Klasyfikacja spółgłosek
Z Wikipedii
| Klasyfikacja spółgłosek |
|---|
| Spółgłoski wargowe |
| Spółgłoski dwuwargowa |
| Spółgłoski wargowo-zębowe |
| Spółgłoski przedniojęzykowe |
| Spółgłoski językowo-wargowe |
| Spółgłoski międzyzębowe |
| Spółgłoski zębowe |
| Spółgłoski dziąsłowe |
| Spółgłoski zadziąsłowe |
| Spółgłoski z retrofeksją |
| Spółgłoski środkowojęzykowe |
| Spółgłoski przedniopodniebienne |
| Spółgłoski podniebienne |
| Spółgłoski tylnojęzykowe |
| Spółgłoski miękkopodniebienne |
| Spółgłoski języczkowe |
| Spółgłoski gardłowe |
| Spółgłoski nagłośniowe |
| Spółgłoski krtaniowe |
| Spółgłoski o podwójnej artykualcji |
| Spółgłoski wargowo-podniebienne |
| Spółgłoski wargowo-miękkopodniebienne |
| Spółgłoski zadziąsłowo-miękkopodniebienne |
| Koartykulacja |
| labializacja |
| palatalizacja |
| welaryzacja |
| faryngalizacja |
| Zobacz też: sposób artykulacji, miejsce artykulacji, narząd artykulacji |
Spółgłoski klasyfikuje się według następujących kryteriów:
- sposobu artykulacji,
- miejsca i narządu artykualcji,
- udziału wiązadeł głosowych (dźwięczność/ bezdźwięczność).
Spis treści
|
[edytuj] Według sposobu artykulacji
| Sposób artykulacji |
|---|
| ze względu rodzaj przegrody: |
| Spółgłoski zwarte |
| Spółgłoski zwarto-szczelinowe |
| Spółgłoski szczelinowe |
| Spółgłoski zwarto-otwarte: |
| Spółgłoski półotwarte |
| ze względu na jamy kanału głosowego: |
| Spółgłoski ustne |
| Spółgłoski nosowe |
| Ze względu na typ artykulacji ustnej: |
| Spółgłoski środkowe |
| Spółgłoski boczne |
| Ze względu na mechanizm przepływu powietrza |
| Spółgłoski wydechowe, płucne |
| Mlaski |
| Spółgłoski iniektywne |
| Spółgłoski ejektywne |
| Zobacz też: klasyfikacja spółgłosek, miejsce artykulacji, narząd artykulacji |
[edytuj] Spółgłoski zwarte
- spółgłoska dwuwargowa bezdźwięczna [p]
- spółgłoska dwuwargowa dźwięczna [b]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa bezdźwięczna [t]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa dźwięczna [d]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zębowa dźwięczna [d]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zębowa bezdźwięczna [t]
- spółgłoska przedniojęzykowa z retrofeksją dźwięczna [ɖ]
- spółgłoska przedniojęzykowa z retrofeksją bezdźwięczna [ʈ]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienne bezdźwięczna
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienne dźwięczna
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna dźwięczna [ɟ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna bezdźwięczna [c]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna dźwięczna [ɡ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna [k]
- spółgłoska języczkowa dźwięczna [ɢ]
- spółgłoska języczkowa bezdźwięczna [q]
- spółgłoska nagłośniowa dźwięczna [ʡ]
- spółgłoska krtaniowa bezdźwięczna [ʔ]
[edytuj] Spółgłoski zwarto-szczelinowe
- spółgłoska zębowa dźwięczna [dz]
- spółgłoska zębowa bezdźwięczna [ts]
- spółgłoska średniojęzykowo-zadziąsłowa dźwięczna [dʒ]
- spółgłoska średniojęzykowo-zadziąsłowa bezdźwięczna [tʃ]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienna dźwięczna [dʑ]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienna bezdźwięczna [tɕ]
[edytuj] Spółgłoski szczelinowe
- spółgłoska dwuwargowa dźwięczna [β]
- spółgłoska dwuwargowa bezdźwięczna [ɸ]
- spółgłoska wargowo-zębowa dźwięczna [v]
- spółgłoska wargowo-zębowa bezdźwięczna [f]
- spółgłoska wargowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna [ʍ]
