Anarşizm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Anarşizm
|
Anarşist Akım ve Gelenekler: Anarşist komünizm Kültürde Anarşizm Anarşizm ve din Önemli Olaylar / Halk Hareketleri Haymarket olayı Anarşist Teori ve Diğerleri Anarşist ekonomi Ayrıca Bakınız: |
içeriğe katkıda bulunun |
Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşi, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir.
Bu hareketler, merkezi politik yapılar, üretim araçlarının özel mülkiyeti ve ekonomik kurumlar yerine toplumsal ilişkilere dayanan gönüllü etkileşim ve özyönetimi savunur, özgürlük ve otonomi ile karakterize edilen bir toplumu arzular. Bu felsefeler, anarşi terimiyle özgür bireylerin gönüllü etkileşimine dayanan bir toplumu, bireylerin ve toplulukların alınan kararlardan etkilendikleri ölçüde söz sahibi olması düşüncesini ifade eder.
Zorlayıcı kurumlara ve toplumsal bazlı hiyerarşilere karşı olmak anarşizmin asli ilkelerindendir ve ayrıca anarşizm gönüllülüğe dayanan bir toplumun nasıl işleyeceği konusunda olumlu bir görüşü ifade eder. Anarşist felsefeler arasında hatrı sayılır bir çeşitlilik vardır. Şiddetin anarşizmdeki yeri, ne tür bir ekonomik sistemin olması gerektiği, çevre ve endüstriyalizm hakkında sorular ve diğer hareketlerde anarşistlerin rolleri gibi farklı alanlarda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Anarşist akımlar bu nedenlerle birbirlerinden çok farklı ve hatta karşı olabilirler. Örneğin anarşist komünizmin yanı sıra Hristiyan anarşizm ve anarko-kapitalizm gibi anarşist akımlar da mevcuttur.
"Anarşi" ve "anarşizm" kelimeleri Yunanca an ("-sız", olumsuzluk eki) archos ("yönetici") kelimesinden türemiştir. Bu yüzden anarşizm en genel anlamı ile yönetimin gereksiz olduğu ve ortadan kaldırılması gerektiği yönündeki inanç ve düşüncedir. "Anarşi" kelimesi, pek çok anarşistin kullandığı biçimiyle kaos veya anomi anlamına gelmez, gönüllü toplumsal ilişkilere dayanan bir toplumu ifade eder.
[değiştir] Ünlü Anarşistler
- Peter Alexeyevich Kropotkin
- Emma Goldman
- Max Stirner
- Mihail Bakunin
- Ursula K Le Guin
- Michel Foucault
- Daniel Guérin
- Unabomber
- Rudolf Rocker
- Nestor Makhno
- Buenaventura Durruti
- Murray Bookchin
- George Woodcock
- Peter Grimes
- Errico Malatesta
- Emile Armand
- Oscar Wilde
- John Zerzan
- Pierre-Joseph Proudhon
- William Godwin
- Alexander Berkman
- Joseph Déjacque
- Pablo Picasso
- Noam Chomsky
- Louise Michel
- Franz Kafka