Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions Nowy Targ - Wikipedia, wolna encyklopedia

Nowy Targ

Z Wikipedii

Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy Nowego Targu, miasta w woj. małopolskim. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Współrzędne: 49°28' N 020°01' EGeografia

Nowy Targ
Herb
Herb Nowego Targu
Województwo małopolskie
Powiat nowotarski
Gmina
 - rodzaj
Nowy Targ
miejska
Założono XIII w.
Prawa miejskie 22 czerwca 1346
Burmistrz Marek Stanisław Fryźlewicz
(e-mail)
Powierzchnia 51,07 km²
Położenie 49° 28' N
20° 01' E
Wysokość 585-680 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2006)
 - liczba ludności
 - gęstość

33 460
655 os./km²
Strefa numeracyjna
(do 2005)
18
Kod pocztowy 34-400 do 34-403
Tablice rejestracyjne KNT
TERC10
(TERYT)
2121611011
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3
ul. Krzywa 1
34-400 Nowy Targ
tel. 18 266-29-39; faks 18 266-23-12
(e-mail)
Strona internetowa miasta

Nowy Targ (słow. Nový Targ) to miasto i gmina, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, u zbiegu Białego i Czarnego Dunajca (tu powstaje Dunajec), we wschodniej części Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, u podnóża Gorców. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa nowosądeckiego. Miasto jest historyczną stolicą Podhala.

Według danych z 1 stycznia 200612, miasto miało 33 460 mieszkańców.

Spis treści

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 200612, Nowy Targ ma obszar 51,07 km².

  • użytki rolne: 48%
  • użytki leśne: 36%

Miasto stanowi 3,46% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 1 stycznia 200612:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 33 460 100 17 606 52,6 15 854 47,4
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
655 344,7 310,3

Według danych z roku 20026, średni dochód na mieszkańca wynosił 1368,52 zł.

[edytuj] Transport

Przez miejscowość przechodzi łącząca Kraków z Zakopanem droga krajowa nr 47, będąca częścią zakopianki. W Nowym Targu zaczyna się droga krajowa nr 49 prowadząca do przejścia granicznego do Słowacji w Jurgowie.

Drogi wojewódzkie:

Drogi Krajowe:

[edytuj] Szkolnictwo wyższe

[edytuj] Sport

W mieście działa klub hokejowy Podhale Nowy Targ - najbardziej utytułowany, wielokrotny mistrz Polski, klub Szarotka Nowy Targ - kilkukrotny mistrz Polski w unihokeju posiadający także sekcję piłki nożnej oraz klub unihokeja Górale Nowy Targ (aktualny wicemistrz Polski). Istnieje również Auto Moto Klub Gorce Nowy Targ który jest najbardziej utytułowanym klubem trialowym w Polsce. Auto Moto Klub Gorce może się również poszczycić najlepszym zawodnikiem trialu, Tadeuszem Błażusiakiem który jest mistrzem Europy z 2004 roku.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Muzea

  • Muzeum Podhalańskie PTTK - powstałe w 1966 roku mieści się w nowotarskim Ratuszu (I piętro). Oglądać w nim można wystawę przedstawiającą cechowe rzemiosło podhalańskie. Co kilka tygodni prezentowane są także różnego rodzaju wystawy fotograficzne.

