Wikipedia:Relevantie
| Dit is een voorstelpagina. Over de inhoud van onderstaande tekst proberen we consensus te bereiken. Iedereen wordt van harte uitgenodigd om over deze tekst mee te denken (en er aan mee te schrijven/overleggen). Ga er niet van uit dat anderen de inhoud van deze pagina al kennen, en zeker niet dat ze het er mee eens zijn of er rekening mee houden. |
Dikwijls worden nieuwe artikelen, of zelfs oude artikelen, getoetst aan relevantie dan wel wikiwaardigheid. Daarbij is in de loop van de tijd enige consensus ontstaan over de wikiwaardigheid. Deze richtlijn probeert een antwoord te geven op de vraag of iets wel of niet in Wikipedia past. Deze richtlijn is geen statisch gegeven, maar kan veranderen wanneer de Wikipediagemeenschap dit wenst of wanneer aanpassingen in de wetgeving dit vereisen.
Dit is een richtlijn, wat erop neerkomt dat:
- Een artikel dat volgens de onderstaande criteria niet in de wikipedia past, geen nuweg-geval is. Na toetsing door de gemeenschap van zo'n artikel (op de verwijderlijst), is het mogelijk dat het artikel toch behouden blijft.
- Een artikel dat wel voldoet aan onderstaande criteria evengoed verwijderd kan worden (of voor verwijdering worden voorgedragen), wanneer het op grond van andere richtlijnen/regels (of naar mening van de gemeenschap) niet op wikipedia past. Bijvoorbeeld: het onderwerp is relevant, maar de inhoud van het lemma is triviaal.
- Een artikel dat niet op wikipedia past, past misschien wel op een van de zusterprojecten. In dit geval wordt het artikel niet verwijderd, maar verplaatst.
Inhoud
|
[bewerk] Relevantie
Wikipedia is een vrije online encyclopedie. Relevant is dan ook datgene dat een grotere groep van (internet)lezers verwachten te kunnen lezen in elke encyclopedie. De doelgroep van wikipedia is de persoon met encyclopedische interesse. Hieruit volgt dat wikipedia niet alle trivialiteiten hoeft te bevatten. Privézaken en triviale dingen hoeven niet te worden opgenomen.
Relevantie is geen tijdelijk gegeven, wat wil zeggen dat iets wat meer dan 50 jaar geleden bekend is geworden, nu nog altijd relevant is voor de nu levende persoon (historisch relevant). Vertaald naar de huidige tijd, moet van het opgenomen lemma de verwachting zijn dat het over 50 jaar nog altijd relevant is voor de dan levende personen. (Personen die nu meedoen aan Idols, zullen over het algemeen over 50 jaar niet meer relevant zijn, behalve misschien de winnaars van dit programma.)
Verdere objectieve criteria waaraan de relevantie afgeleid kan worden, zijn de mate waarin het betreffende lemma wordt aangehaald in de diverse media of aan het aantal keer dat een bepaald lemma wordt opgevraagd.
[bewerk] Waarom Wikipedia:Relevantie
De content die aangeleverd wordt door het open karakter van wikipedia is erg groot, de groep gebruikers die tot de wikipedia-gemeenschap behoren hebben niet de capaciteit om alle content op waarde te beoordelen. Deze beoordeling dient eigenlijk te gebeuren door de inhoud van de aangeleverde content op waarheid te verifiëren en daarvoor moeten er bronnen beschikbaar zijn.
Het feit dat er zoveel niet-geverifieerde informatie op wikipedia aanwezig is, zie ook het project Wikipedia:Feiten checken en de noodzaak daartoe, maakt het noodzakelijk dat wikipedia zich beperkt, zodat de kwaliteit hoog gehouden kan worden.
Over het algemeen zal de relevantie van een onderwerp recht evenredig zijn met de beschikbaarheid van bronnen.
Deze beperking heeft twee doelen:
- een scheidslijn aan te geven tav onderwerpen die nog wel verifieerbaar zijn
- een scheidslijn zo te leggen dat de content zo wordt ingedamd, dat de reguliere gemeenschap die vloed van content kan absorberen. Daarbij wordt voorrang gegeven aan de relevantste onderwerpen.
Deze beperking is geen statisch gegeven. Bij groei van de gemeenschap kunnen de grenzen worden verlegd. De beperking die altijd zal blijven, is dat de inhoud van een artikel verifieerbaar moet zijn.
