Steenmarter
| Steenmarter IUCN-status: Veilig |
||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Soort | ||||||||||||
| Martes foina (Erxleben, 1777) |
De steenmarter of fluwijn (Martes foina) is een roofdier uit de familie der marterachtigen (Mustelidae). Hij lijkt veel op de boommarter. De steenmarter leeft in een groot gedeelte van Europa, en is steeds vaker ook rond woningen te vinden. Het is een omnivoor met carnivore trekjes. De steenmarter is een opportunist en hij past zich makkelijk aan aan verscheidene omstandigheden.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
De steenmarter heeft een bruine vacht met een witte tot grijswitte keelvlek. Door de keelvlek loopt een donkere streep die de vlek in twee helften splitst. De populatie op Kreta heeft slechts een kleine grijze vlek op de keel. Hij verschilt van de boommarter door de keelvlek, die bij de boommarter geel is, de minder behaarde voetzolen, de smallere oren en de bredere, kortere snuit. De kop-romplengte is 40 tot 48 centimeter. De staart wordt gemiddeld 26 centimeter lang. De dieren worden gemiddeld 12 centimeter hoog en wegen 1,3 tot 2,5 kilogram. Mannetjes worden zwaarder dan vrouwtjes.
[bewerk] Voedsel en gedrag
De steenmarter is overwegend een carnivoor. Muizen en ratten, woelmuizen en eekhoorns staan bij de steenmarter op het menu. Ook eet hij vruchten als bessen en kersen en vogels en eieren. Soms eet hij ook kikkers en hagedissen. Op sommige plaatsen eet hij juist voornamelijk vruchten, insecten en aas.
De steenmarter leeft meestal solitair. Marters in dorpen jagen soms in kleine groepjes van vier à vijf dieren. Deze dieren hebben ook een kleiner woongebied dan marters in de natuur, waar woongebieden gemiddeld 80 hectare bedragen. De steenmarter is luidruchtiger dan de boommarter.
Verblijfplaatsen bevinden zich in holle bomen en steenhopen. De dieren die vlakbij de mens wonen, betrekken zolders, vlieringen, stallen, schuren en zelfs in auto's, onder de motorkap. Soms graaft hij ook een hol in de grond. De steenmarter laat zijn uitwerpselen achter in een latrine.
[bewerk] Voortplanting
De paartijd is in het midden van de zomer. De draagtijd duurt slechts 30 dagen, maar door een verlengde draagtijd van 230 tot 275 dagen worden de jongen pas in de lente geboren. Ze krijgen meestal 3 à vier jongen, maar dit kan verschillen van 1 tot acht jongen per worp. Ze zijn bij de geboorte blind. Alleen de moeder zorgt voor de jongen. De zoogtijd duurt acht weken. Jongen verlaten het nest na acht tot tien weken.
De dieren zijn na één à twee jaar geslachtsrijp. Ze worden tot 18 jaar oud in gevangenschap.
[bewerk] Verspreiding en leefgebied
Steenmarters leven voornamelijk in loofwoud, bosranden en op open rotsheuvels. In de Alpen kan hij tot ver boven de boomgrens voorkomen, tot op 2400 meter hoogte. De steenmarter leeft vaak vlakbij de mens en neemt vaak zijn intrek in huizen, op de zolder of in een spouwmuur, of in auto's, onder de motorkap. Hier kan hij schade veroorzaken aan bedrading en isolatiemateriaal. Het zijn voornamelijk jonge dieren die de bedrading doorbijten, om de eetbaarheid ervan uit te proberen. Volwassen dieren laten de draden met rust. Ook klagen veel mensen over de stank en het lawaai.
De steenmarter leeft in een groot gedeelte van Europa, met uitzondering van Noord-Europa als Scandinavië en IJsland en de Britse eilanden. Hij komt ook voor op eilanden in de Middellandse Zee, als de Balearen, Corsica, Rhodos, Korfu en Kreta. Ook in Azië komt hij voor, in Klein-Azië, de Kaukasus, de Himalaya en het Altaigebergte.
[bewerk] In Nederland
De steenmarter is beschermd, en is met een voorzichtig herstel bezig waarbij de vergroting van zijn areaal door ecologische verbindingszones een belangrijke rol speelt.
