Bierzmowanie
Z Wikipedii
Bierzmowanie – jeden z siedmiu sakramentów w Kościele katolickim, starokatolickim oraz prawosławnym. Jest drugim sakramentem w katalogu siedmiu sakramentów.
Istotą tego sakramentu jest przekazanie Ducha Świętego, umocnienie wiary oraz uzdolnienie do świadczenia o niej. Ryt ten jest biblijną podstawą dla rzymskokatolickiego sakramentu bierzmowania. Udziela go również cerkiew prawosławna, ale wkrótce po chrzcie (czyli niemowlętom). Bierzmowanie bywa też praktykowane przez niektóre kościoły protestanckie, ale (z wyjątkiem kościoła anglikańskiego) nie traktują one tego obrządku jako sakrament.
Spis treści |
[edytuj] Biblijne podstawy sakramentu bierzmowania
Dz 8,17 – Wtedy więc wkładali /Apostołowie/ na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego.
Dz 9,17 – Wtedy Ananiasz poszedł. Wszedł do domu, położył na nim ręce i powiedział: «Szawle, bracie, Pan Jezus, który ukazał ci się na drodze, którą szedłeś, przysłał mnie, abyś przejrzał i został napełniony Duchem Świętym».
Dz 19,6 – A kiedy Paweł włożył na nich ręce, Duch Święty zstąpił na nich. Mówili też językami i prorokowali.
[edytuj] Historia sakramentu
W początkach chrześcijaństwa, mniej więcej do IV w., bierzmowanie miało charakter duchowego doświadczenia charyzmatycznego zwanego chrztem w Duchu Świętym. Zwykle chrzest w Duchu Świętym następował po włożeniu na człowieka rąk i wypowiedzeniu improwizowanej modlitwy przez przywódców danego kościoła lokalnego. Chrzest w Duchu Świętym postrzegany był, jako wyposażenie chrześcijanina w nadprzyrodzoną moc do służby oraz udzielenie jednego lub kilku z dziewięciu darów łaski (gr. charismata) wymienionych w 1Kor 12,8-10. Znakiem otrzymania "pełni" Ducha było mówienie nieznanymi językami lub/i prorokowanie. Wraz z ze zmierzchem charyzmatycznej epoki chrześcijaństwa, bierzmowanie zostało przekształcone w obrzęd kościelny z odpowiednim rytuałem i przepisami prawnymi. Do około VI wieku bierzmowania udzielano łącznie wraz z chrztem i Eucharystią, a wszystkich tych sakramentów udzielał biskup. Z czasem, gdy wspólnoty wiernych się systematycznie rozrastały prawo do sprawowania chrztu i Eucharystii przyznano prezbiterom, a bierzmowania biskupom. Pierwotnie materią tego sakramentu było nałożenie rąk. W średniowieczu, za sprawą pism teologicznych św. Tomasza z Akwinu, charyzmaty otrzymywane w bierzmowaniu zostały zastąpione siedmioma "katechizmowymi" darami Ducha Świętego.
[edytuj] Praktyka prawosławna
Wierni prawosławni otrzymują bierzmowanie wraz z chrztem i pierwszą Komunią już jako małe dzieci. Sakrament stosuje się też jako formę przyjęcia neofitów zmieniających wyznanie z katolicyzmu w niektórych wspólnotach (np. greckiej, w cerkwiach słowiańskich dokonuje się to przez spowiedź, wyznanie wiary i Eucharystię). Sakramentu dokonuje kapłan, ale krzyżmo użyte musi być poświęcone przez biskupa. Kapłan namaszcza czoło, dłonie, pierś, stopy bierzmowanego wymawiając formułę "pieczęć daru Ducha Świętego".
[edytuj] Praktyka katolicka
W kościele rzymskokatolickim bierzmowanie spełnia rolę wyznania wiary, niejako świadomego, bo dokonywanego w wieku dorosłym (lub zbliżonym do dorosłości) powtórzenia chrztu. Pod tym względem bierzmowanie odpowiada protestanckiej Konfirmacji i żydowskiej bar micwie i jest znakiem przejścia do dojrzałości religijnej. Innymi nazwami sakramentu bierzmowania są; sakrament dojrzałości chrześcijańskiej, sakrament umocnienia w wierze oraz sakrament dopełnienia.