[edytuj] Historia

  • 1326 - Wiadomość o istnieniu osady Novum Forum, posiadającej kościół parafialny.
  • 1346 - Kazimierz III Wielki wydaje przywilej ponownej lokacji miasta Nowego Targu (22 czerwca).
  • 1487 - Kazimierz Jagiellończyk nadaje Miastu prawo do drugiego jarmarku w roku i targu tygodniowego w czwartki.
  • 1525 - Zygmunt I zezwala spółce górniczej, z udziałem Jana Buriana z Nowego Targu, na poszukiwanie metali w Karpatach.
  • 1533 - Nowy Targ otrzymuje przywilej zabraniający obcym kupcom omijać miasto.
  • 1601 - Wielki pożar (spłonęły m. in. kościół parafialny i stare akta miejskie).
  • 1656 - Zniszczenie miasta i wymordowanie znacznej części jego mieszkańców przez Szwedów.
  • 1710 - Podczas pożaru Miasta spłonęło 41 domów i kościół parafialny.
  • 1770 - Włączenie dóbr nowotarskich do Austrii.
  • 1784 - Wielki pożar strawił większość zabudowy miejskiej, w tym kościół parafialny i dwór starościński. Wytyczenie obecnego planu miasta.
  • 1823 - Otwarta zostaje pierwsza apteka w Nowym Targu.
  • 1881 - Utworzenie ochotniczej straży pożarnej.
  • 1884 - Powstaje gmach sądu powiatowego (założonego w roku 1867).
  • 1886 - Zakończenie budowy obecnego ratusza.
  • 1898 - Wybudowano elektrownię miejską.
  • 1899 - Oddano do użytku linię kolejową Chabówka-Zakopane.
  • 1904 - Rozpoczyna działalność Gimnazjum w Nowym Targu (wrzesień).
  • 1925 - Utworzono rezerwat "Na Czerwonem" (później "Bór na Czerwonem").
  • 1933 - Powstanie Klubu Sportowego Podhale Nowy Targ; miasto odwiedza prezydent Ignacy Mościcki.
  • 1939 - 1 września około godz. 16.30 wojska niemieckie zajmują bez walki miasto.
  • 1941 - Utworzenie Konfederacji Tatrzańskiej z siedzibą w Nowym Targu.
  • 1942 - Likwidacja getta nowotarskiego (30 sierpnia).
  • 1945 - Wyparcie z miasta wojsk niemieckich przez armię radziecką (29 stycznia).
  • 1955 - Rozpoczynają działalność Nowotarskie Zakłady Przemysłu Skórzanego.
  • 1979 - Wizyta papieża Jana Pawła II w Nowym Targu w czasie jego pierwszej pielgrzymki do kraju (8 czerwca).
  • 1994 - Założenie Euroregionu Tatry z siedzibą w Nowym Targu.

[edytuj] Ochrona przyrody

[edytuj] Rezerwaty przyrody

  • Bór na Czerwonem - rezerwat ścisły znajdujący się na terenie Nowego Targu, gdzie chroni się roślinność torfowiskową. Rośnie tu bardzo dużo chronionych paprotników.

[edytuj] Turystyka

[edytuj] Szlaki turystyczne

  • niebieski - Na Bukowinę Obidowską
  • zielony - Na Turbacz przez Bukowinę Waksmundzką
  • żółty - Na Turbacz
  • zielony - Na Stare Wierchy

[edytuj] Zabytki

[edytuj] Kościół pod wezwaniem św. Anny

Kościół św. Anny
Powiększ
Kościół św. Anny

Drewniana budowla, wzniesiona na podciętym od północy stromą skarpą wzgórzu, na terenie cmentarza. Zbudowany został prawdopodobnie w końcu XV wieku (tradycja o jego ufundowaniu przez zbójników w 1219 roku nie znajduje żadnego potwierdzenia w źródłach). Późniejsze przebudowy zatarły większość jego pierwotnych cech gotyckich. Najpoważniejszy remont dokonany został tuż przed 1610 rokiem, ok. 1772 roku dobudowano wieżę, a późniejsze remonty przeprowadzono w latach: 1865, 1879, 1903, 1974 i 2002. Późnobarokowy ołtarz główny pochodzi z 1 poł. XVIII wieku. W jego polu środkowym umieszczono obraz Rodziny N. P. Marii z 1516 r. (przykryty obrazem Św. Rodziny z 1763 r.), a w górnej kondygnacji obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pocz. XVI wieku. W ołtarzach bocznych z końca XVII wieku znajdują się barokowe obrazy: św. Marii Magdaleny i św. Marii Egipcjanki w lewym oraz Matki Boskiej Łaskawej i św. Rozalii w prawym. Malowidła ścienne autorstwa urodzonego w Nowym Targu malarza Hipolita Lipińskiego z ok. 1880 roku, przedstawiają m. in. legendę o założeniu kościoła przez zbójników. Do ciekawszych elementów wyposażenia wnętrza należą także: rokokowa ambona, organy z 2 poł. XVIII wieku oraz dwie gotyckie rzeźby przedstawiające Matkę Boską Bolesną i św. Jana Ewangelistę. Podczas ostatniego remontu, przeprowadzonego w l. 1998-2001, odnowiono m. in. malowidła ścienne i położono marmurową posadzkę. Kościół znajduje się na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

(Literatura: Marian Kornecki "Gotyckie kościoły drewniane na Podhalu", Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987).

