Thesaurus

Een thesaurus (uit het Latijn: schatkamer; meervoud: thesauri) is in de letterkunde en de informatietheorie een systematische organisatie van begrippen uit een taal die zo is opgezet dat men eenvoudig een overzicht kan krijgen van woorden die soortgelijke betekenissen hebben. Er wordt daarin onderscheid gemaakt van synoniemen, woorden die een groter begrip beschrijven en woorden die een nauwere betekenis hebben. Ook kan melding worden gemaakt van antoniemen. In een Nederlandstalige thesaurus zou men kunnen opzoeken dat synoniemenlijst een nauwere betekenis heeft dan thesaurus.

In een thesaurus vindt men niet de woordbetekenissen, dat is de taak van een woordenboek. Een thesaurus kan men gebruiken om in moeilijke gevallen exact het woord te vinden dat de gewenste connotatie heeft. De benaming thesaurus wordt wel gebruikt voor de grote gegevensbestanden met de woordenschat van het Latijn, de Thesaurus Linguae Latinae te München, en die voor het Grieks, de Thesaurus Linguae Graecae aan de Universiteit van Californië.

Met behulp van een thesaurus kan men bijvoorbeeld de catalogus van een bibliotheek beter toegankelijk maken dan door middel van een ordening, die uiteindelijk willekeurig is. Per publicatie of informatie-item kan men bij vele thesauri zelfs meerdere thesaurustermen toekennen. Een itemsgewijze beschrijving wordt zodoende versterkt door een systematische ontsluiting. Er bestaan thesauri voor vele wetenschappelijke disciplines. Taxonomieën zijn aan thesauri verwant.

Voor woordenboekinformatie, zie de pagina thesaurus op WikiWoordenboek