- spółgłoska międzyzębowa dźwięczna [ð]
- spółgłoska międzyzębowa bezdźwięczna [θ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zębowa dźwięczna [z]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zębowa bezdźwięczna [s]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa dźwięczna [z]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa bezdźwięczna [s]
- spółgłoska ejektywna przedniojęzykowo-dziąsłowa [sʼ]
- spółgłoska przedniojęzykowa z retrofeksją dźwięczna [ʐ]
- spółgłoska przedniojęzykowa z retrofeksją bezdźwięczna [ʂ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zadziąsłowa dźwięczna [ʒ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zadziąsłowa bezdźwięczna [ʃ]
- spółgłoska średniojęzykowo-zadziąsłowa dźwięczna [ʒ]
- spółgłoska średniojęzykowo-zadziąsłowa bezdźwięczna [ʃ]
- spółgłoska zadziąsłowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna [ɧ]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienne dźwięczna [ʑ]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienne bezdźwięczna [ɕ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna dźwięczna [ʝ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna bezdźwięczna [ç]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna dźwięczna [ɣ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna [x]
- spółgłoska języczkowa dźwięczna [ʁ]
- spółgłoska języczkowa bezdźwięczna [χ]
- spółgłoska gardłowa dźwięczna [ʕ]
- spółgłoska gardłowa bezdźwięczna [ħ]
- spółgłoska nagłośniowo-gardłowa dźwięczna [ʢ]
- spółgłoska nagłośniowo-gardłowa bezdźwięczna [ʜ]
- spółgłoska krtaniowa dźwięczna [ɦ]
- spółgłoska krtaniowa bezdźwięczna [h]
[edytuj] Spółgłoski zwarto-otwarte
[edytuj] Spółgłoski nosowe
- spółgłoska dwuwargowa [m]
- spółgłoska wargowo-zębowa [ɱ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-zębowa [n]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa [n]
- spółgłoska przedniojęzykowo-szczytowa [ɳ]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienna dźwięczna
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna [ɲ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna [ŋ]
- spółgłoska języczkowa [ɴ]
[edytuj] Spółgłoski boczne
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa [l]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa welaryzowana [ɫ]
- spółgłoska przedniojęzykowa z retrofeksją [ɭ]
- spółgłoska uderzeniowa przedniojęzykowo-dziąsłowa [ɺ]
- spółgłoska boczna uderzeniowa z retrofleksją [ɺ̢]
- spółgłoska środkowojęzykowo-podniebienne
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna [ʎ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna [ʟ]
[edytuj] Spółgłoski boczne szczelinowe
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa dźwięczna [ɮ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa bezdźwięczna [ɬ]
[edytuj] Spółgłoski drżące
- spółgłoska dwuwargowa [ʙ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa [r]
- spółgłoska uderzeniowa przedniojęzykowo-dziąsłowa [ɾ]
- spółgłoska uderzeniowa przedniojęzykowa z retrofeksją [ɽ]
- spółgłoska języczkowa [ʀ]
[edytuj] Spółgłoski drżące szczelinowe
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa dźwięczna
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa bezdźwięczna
[edytuj] Spółgłoski półotwarte
- spółgłoska półotwarta wargowo-zębowa [ʋ]
- spółgłoska półotwarta przedniojęzykowo-dziąsłowa [ɹ]
- spółgłoska półotwarta przedniojęzykowa z retrofeksją [ɻ]
- spółgłoska półotwarta tylnojęzykowo-podniebienna [j]
