieren behoorde.
Die wierdijk functioneerde lange tijd naar behoren tot in de 18e eeuw de paalworm toesloeg, die de houten balken opvrat en daarmee het skelet van de dijk vernietigde. Daarop werd besloten de buitenzijde van de dijk te verstevigen met opgestapelde basaltblokken, die uit Noorwegen werden aangevoerd.
Veel later pas, kwam men erachter dat een dijk met een grote glooiing aan de zeekant beter bestand was tegen het beuken van de golven. Toen werden de basaltblokken glooiend neergelegd tegen de dijk.
De wierdijk aan de zuidkant van Wieringen werd de afgelopen jaren gedeeltelijk gereconstrueerd, waarbij de drie fasen van de ontwikkeling van de dijk educatief zijn tentoongesteld. Het zeegras dat voor de reconstructie nodig was, groeit niet meer in de Waddenzee en moest geimporteerd worden van de Duitse Oostzeekust.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Dikes van Wikimedia Commons. |
