Schweizerische Bundesbahnen
De Schweizerische Bundesbahnen (SBB), in het Frans Chemins de Fer Fédéraux Suisses (CFF), in het Italiaans Ferrovie Federali Svizzere (FFS), in het Reto-Romaans Viafers federalas svizras (VFF), en vroeger in het Nederlands Zwitsersche Bondsspoorwegen, is de nationale spoorwegmaatschappij van Zwitserland. De aandelen van de maatschappij zijn geheel in handen van de Zwitserse federale overheid.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De SBB is in 1902 ontstaan uit het fuseren en nationaliseren van de volgende spoorwegmaatschppijen:
- Schweizerische Central-Bahn (SCB)
- Nordostbahn (NOB)
- Vereinigte Schweizerbahnen (VSB)
- Jura-Simplon-Bahn (JS)
In 1909 is ook de Gotthardbahn (GB) bij de SBB gevoegd.
[bewerk] Netwerk
Het netwerk omvat 3069 kilometer normaalspoor. Daarnaast exploiteert de SBB de 74 kilometer lange Brünigbahn, die in smalspoor is uitgevoerd. Vrijwel het hele netwerk is geëlectrificeerd.
De bekendste lijn van de SBB is ongetwijfeld de Gotthardspoorlijn, die dwars door de Alpen loopt en een belangrijke schakel vormt in het verkeer tussen Tiscino en de rest van het land, almede voor het verkeer tussen Duitsland en Italië.
Naast de SBB zijn in Zwitserland vele "private" spoorwegmaatschappijen actief, waarmee de SBB goed samenwerkt. Sommige maatschappijen, waaronder Thurbo, zijn geheel of gedeeltelijk eigendom van SBB.
In diverse steden, waaronder Zürich, exploiteert de SBB een S-Bahn-netwerk.
[bewerk] Exploitatie
Vandaag de dag bestaat de SBB uit de volgende hoofddivisies:
- Personentreinen (Personenverkehr)
- Goederentreinen (SBB Cargo)
- Infrastructuur (Infrastruktuur)
De SBB exploiteert de volgende binnenlandse treincategorieën:
- Intercity (IC): snelle treinen die weinig stoppen, meestal met restauratie
- Interregio (IR): sneltreinen over lange afstanden, meestal met bistro of restauratie
- RegionalExpress (RX): sneltreinen over de kortere afstanden, soms met minibar
- Regio (geen afkorting): stoptrein
- S-Bahn (S): hoogfrequentie stoptrein in stedelijk gebied
- M: een bijzondere categorie. Dit zijn treinen die enkel rijden om het materieel te verplaatsen, bijvoorbeeld aan het einde van de dienstuitvoering. In de meeste landen rijden dat soort treinen leeg. In Zwitserland worden op veel ritten wel reizigers toegelaten. De treinen rijden echter zonder enige garantie over uitval of punctualiteit.
De meeste privaatmaatschappijen hanteren dezelfde aanduidingen voor treinen, hoewel de intercitytreinen alleen door de SBB worden gereden. Naast bovengenoemde treinsoorten neemt SBB deel aan de exploitatie van diverse internationale treinen, waaronder Eurocity, ICE en Cisalpino.
[bewerk] Recente ontwikkelingen
[bewerk] Marktwerking
Hoewel Zwitserland geen lid is van de Europese Unie, streeft het land er wel naar de spoorwegen op dezelfde manier te reorganiseren als in de rest van Europa. Dit houdt in dat het spoorwegnet van de SBB openstaat voor vervoerders uit heel Europa. Wel houdt de SBB voorlopig het alleenrecht openbaar vervoer uit te voeren op haar netwerk. Een bijvoorbeeld Nederlandse goederenmaatschappij mag echter wel treinen op het SBB-netwerk exploiteren. Andersom exploiteert SBB Cargo in zogenaamde open access goederentreinen naar Duitsland en Italië. Ook heeft de SBB een concessie gewonnen voor regionaal personenverkeer in Duitsland.
[bewerk] Bahn 2000
Op het hoofdnetwerk worden diverse belangrijke infrastructurele werken uitgevoerd. Onder de naam Bahn 2000 wordt gewerkt aan diverse projecten in het Zwitserse middenland, waar de grote steden liggen. De belangrijkste hiervan zijn:
- Een hogesnelheidslijn, geschikt voor 200 km/h, tussen Mattstetten en Rothrist, op de lijn Zürich - Olten - Bern. Deze lijn gaat in december 2004 in dienst.
- Een tunnel tussen Zürich en Thalwil, waardoor er capaciteit vrijkomt op de oude lijn.
- Het vergroten van de capaciteit van het hoofdstation van Zürich.
- Capaciteitsvergoting op het traject Genève - Coppet.
[bewerk] AlpTransit
Een nog groter project is AlpTransit: de bouw van een nieuwe Gotthard- en Lötschbergtunnel. De Gotthardtunnel wordt de langste tunnel ter wereld. Daarnaast wordt er op de lijnen naar deze tunnels toe de capaciteit en de snelheid verhoogd.
Hoewel de huidige Lötschbergtunnel door de BLS Lötschbergbahn wordt geëxploiteerd, zullen de treinen door de nieuwe tunnel door de SBB worden gereden. Dit zullen vooral lange-afstandstreinen betreffen; het regionale verkeer zal de oude lijn blijven gebruiken. In anticipatie op deze ontwikkelingen heeft de BLS de exploitatie van de lange-afstandstreinen al overgedragen aan de SBB. In "ruil" hiervoor heeft SBB de exploitatie van haar deel van de S-Bahn Bern overgedragen aan de BLS.