- spółgłoska półotwarta wargowo-podniebienna [ɥ]
- spółgłoska półotwarta tylnojęzykowo-miękkopodniebienna [ɰ]
- spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna [w]
[edytuj] Mlaski
- mlask dwuwargowy [ʘ]
- mlask zębowy [ǀ]
- mlask boczny dziąsłowy [ǁ]
- mlask zadziąsłowy [ǃ]
- mlask podniebienny [ǂ]
[edytuj] Spółgłoski iniektywne
- spółgłoska dwuwargowa dźwięczna [ɓ]
- spółgłoska przedniojęzykowo-dziąsłowa dźwięczna [ɗ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-podniebienna dźwięczna [ʄ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-miękkopodniebienna dźwięczna [ɠ]
- spółgłoska tylnojęzykowo-języczkowa dźwięczna [ʛ]
[edytuj] Spółgłoski ejektywne
- spółgłoska zwarta dwuwargowa [pʼ]
- spółgłoska zwarta przedniojęzykowo-dziąsłowa [tʼ]
- spółgłoska zwarta środkowojęzykowo-podniebienna [cʼ]
- spółgłoska zwarta tylnojęzykowo-miękkopodniebienna [kʼ]
- spółgłoska zwarta tylnojęzykowo-języczkowa [qʼ]
- spółgłoska szczelinowa przedniojęzykowo-dziąsłowa [sʼ]
[edytuj] Według miejsca i narządu artykulacji:
[edytuj] Spółgłoski wargowe
[edytuj] Spółgłoski dwuwargowe
- spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna [p]
- spółgłoska zwarta dwuwargowa dźwięczna [b]
- spółgłoska szczelinowa dwuwargowa bezdźwięczna [ɸ]
- spółgłoska szczelinowa dwuwargowa dźwięczna [β]
- spółgłoska nosowa dwuwargowa [m]
- spółgłoska drżąca dwuwargowa [ʙ]
- spółgłoska iniektywna dwuwargowa dźwięczna [ɓ]
- spółgłoska zwarta ejektywna dwuwargowa [pʼ]
- mlask dwuwargowy [ʘ]
[edytuj] Spółgłoski wargowo-zębowe
- spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa bezdźwięczna [f]
- spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna [v]
- spółgłoska nosowa wargowo-zębowa [ɱ]
- spółgłoska półotwarta wargowo-zębowa [ʋ]
[edytuj] Spółgłoski przedniojęzykowe
[edytuj] Spółgłoski zębowe
- spółgłoska zwarta zębowa bezdźwięczna [t]
- spółgłoska zwarta zębowa dźwięczna [d]
- spółgłoska zwarto-szczelinowa zębowe bezdźwięczna [t͡s] lub [ʦ]
- spółgłoska zwarto-szczelinowa zębowe dźwięczna [d͡z] lub [ʣ]
- spółgłoska szczelinowa zębowa bezdźwięczna [s]
- spółgłoska szczelinowa zębowa dźwięczna [z]
- spółgłoska szczelinowa międzyzębowa bezdźwięczna [θ]
- spółgłoska szczelinowa międzyzębowa dźwięczna [ð]
- spółgłoska nosowa zębowa [n]
- mlask zębowy [ǀ]
[edytuj] Spółgłoski dziąsłowe
- spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna [t]
- spółgłoska zwarta dziąsłowa dźwięczna [d]
- spółgłoska szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna [s]
- spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna [z]
- spółgłoska nosowa dziąsłowa [n]
- spółgłoska boczna dziąsłowa [l]
- spółgłoska boczna dziąsłowa welaryzowana [ɫ]
- spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa dźwięczna [ɮ]
- spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna [ɬ]
- spółgłoska boczna uderzeniowa dziąsłowa [ɺ]
- spółgłoska drżąca dziąsłowa [r]
- spółgłoska drżąca uderzeniowa dziąsłowa [ɾ]
- spółgłoska półotwarta dziąsłowa [ɹ]
- spółgłoska iniektywna dziąsłowa dźwięczna [ɗ]
- spółgłoska zwarta ejektywna dziąsłowa [tʼ]
- spółgłoska szczelinowa ejektywna dziąsłowa [sʼ]
- mlask boczny dziąsłowy [ǁ]
[edytuj] Spółgłoski zadziąsłowe
- spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna [ʧ]
- spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna [ʤ]
- spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna [ʃ]
- spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna [ʒ]
- mlask zadziąsłowy [ǃ]