[edytuj] Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Kościół Św. Katarzyny jest obecnie najstarszym istniejący kościółem na Podhalu. Został wybudowany w roku 1346. Ufundował go król Kazimierz Wielki. Wcześniej istniała tylko parafia przyszłej patronki miasta. Z powodu pożarów które trawiły kościół w latach: 1601, 1656 (potop szwedzki),1710, 1719, 1932 i następujących po nich remontach kościół nie wygląda tak jak 600 lat temu. Obecnie kościół jest murowany. Wystrój wnętrza kościoła utrzymany jest w stylu barokowym. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Św. Katarzyny (z 1892 roku). W lewym ołtarzu bocznym mieści się obraz Przemienienia na górze Tabor. Zdobią go figury Mojżesza i Eliasza, zaś w antepedium wprawiona jest tłoczona skóra - kurdyban, wg legendy przywieziony spod Wiednia przez Jana III Sobieskiego. Z prawej zaś strony znajduje się ołtarz św. Józefa który jest kopią bogatego, barokowego ołtarza zniszczonego w pożarze w 1932 roku, w którym znajduje się jego obraz (1970 rok). Drugi obraz, umieszczony w tym ołtarzu, to wizerunek św. Agnieszki Męczennicy. Obydwa te obrazy przysłaniają ukoronowaną figurę Matki Bożej Królowej. Ołtarz wieńczy obraz św. Anny z Maryją i św. Joachimem oraz postać św. Michała Archanioła, depczącego szatana. Niżej na ścianach nawy po każdej stronie jest jeszcze jeden ołtarz - z lewej z figurką św. Antoniego z Dzieciątkiem, św. Teresy i Św. Kunegundy oraz obrazem Matki Bożej Wniebowziętej (z 1899 roku); zaś z prawej ołtarz poświęcony św. Mikołajowi, św. Barbarze oraz św. Teresie, której obraz wisi w tym ołtarzu. Ciekawy jest także chór muzyczny z tyłu kościoła. Dzięki pracom konserwatorskim odsłonięto umieszczone na balustradzie XVIII-wieczne zdobienia i malowidła, będące ilustracją do fragmentów psalmów. Miały one za zadanie wzbudzić pogardę dla wartości doczesnych i ulotnych. Balustrada podzielona jest na 7 pól. Pierwsze i ostatnie malowidło noszą podpisy: "Panie przed Tobą wszelkie pragnienie moie, y wzdychanie moie nie jest tayne Tobie"; oraz: "Me wchodź wsad zsługą twoim, albowiem nie każdy będzie usprawiedliwiony przed obliczem twoim". Przy kościele znajduje sie ogród różańcowy ze źródełkiem.

[edytuj] Pomniki

Na terenie Nowego Targu znajdują się trzy pomniki: pomnik Władysława Orkana w samym środku Rynku, pomnik Adama Mickiewicza przy wejściu do parku miejskiego, oraz pomnik Jana Pawła II na nowotarskim lotnisku.

[edytuj] Miasta partnerskie

Miasta partnerskie:

[edytuj] Sąsiednie gminy

Nowy Targ, Szaflary

[edytuj] Linki zewnętrzne

THIS WEB:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia 2006:

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - be - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - closed_zh_tw - co - cr - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - haw - he - hi - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - ms - mt - mus - my - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - ru_sib - rw - sa - sc - scn - sco - sd - se - searchcom - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sq - sr - ss - st - su - sv - sw - ta - te - test - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tokipona - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu