Ecologische verbindingszone
Een ecologische verbindingszone is een verbinding tussen natuurgebieden (met nieuwe of herstelde natuur). Ecologische verbindingszones worden aangelegd om het migreren van dieren en planten tussen natuurgebieden mogelijk te maken (uitwisseling van genen).
Inhoud |
[bewerk] Ecologisch belang
Het ontbreken van ecologische verbindingen kan ertoe leiden dat bepaalde natuurgebieden met hun leefgemeenschappen geïsoleerd raken. Het is normaal dat de omstandigheden in een leefgemeenschap niet altijd gelijk zijn. Wanneer een populatie in een slechte periode achteruit gaat, dan bestaat het risico dat een kritische ondergrens overschreden wordt waardoor een organisme verdwijnt. Doordat ecologische verbindingszones leefgemeenschappen met elkaar verbinden, dragen ze bij tot een groter draagvlak voor het voortbestaan van een soort.
[bewerk] Bijkomende belangen
Bij de aanleg van ecologische verbindingszones kunnen ook andere belangen gediend zijn. De aanleg van rietland en ondiepten langs meren en rivieren heeft een reinigende werking op het water en bied de vis een plek om te paaien. Ook worden deze gebieden als luwtegebied ingericht waardoor ze een beschermende werking hebben voor de achterliggende dijken.
[bewerk] Natuurlijke verbindingszones ter discussie
Als nadelen van ecologische verbindingszones wordt soms genoemd:
- Interferentie met bestaande of gewenste menselijke activiteiten. Voorbeelden zijn:
- Kosten voor infrastructuur als wildviaducten
- Verspreiding van ziekten en parasieten door dieren die migreren via ecologische verbindingszones. Voorbeelden die genoemd worden zijn:
- toename van teken die dragers zijn van de Lyme-ziekte (via complexe ecologie van herten en knaagdieren)
- verbindingszones voor dassen kunnen leiden tot verspreiding van tubercolose
- migratie bij vossen kan hondsdolheid verspreiden.
[bewerk] Realisatie
Ecologische verbindingszones kunnen op allerlei wijzen gerealiseerd worden. Het zijn stroken met poelen langs een vaart, brede grasranden langs wegen waar een specifiek maairegime geldt. Ook zijn er vispassages en aanpassingen in wegen zodat het wild zonder risico passeren kan.
Hierbij speelt mee dat wat voor de ene soort een verbindingszone is, voor de andere soort een barrière kan zijn.
[bewerk] Voorbeelden
- Het ecoduct, ook wel cerviduct (naar Cervus of hert) genoemd. Dit is een breed begroeid viaduct waar ook het groot wild veilig kan oversteken. Deze worden met name over snelwegen aangelegd.
- De vistrap zijn aanpassingen vooral nabij sluizen en in dijken waardoor vis barrières kan overwinnen.
Planologisch zijn ecologische verbindingszones bekend in een Ecologische hoofdstructuur
 |
 |
 |
 |
Dit is de ecologische verbindingszone die de Oostvaardersplassen en het "Wilgenbos" met elkaar verbindt. Wanneer er veel water staat in de Oostvaardersplassen, dan kan dat via deze sloot afwateren. Ook is de strook langs de Oostvaardersdijk zo gemaakt dat dieren er rustige beschutte plekken in vinden kunnen.
Het is ironisch dat deze verbindingszone ongeschikt is voor vissen omdat de Oostvaardersplassen middels een dam afgesloten zijn van de omgeving. Het gevolg zal zijn dat de paling op termijn in de Oostvaardersplassen zal uitsterven bij gebrek aan toegang voor de glasaal. Vissoorten die nu niet voorkomen zullen bij ongewijzigd beleid nooit hun niche kunnen innemen. Een vistrap zou hier zeer welkom zijn.
