Santa Maria del Fiore
De Santa Maria del Fiore of kortweg de Duomo (dom) is de kathedraal en het dominerende symbool van de Italiaanse stad Florence. Het is de op drie na grootste kathedraal van Europa. De Santa Maria del Fiore staat midden in het historische centrum van Florence. Ernaast staat de klokkentoren, de Campanile genaamd.
Inhoud |
[bewerk] Bouw
In 1296 werd met de bouw van de kathedraal begonnen, op de plaats van een veel kleinere, aan de Heilige Reparata, gewijde basiliek. De dom werd aan de Heilige Maagd Maria gewijd, maar in de naam Santa Maria del Fiore werd tegelijkertijd aan de oude naam van de stad Fiorenza herinnerd. Het was de bedoeling om met de dom op gepaste wijze uiting te geven aan de machtige positie die Florence toentertijd genoot. Alleen een kathedraal van die afmetingen was de stad waardig.
De bouw van de kathedraal heeft enkele eeuwen geduurd. Al in het eerste decennium van de veertiende eeuw bleef de bouw steken, doordat de bouwmeester, Arnolfo di Cambio, om het leven was gekomen. Op dat moment stonden slechts de eerste verdieping van de voorgevel en enkele traveeën van de zijmuren overeind.
In de verschillende bouwfasen werd het oorspronkelijke bouwplan verscheidene malen veranderd onder leiding van verschillende bouwmeesters: Francesco Talenti, Giotto en Giovanni di Lapo Ghini. Een speciaal benoemde commissie werd het in 1368 tenslotte eens over een eindontwerp, dat voor het vervolg van de bouwwerkzaamheden bindend zou zijn. Aan de werkzaamheden kwam, met de beroemde koepeloverwelving van het koor door Filippo Brunelleschi, tegen het midden van de vijftiende eeuw een voorlopig einde. In 1472 was ook de lantaarn op de top van de koepel voltooid.
[bewerk] Onderdelen
[bewerk] Voorgevel
De huidige voorgevel van de kathedraal kwam in de negentiende eeuw tot stand. Een oudere, onvoltooid gebleven façade van Arnolfo di Cambio was al in 1588 gesloopt. De beeldhouwwerken van die façade worden nu in het Dommuseum tentoongesteld. Pas in 1871 kon men het eens worden over een neo-gotische reconstructie naar een ontwerp van de architect Emilio de Fabris. Maar men kan slechts met grote moeite de onrustige, overdreven versierde façade dezelfde bouwkundige geslotenheid toekennen die voor andere delen van de dom juist kenmerkend zijn.
[bewerk] Koepel
De domkoepel is het bouwkundige meesterstuk van de vroege renaissance en domineert heel Florence. Het was een van de eerste koepels die niet op de traditionele manier met steunconstructies werd gebouwd, maar op een voor die tijd geheel nieuwe methode. Het idee was dat de opwaartse druk die door de twee verschillende schalen van de koepel ontstaat, wordt tegengewerkt door de neerwaartse druk, die de lantaarn boven op de koepel creëert. Dit ingenieuze plan werd bedacht en uitgetekend door de Florentijnse architect Filippo Brunelleschi.
Toen in 1368 de commissie het eens was geworden over het eindontwerp, waren de grootte en de vorm van de nog te bouwen koepel grotendeels vastgelegd. Maar in de daarop volgende decennia werden de immense technische problemen, die de geweldige dimensies van 45 meter breedte en bijna 100 meter hoogte met zich meebrachten, niet opgelost. Vooral het opbouwen van de, naar men dacht, noodzakelijke steigers leek voor die afmetingen onmogelijk. Intussen overwoog men zelfs om het gebouw vol aarde te storten en er geldstukken doorheen te mengen om na afloop van de werkzaamheden de armen en de kinderen van de stad over te kunnen halen om de hele berg weer af te graven. Gelukkig werden dergelijke plannen weer snel verworpen.
In een poging om een realiseerbare oplossing voor het probleem te vinden schreef de bouwcommissie van de dom in 1418 een wedstrijd uit, die tot ieders verrassing na lange beraadslagingen werd gewonnen door Filippo Brunelleschi. Korte tijd later, in 1420, kon de bouwmeester met de uitvoering van zijn gewaagde koepelconstructie beginnen. Als hoogtepunt in technisch kunnen zou de constructie pas 150 jaar later overtroffen worden door de koepel van Michelangelo op de Sint-Pieter. Hij steekt zo ver boven Florence uit dat Leon Battista Alberti het al in 1434 vol bewondering passend achtte, om er alle schatten van de Toscaanse volkeren in onder te brengen.
Tussen de twee koepelschalen zorgen horizontaal en verticaal ingepaste steunbalken voor de stabiliteit van de constructie. Acht van deze sproni zijn zonder enige constructief doel aan de buitenkant voortgezet en voorzien van marmer; ze verdelen het oppervlak van de koepel in segmenten van gelijke afmetingen, deze sproni hebben dan ook alleen een decoratieve functie.
[bewerk] Trap, schip
Niet alleen vanwege het overweldigende uitzicht over de daken van de stad en het omliggende land behoort de klim naar de lantaarn van de domkoepel tot de onvergetelijke indrukken van iedere toerist. De trap, met zijn 463 treden, voert tussen de beide schalen van de koepel naar boven waardoor men zich direct de gewaagdheid van de constructie voor kan stellen, maar ook de kolossale afmetingen van dit bouwtechnische meesterwerk kan zien.
Het schip van de kathedraal is 153 meter lang en alleen al de bogen van de zijbeuken zijn 23 meter hoog. De koepel heeft een diameter van 45,50 meter. Het hoogste punt vanaf de grond tot aan de top is 91 meter.
[bewerk] Campanile
Naast de dom staat de campanile. Deze klokkentoren wordt wel beschouwd als de mooiste ter wereld. Hij is vervaardigd in de 14e eeuw en is 85 meter hoog en daarmee 6 meter lager dan de dom, die 91 meter hoog is. De campanile is te beklimmen via een 414 treden tellende trap. De bekleding van de toren bestaat uit diverse soorten marmer. Daardoor was het mogelijk om de diverse kleurnuances te maken.
[bewerk] Externe links
| Bron(nen): |
|
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Duomo Santa Maria del Fiore op Wikimedia Commons. |
