Lizherenneg c'hlagolitek

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Skrivet eo ar pennad-mañ e Peurunvan

Al lizherenneg c'hlagolitek (diwar ar henslaveg: glagolə, “ger”) a zo anezhi al lizherenneg koshañ bet implijet evit skrivañ ar yezhoù slavek, enni 41 lizherenn er penn-kentañ.

Krouet e oa bet gant Sant Kirill ha Sant Metodius etre 862 ha 863 a-benn treiñ ar bibl ha testennoù all er yezhoù slavek.

War a seblant, diwar ar 41 lizherenn e oa bet savet peder war 'n ugent anezhe hervez patrom lizherennoù gresianek kemmet o stumm. Teir lizherenn a oa bet diorroet o stumm diwar patrom lizherennoù al lizherenneg hebraek hag ar peurrest e van dianv o orin.

E Rusia ne oa bet implijet al lizherenneg c'hlagolitek nemet ral a wech. E Kroatia an hini eo, avat, e oa bet implijet stank a-hed ouzhpenn mil bloaz hag e 1248 e oa bet aotreet dezhe gant ar Pab Inosant IV implijout o yezh hag o doare-skrivañ evit skrivañ lidoù an iliz.

Er Grennamzer e oa bet staliet da vat al lizherenneg kirillek, enni un 10 lizherenn bennak awenet gant re al lizherenneg c'hlagolitek, e lec'h al lizherenneg c'hlagolitek hag ne vez implijet ken nemet evit skrivañ Slavoneg an Iliz hag ivez a-wechoù gant Iliz Katolik Križevci e Kroatia.

[kemmañ] Al lizherenneg

Daou doare ez eus da skrivañ al lizherenneg c'hlagolitek:

ar skritur ront
ar skritur karrezek

Lizherenn (skeudenn)	Karakter unicode	Anv (henslavoneg an iliz)	Distagadur (LFE)	Orin	Lizherenn girillek kevatal
	Ⰰ	Az'	/ɑ/	Ur groaz pe alef hebraek (א)	A a
	Ⰱ	Buky	/b/	Orin dianv: tu-gin al lizherenn samaritanek /m/	Б б
	Ⰲ	Vede	/ʋ/}}	Marteze a-walch diwar al lizherenn latin [[V (lizherenn)\|V)	В в
	Ⰳ	Glagolji	/ɡ/	Gamma gresianek (Γ γ)	Г г
	Ⰴ	Dobro	/d]/	Delta gresianek (Δ δ)	Д д
	Ⰵ	Jest'	/ɛ/	lizherenn samaritanek he pe an niverenn c'hresianeg sampi	E e. Gwelet ivez: Є є
	Ⰶ	Zhivete	/ʒ/		Ж ж
	Ⰷ	Dzelo	/ʣ/		Ѕ ѕ
	Ⰸ	Zemlja	/z/	theta gresianek (Θ θ)	З з
,	Ⰺ, Ⰹ	Izhe	/i/, /j/	iota gresianek (Ι ι) gant daou boent	И и
	Ⰻ	I	/i/, /j/	Orin amsur	І і ukrainek ha belarusek
	Ⰼ	Djerv'	/ʥ/	Orin amsur	Serbieg Ћ ћ ha (Ћ ђ
	Ⰽ	Kako	/k/	qof hebraek ( ק)	К к
	Ⰾ	Ljudije	/l/, /ʎ/	lambda gresianek (Λ λ)	Л л
	Ⰿ	Mislete	/m/	mu gresianek (Μ μ)	М м
	Ⱀ	Nash'	/n/, /ɲ/	Orin dianv.	Н н
	Ⱁ	On'	/ɔ/	Orin dianv.	О о
	Ⱂ	Pokoji	/p/	pi gresianek (Π π)	П п
	Ⱃ	Rtsi	/r/	Greek rho gresianek (Ρ ρ)	Р р
	Ⱄ	Slovo	/s/	Orin dianv.	С с
	Ⱅ	Tvrdo	/t/	tau gresianek (Τ τ)	Т т
	Ⱆ	Uk'	/u/	On skrivet stag ouzh izhitsa	У у
	Ⱇ	Frt'	/f/	phi gresianek (Φ φ)	Ф ф
	Ⱈ	Kher'	/x/	Orin dianv, kv. /g/ ha latin Latin h	Х х
	Ⱉ	Oht'	/ɔ/	On skrivet stag ouzh un on all en tu-gin	Ѿ ѿ (evit treuzskrivañ ar gresianeg nemetken)
	Ⱋ	Shta	/ʃt/	Sha skrivet a-us da d-tverdo	Щ щ
	Ⱌ	Tsi	/ʦ/	tsade hebraek (צ ץ)	Ц ц
	Ⱍ	Chrv'	/ʧ/		Ч ч
	Ⱎ	Sha	/ʃ/	shin hebraek (ש)	Ш ш
	Ⱏ	Jer'	/ɯ/		Ъ ъ (sin kalet)
	ⰟⰊ	Jery	/ɨ/		Ы ы
	Ⱐ	Jerj'	/ɘ/		Ь ь (sin blot)
	Ⱑ	Jat'	/æ/, /jɑ/	Marteze diwar alpha gresianek	Ѣ ѣ (skarzhet diouzh ar ruseg e 1917, ha diouzh ar bulgareg e 1945)
	Ⱖ	Ye	/jɛ/		Ѥ ѥ (ne vez ket implijet ken)
	Ⱓ	Yu	/ju/		Ю ю
	Ⱔ	Ens' (Yous bihan)	/ɛ̃/		Ѧ ѧ (ne vez ket implijet ken)
	Ⱗ	Yens' (Yous biha gant iota)	/jɛ̃/	Yest gant merk ar friadur	Ѩ ѩ (ne vez ket implijet ken)
	Ⱘ	Ons' (Yous bras)	/ɔ̃/	On gant merk ar friadur	Ѫ ѫ (ne vez ket implijet ken)
	Ⱙ	Yons' (Yous bras gant iota)	/jɔ̃/		Ѭ ѭ (ne vez ket implijet ken)
	Ⱚ	Thita	/θ/	theta gresianek (Θ θ)	Ѳ ѳ (evit treuzskrivañ ar gresianeg nemetken)
	Ⱛ	Izhitsa	/ʏ/, /i/	Izhe skrivet stag ouzh yer	Ѵ ѵ (skarzhet diouzh ar ruseg e 1917)