De scheidslijn komt tot stand door beoordeling van de gemeenschap, er zullen artikelen zijn die onder de scheidslijn vallen, maar die wel goed zijn en ook verifieerbaar. Deze artikelen hoeven niet weg, omdat dit een richtlijn is, geen wet van Meden en Perzen. Deze richtlijn is een hulpmiddel bij de beoordeling van de aangeleverde content, inclusief zijn beperkingen.
Deze richtlijn beoordeelt niet de kwaliteit/inhoud van de artikelen. Mocht een onderwerp heel relevant zijn, maar de inhoud deugt niet, dan wordt dit artikel aan andere interne processen onderworpen, dat wil zeggen dat het feit dat een artikelonderwerp boven de relevantielijn is, nog geen zekerheid voor het bestaan van het artikel in wikipedia geeft.
[bewerk] Criteria naar onderwerp
[bewerk] Personen
Bepaling van de relevantie kan bijvoorbeeld met de Google-test, d.w.z. hoe vaak wordt een bepaalde persoon op het internet genoemd. Let op!!! Deze test werkt alleen voor mensen in landen waar de internetpenetratie hoog ligt en waar men in een Latijns schrift schrijft. In Portugal ligt de internetpenetratie een stuk lager dan in Nederland (Nederland is een van de hoogste in de wereld).
Algemene uitgangspunten:
- een persoon bepaalt nooit zelf of hij wel of niet voldoende relevant is voor vermelding in Wikipedia
- informatie over een persoon die de privacy in ernstige mate schendt én voor het beeld over die persoon niet essentieel is, wordt niet vermeld
[bewerk] Politici
Wel:
- (Ex)-Vertegenwoordigers van de politiek van het land (staatshoofden, regeringsleiders, bekende leden van nationale parlementen) of internationale organisaties (Europarlament, Organisatie Afrikaanse Staten, ASEAN enz.)
- Commissarissen van de koningin en provincie/districts/oblast etc. hoofden
- Burgemeesters
- Kabinetsleden (zowel ministers als staatssecretarissen)
- Kamerleden
- Wethouders/schepenen van gemeentes met meer dan 50.000 inwoners (of bekend als gevolg van een schandaal)
- Voorzitters van (landelijk bekende) politieke partijen
- Overige politici die intensief in een langere periode (meer dan 1 maand regelmatig) landelijk en op de televisie in hun eigen land worden besproken
- Ambassadeurs bij de Verenigde Naties
Niet:
- Exclusief wat boven vermeld is
- Dus geen voorzitters van jongerenorganisatie van politieke partijen (plaatsen in het artikel over de organisatie)
- Geen plaatselijke politici (eventueel vernoemen bij deze gemeente)
- Geen wethouders/schepenen van plaatsen met minder dan 50.000 inwoners (eventueel vernoemen bij de gemeente)
- Geen politici die in hun eigen land niet buiten hun eigen (sub)regio bekend zijn zoals burgermeesters van kleinere plaatsen en dergelijke
[bewerk] Ondernemers
[bewerk] Uitoefenaars van beroepen
Wel:
- Personen die in of buiten hun specifieke gebied van expertise bekendheid genieten (mainstream of controversieel) zoals wetenschappers, kunstenaars en dergelijke
Niet:
- Personen die zelfs in hun eigen gebied van expertise weinig bekendheid hebben
[bewerk] Journalisten en schrijvers
Wel
- Journalisten of schrijvers die bekendheid genieten buiten de artikelen die ze schrijven. Zodra er over hen geschreven gaat worden kunnen ze vernoemd worden in Wikipedia. Komt met name voor als ze een boek hebben geschreven of een prijs hebben gewonnen.
Niet
- Journalisten die gewoon hun werk doen en hun dagelijkse stukjes schrijven. Opgepast moet worden met de freelance journalisten, die kunnen een wikipedia-artikel gebruiken als misplaatste PR.
[bewerk] Sporters
Wel
- personen die actief zijn of waren op nationaal seniorenniveau (in het land waar de sporter vandaan komt dan wel het land waar hij/zij op dat moment leeft) in een activiteit die door velen als 'sport' gezien wordt
Niet
- personen die (tevergeefs) via een triviale bezigheid een poging gedaan hebben in het Guinness Book of Records te komen
[bewerk] Verdachten en criminelen, al dan niet geliquideerd
Wel:
- Personen met een historische relevantie, vb. de Daltons en Billy the Kid.
- Personen die verantwoordelijk zijn voor de dood van een prominent persoon.
- Personen die een misdrijf plegen uit een ideeël motief, zoals terroristen.