Udzielanie sakramentu jest w kościele katolickim zarezerwowane dla biskupów i są tam oni zwyczajnymi szafarzami tego sakramentu. Nadzwyczajnym szafarzem tego sakramentu w kościele katolickim jest każdy kapłan upoważniony do tego przez biskupa. W razie niebezpieczeństwa śmierci sakramentu tego może udzielić każdy proboszcz lub każdy ksiądz, zgodnie z kanonem 883 kodeksu prawa kanonicznego z 1983. W kościele prawosławnym z racji udzielania tego sakramentu wraz z chrztem zwyczajnymi jego szafarzami są wszyscy kapłani.
- Materia bliższa tego sakramentu krzyżmo święte,
- Materia dalsza namaszczenie krzyżmem,
- Forma – słowa: (łac.) Accipe Signaculum doni Spiritui Sancti – Przyjmij znamię daru Ducha Świętego !
[edytuj] Porządek Mszy Świętej, podczas której jest udzielany sakrament bierzmowania
Pierwsze czytanie: Iz 61,1-3a,8b-9
Psalm responsoryjny: Ps 104(103), 1ab i 24ac. 29bc-30. 31 i 34, refren: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi ziemię!
Drugie czytanie: Dz 2,1-6.14.22b-23.32-33
Śpiew przed Ewangelią: Duch Święty wszystkiego was nauczy, przypomni wam wszystko, co wam powiedziałem.
Ewangelia: J 14,23-26
Przedstawienie kandydatów do bierzmowania
- Czcigodny Ojcze, Kościół święty prosi przez mnie o udzielenie sakramentu bierzmowania zgromadzonej tu młodzieży parafii N.
- Czy młodzież ta wie, jak wielki dar otrzymuje w tym sakramencie i czy przygotowała się należycie do jego przyjęcia?
- Jestem przekonany, że wszyscy przygotowali się do bierzmowania, uczestniczyli bowiem przez szereg dni w słuchaniu słowa Bożego i wspólnej modlitwie oraz przystąpili do sakramentu pokuty.
- Droga młodzieży, powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem, jakich łask oczekujecie od Boga w tym sakramencie.
Kandydaci:
- Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do mężnego wyznawania wiary, i do postępowania według jej zasad.
Wszyscy:
Homilia Ks. Biskupa
Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych
- Pytam każdego z was: Czy wyrzekasz się szatana, wszystkich jego spraw i zwodniczych obietnic?
Kandydaci:
- Wyrzekam się.
Biskup zaprasza wszystkich do wyznania wiary
- Czy wierzysz w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
Kandydaci:
- Wierzę.
- Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Kandydaci:
- Wierzę.
- Czy wierzysz w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, którego masz dzisiaj otrzymać w sakramencie bierzmowania, tak jak Apostołowie otrzymali Go w dzień Pięćdziesiątnicy?
Kandydaci:
- Wierzę.
- Czy wierzysz w święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
Kandydaci:
- Wierzę.
- Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
Wszyscy:
- Amen
Liturgia Sakramentu
Nałożenie rąk
- Najmilsi, prośmy Boga Ojca wszechmogącego, aby łaskawie zesłał Ducha Świętego na przybrane dzieci swoje, odrodzone już na chrzcie do życia wiecznego. Niech Duch Święty umocni je swoimi darami i przez swoje namaszczenie upodobni do Chrystusa, Syna Bożego.
Wszyscy przez chwilę modlą się w milczeniu.
- Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi swoje przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela, daj im ducha mądrości i rozumu, ducha rady i męstwa, ducha umiejętności i pobożności, napełnij ich duchem bojaźni Twojej. Przez Chrystusa, Pana naszego
Wszyscy:
- Amen.
Namaszczenie Krzyżmem
Biskup zwilża palec prawej ręki Krzyżmem i kreśli znak krzyża na czole kandydata mówiąc:
- N., przyjmij znamię daru Ducha Świętego
Bierzmowany:
- Amen.
- Pokój z tobą.
Bierzmowany:
- I z duchem twoim.
Sakramenty (katolickie, starokatolickie i prawosławne) | |
Chrzest • Bierzmowanie • Eucharystia (Najświętszy Sakrament) • Pokuta • Namaszczenie chorych • Kapłaństwo • Małżeństwo |