[edytuj] Spółgłoski z retrofleksją
- spółgłoska zwarta z retrofeksją bezdźwięczna [ʈ]
- spółgłoska zwarta z retrofeksją dźwięczna [ɖ]
- spółgłoska szczelinowa z retrofeksją bezdźwięczna [ʂ]
- spółgłoska szczelinowa z retrofeksją dźwięczna [ʐ]
- spółgłoska nosowa z retrofeksją [ɳ]
- spółgłoska boczna z retrofeksją [ɭ]
- spółgłoska drżąca uderzeniowa z retrofeksją [ɽ]
- spółgłoska boczna uderzeniowa z retrofleksją [ɺ̢]
- spółgłoska półotwarta z retrofeksją [ɻ]
[edytuj] Spółgłoski środkowojęzykowe
[edytuj] Spółgłoski przedniopodniebienne
- spółgłoska zwarta środkowojęzykowo-podniebienna dźwięczna
- spółgłoska zwarta środkowojęzykowo-podniebienna bezdźwięczna
- spółgłoska zwarto-szczelinowa środkowojęzykowo-podniebienna bezdźwięczna [ʨ]
- spółgłoska zwarto-szczelinowa środkowojęzykowo-podniebienna dźwięczna [ʥ]
- spółgłoska szczelinowa środkowojęzykowo-podniebienna bezdźwięczna [ɕ]
- spółgłoska szczelinowa środkowojęzykowo-podniebienna dźwięczna [ʑ]
- spółgłoska nosowa środkowojęzykowo-podniebienna
- spółgłoska boczna środkowojęzykowo-podniebienna
[edytuj] Spółgłoski podniebienne
- spółgłoska zwarta podniebienna bezdźwięczna [c]
- spółgłoska zwarta podniebienna dźwięczna [ɟ]
- spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna [ç]
- spółgłoska szczelinowa podniebienna dźwięczna [ʝ]
- spółgłoska boczna podniebienna [ʎ]
- spółgłoska nosowa podniebienna [ɲ]
- spółgłoska półotwarta podniebienna [j]
- spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna [cʼ]
- spółgłoska iniektywna podniebienna dźwięczna [ʄ]
- mlask podniebienny [ǂ]
[edytuj] Spółgłoski tylnojęzykowe
[edytuj] Spółgłoski wargowo-podniebienna
- spółgłoska półotwarta wargowo-podniebienna [ɥ]
[edytuj] Spółgłoski miękkopodniebienne
- spółgłoska zwarta miękkopodniebienna bezdźwięczna [k]
- spółgłoska zwarta miękkopodniebienna dźwięczna [ɡ]
- spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna dźwięczna [ɣ]
- spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna [x]
- spółgłoska boczna miękkopodniebienna [ʟ]
- spółgłoska nosowa miękkopodniebienna [ŋ]
- spółgłoska półotwarta miękkopodniebienna [ɰ]
- spółgłoska iniektywna miękkopodniebienna dźwięczna [ɠ]
- spółgłoska zwarta ejektywna miękkopodniebienna [kʼ]
[edytuj] Spółgłoski wargowo-miękkopodniebienna
- spółgłoska szczelinowa wargowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna [ʍ]
- spółgłoska półotwarta wargowo-miękkopodniebienna [w]
[edytuj] Spółgłoski zadziąsłowo-miękkopodniebienne
- spółgłoska szczelinowa zadziąsłowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna [ɧ]
[edytuj] Spółgłoski języczkowe
- spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna [q]
- spółgłoska zwarta języczkowa dźwięczna [ɢ]
- spółgłoska szczelinowa języczkowa bezdźwięczna [χ]
- spółgłoska szczelinowa języczkowa dźwięczna [ʁ]
- spółgłoska zwarta ejektywna języczkowa [qʼ]
- spółgłoska nosowa języczkowa [ɴ]
- spółgłoska drżąca języczkowa [ʀ]
- spółgłoska iniektywna języczkowa dźwięczna [ʛ]
[edytuj] Spółgłoski gardłowe
- spółgłoska szczelinowa gardłowa bezdźwięczna [ħ]
- spółgłoska szczelinowa gardłowa dźwięczna [ʕ]
[edytuj] Spółgłoski nagłośniowe
- spółgłoska zwarta nagłośniowa dźwięczna [ʡ]
- spółgłoska szczelinowa nagłośniowa bezdźwięczna [ʜ]
- spółgłoska szczelinowa nagłośniowa dźwięczna [ʢ]
[edytuj] Spółgłoski krtaniowe
- spółgłoska zwarta krtaniowa bezdźwięczna [ʔ]
- spółgłoska szczelinowa krtaniowa bezdźwięczna [h]
- spółgłoska szczelinowa krtaniowa dźwięczna [ɦ]
zob. też Szablon:Spółgłoski
