Skelet

Een skelet (ook: geraamte, bij vissen: graat of graten) is in de biologie het samenstel van onderdelen dat het lichaam stevigheid geeft, dus bij zoogdieren, reptielen, vogels en andere gewervelden de botten (endoskelet), bij geleedpotigen de harde omhulling van chitine (exoskelet).

Aan het skelet hechten spieren aan om de ledematen etc te laten bewegen; waar twee onderling beweegbare botten elkaar raken bevindt zich een gewricht.

Omdat het skelet het hardste onderdeel van het lichaam is, blijft het na de dood vaak het best en het langst bewaard; ook bij fossielen gaat het vaak om skeletten. Met kennis van anatomische beginselen is het vaak mogelijk om uit een skelet met enige betrouwbaarheid te reconstrueren hoe de eigenaar ervan er ongeveer moet hebben uitgezien.

Een compleet menselijk skelet bestaat uit ongeveer 206 beenderen. (Er treden vrij vaak individuele variaties op: sommige botjes ontstaan pas als botstructuren op latere leeftijd en niet bij iedereen; daarvoor bestaan ze uit kraakbeen of bindweefsel; sommige mensen hebben een of twee paar extra ribben, of een of meer wervels zijn gedeeltelijk vergroeid; soms zijn er drie werveltjes in het stuitje, soms vier; ook de sesambeentjes zijn niet bij iederen aanwezig.)

• de schedel bestaat uit een groot aantal samengegroeide beenderen;
• het tongbeen
• de wervelkolom: zeven halswervels, twaalf borstwervels, vijf lendenwervels, het heiligbeen en het staartbeentje
• de twaalf paar ribben en het borstbeen
• de schoudergordel: sleutelbeenderen, schouderblad
• bovenste ledematen: opperarmbeen, spaakbeen, ellepijp, acht handwortelbeentjes, vijf middenhandsbeentjes, vier keer drie vingerkootjes en twee duimkootjes;
• bekkengordel: bekken, heiligbeen (hierboven al genoemd)
• onderste ledemaat: dijbeen, knieschijf, scheenbeen, kuitbeen, voetwortelbeentjes, middenvoetsbeentjes, teenkootjes, soms enige sesambeentjes.

(Zie ook de Lijst van botten voor een opsomming van alle botten met hun Latijnse benaming.)

Bij de meeste zoogdieren worden vrijwel al deze beenderen ook teruggevonden, zij het met een andere vorm. De meeste zoogdieren hebben een staart met meer wervels dan de twee à vier van een mens; sommige hebben minder vingers (paard); sommige mannelijke zoogdieren (hond, beer) hebben een penisbotje.

Afbeeldingen van skeletten of onderdelen daarvan hebben vaak een bijzondere betekenis, samenhangend met de dood of met levensgevaar: een schedel als teken van vergif, een schedel met gekruiste beenderen eronder als piratenvlag; een afbeelding van een skelet met een zeis als magere Hein, de dood. Veel oude schilders hebben schilderijen gemaakt van dansende skeletten (dodendans).

[bewerk] Skelet van dieren

[bewerk] Skelet van de mens

[bewerk] Externe links

• Het skelet van dieren

{{{afb_links}}}	Skelet	{{{afb_rechts}}}
Schedel - Wervelkolom - Borstkas - Borstbeen - Schoudergordel - Arm - Bekkengordel - Been Bot - Botbreuk- Botheling - Gewricht - Lijst van botten

{{{afb_links}}}	Menselijke orgaansystemen	{{{afb_rechts}}}
Ademhalingssysteem -- Endocrien systeem -- Exocrien systeem -- Hart- en vaatstelsel -- Immuunsysteem -- Lymfestelsel -- Bewegingsapparaat -- Spijsverteringssysteem -- Urogenitaal stelsel -- Voortplantingssysteem -- Zenuwstelsel