Niet:
- Ter dood veroordeelden of andere criminelen die in het nieuws komen, bijvoorbeeld door protest tegen de doodstraf.
- Personen die zijn vrijgesproken van een aanklacht en dus onschuldig zijn. Zij hoeven hier niet apart vermeld te worden, want het kan hun privacy schaden. Indien zij zelf de publiciteit zoeken, kan dit anders liggen.
[bewerk] Slachtoffers van misdrijven
Wel:
- Mensen die in een nieuwswaardige zaak vermoord zijn, waar bijvoorbeeld Kamervragen over gesteld zijn, kunnen vermeld worden.
- Kinderen die een zedenmisdrijf overleven en die daarna naar buiten treden met hun verhaal.
Niet:
- Kinderen die een zedenmisdrijf overleven.
- Kinderen en volwassen waarbij de privacy in gevaar komt.
[bewerk] Musici
Wel
- Bekende/beroemde solisten, dirigenten, concertmeesters, componisten
- Leden van kleinere ensembles alleen als ze zelf erg bekend zijn, anders bij het ensemble vermelden.
Niet
- Overige leden van een orkest
[bewerk] Acteurs
Wel
- Acteurs van een theatergroep die landelijk optreden of een landelijke bekendheid hebben in hun eigen land.
- Acteurs die een vast personage in een televisieserie zijn of een rol in een film speelden in hun eigen land.
- Acteurs die in hun land van herkomst bekend zijn.
Niet
- Acteurs van jeugdtheatergezelschappen die niet bekend zijn buiten eigen kring.
- Zogenaamde acteurs uit de porno-industrie, uitgezonderd hele bekende - dat wil zeggen ook buiten de groep van liefhebbers- namen.
[bewerk] Fictieve personen
Wel:
- Fictieve karakters die grote bekendheid genieten zowel voor liefhebbers en niet liefhebbers zoals diegene die voorkomen als hoofdpersonen in cultseries als Star Trek, Star Wars, Battlestar Galactica, X-Files, Twin Peaks, Harry Potter enzovoorts alsmede andere veel bekende fictieve personen, in zoverre deze karakters een hoofdrol hebben. Bijrollen worden in het artikel over de serie zelf behandeld.
- Personificaties zoals Uncle Sam'
Niet:
- Karakters die alleen binnen een liefhebberskring bekend zijn en zelfs dan niet altijd wijdverbreid
[bewerk] Dieren
[bewerk] Wel
- Diersoorten of groepen van dieren zoals de orde van kevers.
- Dieren die bekend zijn uit televisieseries of films, omdat ze daar een hoofdrol in vertolken, zoals Samson, Kermit de Kikker en Lassie.
- Dieren die om een bijzondere reden bekend zijn geworden, zoals Harriet (oudst levende dier) of Sneeuwvlokje (enige albino-gorilla).
- Dieren die door sport beroemd zijn geworden (Phar Lap)
[bewerk] Niet
- Dieren die meespelen in televisieseries of films, maar slechts een bijrol zijn, zoals een huisdier van een hoofdrolspeler.
- "Gewone" huisdieren die geen bekendheid genieten.
[bewerk] Muziek
[bewerk] Bands/Artiesten
Wel (overal waar band staat, kan ook artiest staan):
- Bands die minstens één niet in eigen beheer uitgebracht album in hun eigen land of internationaal hebben uitgebracht
- Bands die als live-act nationale bekendheid genieten (of in een bepaalde grote regio) en regelmatig op radio/televisie optreden
- Leden van bands die buiten de band een solo-carrière hebben, een langere carrière bij verschillende bekende bands of anders bekend zijn
Niet:
- Plaatselijke popgroepjes, bruiloftsbandjes etc.
- Alle leden van een band een eigen artikel, met als belangrijkste inhoud dat de persoon lid is van de band. Dit kan makkelijk in het artikel over de band.
- Bands zonder platencontract.
[bewerk] Boeken
Wel:
- Boeken die algemene bekendheid genieten of die door hun inhoud notabel zijn.
- Literaire werken van internationale allure.
Niet:
- Hoofdstukken.
[bewerk] Internet
[bewerk] Websites
- Wikipedia is niet bedoeld om reclame te maken. Artikelen met als doel reclame te maken voor de site worden verwijderd.
- Wikipedia is geen startpagina, daarom moet ook niet elke website een eigen artikel hebben
- Websites verdienen een plaats binnen wikipedia indien het relevant is:
- Bijvoorbeeld omdat het veelbesproken en/of bekroond is (zoals Volkomenkut.com, startpagina.nl, etc..)
