Drzewo
Z Wikipedii
Drzewa - grupa roślin, do której zaliczają się największe rośliny lądowe. Nie jest taksonem, grupuje tylko organizmy roślinne podobne morfologicznie i funkcjonalnie. Wiele drzew charakteryzuje się długowiecznością.
Drzewa posiadają zróżnicowaną budowę części nadziemnej. Z powierzchni ziemi wyrasta pień, który od pewnej wysokości otoczony jest koroną składającą się z rozdzielających się gałęzi zakończonych liśćmi. Pień oraz starsze, grubsze gałęzie są zdrewniałe, młode drewnieją z końcem okresu wegetacyjnego. Pień może na wysokości początku korony dzielić się na grubsze gałęzie, nazywane konarami, lub też może przebiegać pionowo w górę przez koronę, czasami nawet niemal do końca wysokości drzewa (zobacz: strzała (leśnictwo), kłoda (leśnictwo)). Drzewa mogą rosnąć pojedynczo (soliter) lub być częścią lasu.
W ciągu życia drzewo ciągle powiększa przekrój pnia i gałęzi. Za wzrost tego rodzaju odpowiada miazga, tzw. kambium, czyli warstwa nieustannie dzielących się komórek pod korą drzewa. Na przekroju pnia można zobaczyć wyraźne pierścienie przyrostów rocznych, które dają informację na temat wieku danego drzewa. Każdy pierścień pokazuje przyrost drewna podczas jednego okresu wegetacyjnego.
Najstarsze i najbardziej okazałe są prawnie chronione jako pomniki przyrody.
W Polsce najdłużej żyją dęby oraz cisy, dochodząc do granicy 1000 lat, jednak nawet najkrócej żyjące drzewa - gatunki parkowe lub owocowe, osiągają wiek co najmniej kilkudziesięciu lat. Na świecie zaś rosną gatunki, które mogą osiągać nawet 4000 lat, np. cedr libański. Najstarszym drzewem na świecie jest mająca około 5000 lat sosna sędziwa - Pinus longaeva - "Matuzalem" znajdująca się w paśmie White-Inyo w Stanach Zjednoczonych. Jest ona bardzo blisko spokrewniona z uprawianą w Polsce sosną ościstą.
Najstarszym drzewem w Polsce jest cis pospolity, który rośnie na terenie prywatnym w Henrykowie Lubańskim (województwo dolnośląskie). Wiek drzewa ocenia się na ok. 1250 lat, obwód 512 cm, wysokość 13 m.
Od strony biologicznej, poszczególne gatunki drzew należą do nagonasiennych lub okrytonasiennych.
- Drzewa należące do nagonasiennych, to najczęściej drzewa iglaste, nie zrzucające igieł na zimę. Są dobrze przystosowane do zimniejszych klimatów. Dominują w górach oraz na dalekiej północy (Skandynawia, Syberia, Kanada). Jedynym wyjątkiem jest miłorząb, który jest drzewem liściastym, ale nagonasiennym.
- Drzewa należące do okrytonasiennych to drzewa liściaste, występujące w ciepłym i umiarkowanym klimacie, przy czym w klimacie umiarkowanym przeważnie zrzucające zimą liście. Dominują w klimacie ciepłym i umiarkowanym.
Drzewa odgrywają dużą rolę w życiu człowieka, dostarczają m.in. jednego z materiałów budowlanych, jakim jest drewno, a także takich substancji jak żywica lub kauczuk. Pewne części niektórych drzew i krzewów mogą być wykorzystywane w celach spożywczych - przede wszystkim owoce, ale także kora (cynamonowiec), liście (herbata), nasiona (kawa), a nawet kwiaty (goździkowiec). Drzewa liściaste tłumią hałas do 50%. Drzewa wpływają na klimat - zatrzymują wiatry w 20-70%. W okresie letnim pochłaniają energie słoneczną i wydzielają ją gdy jest zimno. Gdy jest dużo drzew wilgotność wzrasta i spada temperatura. Utrzymują glebę w pewnej strukturze.
Dział botaniki zajmujący się drzewami to dendrologia.
Niektóre rodzaje drzew występujących w polskich lasach:
- liściaste:
Ważniejsze rodzaje drzew nie występujących w Polsce (lub niewystępujących w lasach):
- akacja - Acacia
- baobab - Adansonia
- cedr - Cedrus
- cynamonowiec - Cinnamomum
- cytryna, pomarańcza, bergamota, pompela - Citrus
- figowiec, figa - Ficus
- hebanowiec, hurma - Diospyros
- herbata - Camellia
- kasztan - Castanea
- kauczukowiec - Hevea
- kawowiec - Coffea
- magnolia - Magnolia
- miłorząb - Ginkgo
- oliwka - Olea
- platan - Platanus
- sekwoja - Sequoia, Sequoiadendron
Najbardziej znanymi drzewami w Polsce, ze swej potęgi i długowieczności, są dęby.
[edytuj] Najbardziej znane dęby w Polsce:
- Dąb Bartek koło Zagnańska
- Dąb Chrobry opodal wsi Piotrowice
- Dąb Car w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Napoleon w powiecie zielonogórskim
- Dąb Wielki Mamamuszi w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Beczka w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Bolko w Hniszowie
- Król Nieznanowa w Puszczy Białowieskiej
- Imperator Południa w Puszczy Białowieskiej
- Imperator Północy w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Krzyż Południa w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Kongresowy w Puszczy Białowieskiej
- Dąb Mieszko w Ursynowie
- Dąb Władek z Zagrzęby w Karczmiskach
- Dąb Bażyńskiego w Kadynach
- Dąb Jagiełły w Białowieskim Parku Narodowym
- Dęby rogalińskie w Rogalińskim Parku Krajobrazowym
- Dąb Poganin w Węglówce (województwo podkarpackie)
- dąb we wsi Januszkowice (województwo podkarpackie)
- Dąb Dzierżona we Wrocławiu
