Rudolph Cleveringa
Rudolph Pabus Cleveringa (Appingedam, 2 april 1894 – Oegstgeest, 15 december 1980) was een Nederlandse hoogleraar rechten. Op 26 november 1940 protesteerde hij in een rede tegen het ontslag van joodse collega's.
Inhoud |
[bewerk] Jeugd en opleiding
Cleveringa werd geboren in Appingedam. Toen hij vier was, verhuisde het gezin naar Heerenveen. Hier leerde hij de latere minister van Buitenlandse Zaken Eelco van Kleffens kennen. Cleveringa doorliep de hbs in Groningen, deed daarna staatsexamen, en studeerde tegelijkertijd met Van Kleffens aan de Universiteit Leiden. Hij deed in juni 1917 zijn doctoraalexamen, en promoveerde in 1919 cum laude.
[bewerk] Werk en verzet
Na een korte periode als rechter te Alkmaar, werd hij in 1927 aangesteld als hoogleraar handelsrecht en burgerlijk procesrecht aan de universiteit in Leiden. Hier hield hij op 26 november 1940 een beroemd geworden rede, waarin hij protesteerde tegen het door de Duitse bezettingsautoriteiten aangezegde ontslag van zijn leermeester en collega prof. Eduard Maurits Meijers, en andere joodse collega's. Cleveringa werd door de Sicherheitspolizei opgepakt en tot in de zomer van 1941 opgesloten in de gevangenis van Scheveningen (Oranjehotel). De Leidse studenten besloten tot een staking, en daarop werd de universiteit gesloten. In september 1945 werd hij heropend. In 1944 werd Cleveringa als gijzelaar opgesloten in Vught. Vervolgens maakte hij deel uit van het College van Vertrouwensmannen dat het verzet coördineerde.
[bewerk] Na de oorlog en nalatenschap
Na de oorlog werd Cleveringa weer hoogleraar te Leiden. In 1958 ging hij met emeritaat. Hij werd lid van de Raad van State en bleef dit tot 1963, toen hij staatsraad in buitengewone dienst werd. De Universiteit Leiden heeft de Cleveringa-leerstoel ingesteld en organiseert elk jaar de Cleveringa-oratie, omdat Cleveringa door zijn rede het motto van de universiteit ‘Praesidium libertatis’ ("Bolwerk van de vrijheid") op indrukwekkende wijze gestalte gaf. Onlangs werd hij door de lezers van Mare, het Leidse studentenblad, gekozen tot de 'grootste universitaire "Leienaar"'. Cleveringa ontving van de Amerikaanse regering op 8 april 1953 de Medal of Freedom voor zijn verzetswerk.
