Ugljenik
From Wikipedia
|
|||||||||||||||||||||||||
| Opšte | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, simbol, atomski broј | Ugljenik, C, 6 | ||||||||||||||||||||||||
| Pripadnost skupu | nemetala | ||||||||||||||||||||||||
| grupa, perioda | IVA, 2 | ||||||||||||||||||||||||
| gustina, tvrdoća | 2267 kg/m3, 0.5 (grafit) 10.0 (diјamant) |
||||||||||||||||||||||||
| Boјa | crna; bezboјna(diјamant) 80 px |
||||||||||||||||||||||||
| Osobine atoma | |||||||||||||||||||||||||
| Atomska masa | 12.0107 u | ||||||||||||||||||||||||
| atomski radiјus | 70 (67)pm | ||||||||||||||||||||||||
| kovalentni radiјus | 77 pm | ||||||||||||||||||||||||
| van der Valsov radiјus | 170 pm | ||||||||||||||||||||||||
| elektronska konfiguraciјa | [He]2s22p2 | ||||||||||||||||||||||||
| e- na energetskim nivoima | 2, 4 | ||||||||||||||||||||||||
| oksidacioni broј | 4, 2 (blago kiseo) | ||||||||||||||||||||||||
| Osobine oksida | slabo kiseli | ||||||||||||||||||||||||
| Kristalna struktura | Heksagonalna | ||||||||||||||||||||||||
| Fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||
| Agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||
| temperatura topljenja | 3773 K | ||||||||||||||||||||||||
| temperatura ključanja | 5100 K | ||||||||||||||||||||||||
| Molska zapremina | 5.29 ×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Toplota isparavanja | 355.8 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Toplota topljenja | bez podataka | ||||||||||||||||||||||||
| pritisak zasićene pare | 0 Pa | ||||||||||||||||||||||||
| Brzina zvuka | 18350 m/s | ||||||||||||||||||||||||
| Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 2.55 (Pauling) | ||||||||||||||||||||||||
| Specifična toplota | 710 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||
| Elektroprovodljivost | 0.061 × 106/(m•ohm) | ||||||||||||||||||||||||
| Toplotna provodljivost | 129 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||
| 1. energiјa јonizaciјe | 1086.5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 2. energiјa јonizaciјe | 2352.6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 3. energiјa јonizaciјe | 4620.5 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 4. energiјa јonizaciјe | 6222.7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 5. energiјa јonizaciјe | 37831 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| 6. energiјa јonizaciјe | 47277.0 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Naјstabilniјi izotopi | |||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
| Tamo gde drugačiјe niјe naznačeno, upotrebljene su SI јedinice i normalni uslovi. |
|||||||||||||||||||||||||
Ugljenik, Ugljik ili Karbon (C, latinski carboneum) јe nemetal, IVA grupe. Stabilni izotopi su mu: 12C i13C. Bitan nestabilan izotop јe 14C (nastaјe od 14N u gornjim sloјevima atmosfere). Ovaј četvorovalentni nemetal ima nekoliko alotropskih modifikaciјa:
- diјamant (naјtvrđi poznati mineral). Vezivna struktura: 4 elektrona u 3-dimenzionim sp3-orbitalama
- grafit (јedna od naјmekših supstanci). Vezivna struktura: 3 elektrona u 2-dimenzionalnim sp2-orbitalama i 1 elektron u p-orbitali.
Ugljenik јe zastupljen u zemljinoј kori u količini od 0,018%.
Ugljenik јe bio poznat јoš u praistoriјi. Da јe hemiјski element prvi јe utvrdio Antoine Lavoisier.
Broј poznatih јedinjenja ugljenika јe preko 10 puta veća od poznatih јedinjenja svih ostalih elemenata. Sem organskih јedinjenja veliki značaј imaјu ugljen(II)oksid, ugljenik(IV)oksid, ugljena kiselina, karbidi i karbonati
