Szakłak pospolity
Z Wikipedii
| Szakłak pospolity | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Podgromada | Magnoliophytina |
| Klasa | Rosopsida |
| Podklasa | różowe |
| Nadrząd | szakłakopodobne |
| Rząd | szakłakowce |
| Rodzina | szakłakowate |
| Rodzaj | szakłak |
| Gatunek | szakłak pospolity |
| Nazwa systematyczna | |
| Rhamnus catharticus | |
Szakłak pospolity, (Rhamnus catharticus) – gatunek krzewu lub drzewa należący do rodziny szakłakowatych. Występuje w Europie i Zachodniej Azji, w Polsce pospolity na całym niżu, na pogórzu występuje rzadziej.
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Osiąga wysokość do 6 m. Ma gęste gałęzie z cierniami w rozgałęzieniach pędów, czym różni się od podobnego gatunku kruszyny pospolitej, nie posiadającej kolców.
- Liście
- Eliptyczno-jajowate, zaostrzone, o długości 3-6 cm, przy szerokości 1,5-3 cm, z zaokrągloną podstawą, brzegiem równo piłkowane, delikatnie, krótko owłosione. Ogonki o długości ok. 1,5 cm, odstająco owłosione. Nerwy boczne mają zagięte ku szczytowi blaszki. Pączki wydłużone, spiczaste, przylegające do gałązek, brunatnoczerwone.
- Kwiaty
- Drobne i niepozorne, żółtawozielone, wyrastają w pęczkach z kątów liści. Są 4-krotne, przedprątne, rozdzielnopłciowe lub obupłciowe. Są owadopylne, kwitną od maja do czerwca.
- Owoc
- Kuliste, czarne pestkowce. Dojrzewają we wrześniu,mają słodko-kwaśny smak i są trujące (szczególnie niedojrzałe).
- Biotop, Wymagania
- Widne zarośla, lasy, zbocza. Mało wymagający, co do gleby.
- Roślina trująca
- Zawiera podobne składniki, jak kruszyna pospolita, ale w mniejszej ilości, jest też słabiej od niej trujący. Jednorazowa dawka 30 suszonych owoców (dla dorosłego człowieka) jest bezpieczna – wywołuje tylko biegunkę.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: owoce i kora (Cortex Rhamnus catharticae) zawierają glikozydy antrachinowe (m. in. frangulinę), flawonoidy, garbniki, saponiny.
- Działanie: przeczyszczające i pobudzające perystaltykę jelit. Odwary z owoców lub suszone owoce stosowane są przy przewlekłych zaparciach. Preparaty z szakłaku ze względu na uboczne działanie (powoduje przekrwienie miednicy małej), nie mogą być stosowane po operacji, przy hemoroidach, w stanach zapalnych narządów jamy brzusznej, a także przez kobiety w ciąży i podczas miesiączki. Spożyte przez karmiącą matkę przechodzą do mleka działając przeczyszczająco na niemowlę.
- Zbiór i suszenie: owoce i korę zbiera się jesienią i suszy w temperaturze 30-40 stopni Celsjusza.
[edytuj] Ciekawostki
- w Starożytności odwarami z kory farbowano len na żółty i czarny kolor, a owocami wełnę na brunatno i szaro.
