Jądrowce
Z Wikipedii
| Jądrowce | ||
|---|---|---|
| Systematyka | ||
|
||
| Nazwa systematyczna | ||
| Eukaryota |
Jądrowce (Eukaryota lub Eukarya zwane też przez biologów Eukariotami lub Eukariontami) - organizmy zbudowane z komórek z jądrem komórkowym, odgraniczonym od cytoplazmy podwójną błoną białkowo - lipidową.
W zależności od ujęcia systematycznego jądrowce są traktowane jako królestwo, nadkrólestwo, cesarstwo lub domena.
Komórki eukariotyczne są znacznie większe od prokariontycznych. Choć zmienność rozmiarów i jednych i drugich jest bardzo duża, "typowe" proporcje objętości są rzędu tysiąc do jednego.
Spis treści |
[edytuj] Ewolucja
Prawdopodobnie organizmy eukariotyczne wywodzą się z prokariontycznych archeanów, jednak ich wczesne dzieje ewolucyjne są słabo znane. Uznaje się za możliwe, że po prokariotycznych jeszcze przodkach wczesne jądrowce odziedziczyły zdolność do ruchu ameboidalnego i fagocytozy, lecz znacznie ją udoskonaliły. Głównym jednak "wynalazkiem" była reorganizacja materiału genetycznego. Komórka eukariotyczna zawiera wielokrotnie więcej materiału genetycznego niż prokariotyczna, dzięki czemu jest w stanie produkować więcej typów białek i ma potencjalnie nieograniczone możliwości regulacji. Materiał genetyczny występuje tu w postaci wielu, skupionych w jądrze chromosomów. Są to liniowe fragmentów DNA związanego z licznymi białkami, które chronią go, powielają i precyzyjnie sterują ekspresją. Komórki eukariotyczne posiadają wiele organelli - zarówno analogiczne do występujących u prokariotów np. rybosomy czy chromosomy (odpowiadające bakteryjnemu genoforowi) jak i takie, których u żadnych prokariotów nie ma. Do tych drugich należy retikulum endoplazmatyczne wraz z błoną jądrową oraz mitochondria i plastydy (np. chloroplasty). Przynajmniej te dwa ostatnie pochodzą ze stosunkowo późnej w skali ewolucyjnej endosymbiozy komórek wczesnych jądrowych z bakteriami i sinicami. Wreszcie około miliarda lat temu komórki eukariotyczne wykształciły możliwość rozmnażania drogą płciową, co jeszcze bardziej zwiększyło ich możliwości ewolucyjne.
[edytuj] Podział systematyczny
Ponieważ zależności ewolucyjne między jądrowymi nie są jasne, ich podział systematyczny jest ciągle nie do końca ustalony.
Najpowszechniej uznawany jest tradycyjny podział na 4 niższe taksony w randze królestw lub podkrólestw:
Jest on jednak bardzo niedoskonały, gdyż pierwszy z tych taksonów jest parafiletyczny w stosunku do pozostałych.
Z kolei kladystyka wyróżnia aktualnie (1999 r.) do 60 linii, które są najprawdopodobniej monofiletyczne. Taki podział byłby jednak zbyt szczegółowy, szczególnie, że większość znanych nam organizmów zawarta jest w dwóch z tych linii. Mógłby jedynie stanowić podstawę do wyróżnienia wyższych jednostek. Niestety próby określenia pokrewieństwa tych linii na podstawie sekwencji genowej cytochromu C i innych enzymów zakończyły się jedynie częściowym sukcesem.
60 wyróżnionych linii to:
- Acantharea
- Alveolates
- Ancyromonas
- Apusomonads
- Biomyxa
- Centroheliozoa
- Cercomonads several
- Chlorarachniophytes
- Coelosporidium
- Collodictyon
- Copromyxids
- Cryothecomonas
- Cryptomonads
- Desmothoracids
- Dimorphids
- Diphylleia
- Discocelis
- Ebriids
- Ellobiopsids
- Entamoebidae
- Excavates
- Euglenozoa
- Fonticula
- Glaucophytes
- Granuloreticulosa
- Gymnophrea
- Gymnosphaerida
- Haplosporids
- Haptophytes
- Kathablepharids
- Komokiacea
- Luffisphaera
- Ministeria
- Multicilia
- Nephridiophagids
- Nucleariidae
- Opisthokonts - (zwierzęta, grzyby, inne...)
- Oxymonads
- Parabasalids
- Paramyxea
- Pelobionts
- Phaeodarea
- Phagodinium
- Phalansterium
- Plasmodiophorids
- Polycystinea
- Pseudospora
- Ramicristates
- Red algae
- Rosette
- Spironemids
- Spongomonads
- Stephanopogon
- Sticholonche
- Stramenopiles
- Telonema
- Thaumatomonads
- Vampyrellids (ameby żywiące się glonami oraz grzybami)
- Viridaeplantae (zielone glony, oraz zielone rośliny)
- Xenophyophores
Od roku 2004 coraz częściej w użyciu jest nowy podział polegający na wyróżnieniu 6 grup systematycznych (autorzy nie określili ich rangi):
- Opisthokonta (zwierzęta, grzyby, wiciowce kołnierzykowate, Mesomycetozoa)
- Amoebozoa (ameby i kilka gatunków bez mitochondriów)
- Excavata (Oxymonada, Diplomonada, Jakobidae)
- Rhizaria (otwornice, promienice)
- Archaeplastida (glaukocystofity, krasnorosty, zielenice i rośliny)
- Chromalveolata (tobołki, orzęski, kryptofity, haptofity, brunatnice, okrzemki).
[edytuj] Bibliografia
- Adl, S.M., Simpson, A.G.B., Farmer, M., & 25 others 2005.The new higher-level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists. Journal of Eukaryotic Microbiology, 52, 399-451.
- Simpson, A.G.B. & Roger, A.J. 2004.The real 'kingdoms' of eukaryotes. Current Biology 14, R693-696.
