Mniszek lekarski

Z Wikipedii

Mniszek lekarski
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Podklasa	astrowe
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	języczkowe
Rodzaj	mniszek
Gatunek	mniszek lekarski
Nazwa systematyczna
Taraxacum officinale
F.H. Wigg., 1780

Mniszek lekarski syn. mniszek pospolity, (Taraxacum officinale F. H. Wiggers 1780, syn. T. vulgare Schrk.) - gatunek rośliny wieloletniej z rodziny astrowatych (Asteraceae), podrodziny języczkowych. Gatunek kosmopolityczny, w Polsce jest rośliną pospolitą, nazywany potocznie dmuchawcem.

Inne nazwy mniszka: mlecz (ze względu na mleczny sok - nazwa myląca - istnieje inny rodzaj mlecz), brodawnik (Podlasie), pępawa (okolice Sandomierza), wole oczy (Pomorze), mlyc (gwara śląska), męska stałość.

[edytuj] Charakterystyka

Osiąga wysokość 10-20 cm, poliploidy do 50 cm.

Łodyga 

Brak właściwej łodygi. Łodyga kwiatonośna dęta, początkowo wełniście owłosiona, później gładka, jasnobrunatna lub czerwonawa.

Liście 

Liście zebrane w rozetę, głęboko pierzasto wcięte, podłużne, lśniące, nagie lub lekko owłosione. Przez środek liścia biegnie główna żyła mleczna.

Kwiaty 

Obupłciowe, języczkowe, po jednym koszyczku na każdej szypułce kwiatostanowej. Płatki korony zrośnięte, jasnożółte lub złocistożółte. Osiągając dojrzałość kwiatostan zmienia się w kulisty dmuchawiec. Kwitnie od kwietnia do lipca.

Owoc 

Niełupka. Nasiona zebrane w owocostanie (dmuchawcu) tworzącym puszystą kulę, każde posiada niewielki, parasolowaty puszek, zwiększający powierzchnię lotną. Roznoszone przez wiatr na duże odległości.

Korzeń 

Korzeń gruby, spichrzowy i długi, prosty, tworzący rozgałęzienia tylko w kamienistej glebie.

Biotop 

Występuje na siedliskach otwartych: nieużytkach, łąkach, polach, trawnikach, w ogrodach. Gatunek eurazjatycji, okołobiegunowy, występuje na obszarach o klimacie suboceanicznym. Rośnie na terenach od nizinnych po górskie.

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza
  • Surowiec zielarski: kwiat - Flos Taraxaci, korzeń - Radix Taraxaci. Korzeń mniszka do celów leczniczych należy zbierać jesienią.
  • Skład: sok mleczny znajdujący się we wszystkich częściach mniszka zawiera inulinę, kwas krzemowy i lakton (laktukopikryna) , witaminy z grup A, B, C, D.
  • Działanie: kwiat działa moczopędnie. Jego korzeń zawiera sporo soli mineralnych, zwłaszcza potasu, kwasy organiczne, sterole, różne związki cukrowe, na przykład inulinę, substancje goryczowe (taraksacyna), cholinę. Odwar z korzeni lub nalewka pomagają w schorzeniach dróg żółciowych i kamicy żółciowej oraz przy wszystkich problemach wątrobowych. Pomaga przy kłopotach trawiennych. Dzięki interferonowi podnosi odporność organizmu, powinni więc go spożywać anemicy. Obniża poziom cholesterolu, pomaga w leczeniu miażdżycy, początków cukrzycy, otyłości, reumatyzmu i gośćca. Zalecany jest również przy chorobach skóry. Podnosi sprawność seksualną kobiet i mężczyzn.
• Sztuka kulinarna: z młodych, surowych liści można przyrządzać sałatkę wiosenną, popularną w krajach romańskich.
• Świeża roślina stanowi dobrą paszę dla zwierząt hodowlanych.

[edytuj] Ciekawostki

Dawniej młode koszyczki kwiatowe wykorzystywano jako namiastkę kaparów.