- Omdat het een monument is in de ontwikkeling van het internet (zoals Napster)
- Websites van bedrijven, kranten, omroepen en dergelijke worden niet afzonderlijk opgevoerd.
- Onderdelen van websites met een eigen artikel, worden in het artikel behandeld (en niet als separaat artikel)
Relevantie kan worden gemeten aan de hand van de Alexa-test: [1], waarbij als richtlijn geldt dat de site toch bij de eerste 100.000 dient voor te komen (t/m max. 1 jaar voor plaatsing artikel). (LET OP!!! De Alexa tool wordt meestal alleen gebruikt in Westerse landen en daar niet eens door iedereen, hierdoor ontstaat er een vertekend beeld mbt websites die niet uit Westerse landen komen). Uitzonderingen zijn websites e.d. van voor 1997 (voor de dot-com bubble) die van historisch belang zijn voor de ontwikkeling van het internet.
[bewerk] Sport en spel
Wel:
- Teams, clubs of verenigingen van "grote" sporten die op landelijk niveau actief zijn of daar een langere tijd actief waren Voetbal clubs bv.
- (Inter)nationale competities die enige bekendheid hebben buiten de "fanbasis" zoals wereldkampioenschappen, de majors in tennis en golf, Tour de France, Continentskampioenschappen in "grote" sporten EK schaatsen, Afrika Cup voetbal enz.
Niet:
- Teams of clubs die nog nooit op landelijk niveau actief waren
- Teams, clubs of verenigingen in "kleinere" sporten die niet internationaal presteren zoals bv handbalclubs uit Estland
- Uitslagenlijsten behalve die van belangrijke finales of toernooien of winnaars van grote evenementen.
- Wel Tour de France, Wimbledon, Aziatische cup voetbal, Masters golftoernooi.
Te bepalen:
-
- Niet kwalificatietoernooien, voorrondes, lijst van nummers twee en verder van grote evenementen.
[bewerk] Geografie
Wel:
- Landen, staten, provincies, gemeenten en regio's van de wereld
- Steden, dorpen, gehuchten, buurtschappen en in die lijn liggende aanverwanten woonplaatsen/benamingen.
- Zeeën, meren, rivieren, gebergtes, bergen etc. van (niet ongeringe) betekenis (Hier zullen de meeste van deze in voorkomen)
- Termen uit de geografie en cartografie
- Atlassen en andere naslagwerken met brede bekendheid (National Geographic, Bosatlas)
Niet:
- Wijken indien niet buiten de stad waar zij gelegen zijn bekendheid genieten (Dus uitgezonderd bv. Plaka, SoHo, de Jordaan)
- tenzij er een voldoende historische achtergrond rond te vertellen valt
- Kleine meertjes, beekjes, heuvels die geen bekendheid genieten buiten direkt daar wonende bevolking
- tenzij er een voldoende historische achtergrond rond te vertellen valt
[bewerk] TV en films
Algemene stelregel voor deze sectie:
- Artikelen die (vrijwel) alleen bestaan uit het navertellen van de inhoud zijn onvoldoende relevant. Een samenvatting/beschrijving van een plot kan worden beschouwd als aanvullende, illustratieve informatie, niet als informatie op basis waarvan bestaansrecht van een filmartikel kan worden gerechtvaardigd.
- Personages of karakters worden in hetzelfde artikel besproken en niet opgesplitst in aparte pagina's, tenzij er door de hoeveelheid encyclopedische informatie over dit personage een aparte pagina wenselijk is.
[bewerk] Televisieseries
Wel:
- Televisieseries die in het land van productie gedurende minimaal 1 seizoen door een landelijke zender werden uitgezonden.
Niet:
- een aflevering van een televisieserie is niet encyclopedisch, tenzij er in de media nadrukkelijke belangstelling is getoond (bv. vanwege actuele gebeurtenissen die het nieuws hebben gehaald. Informatie over de afleveringen kan eventueel in het hoofdartikel over de tv-serie opgenomen worden; het is daarbij niet de bedoeling dat de plot van elke aflevering naverteld wordt.
[bewerk] Films
Wel:
- Films die officieel in bioscopen of filmhuizen zijn uitgebracht in het land van productie
- Direct naar DVD/VCD films die landelijk zijn uitgebracht in het land van productie
- Tv-films die zijn uitgezonden op een landelijk netwerk in het land van productie
[bewerk] Prijzen
- TV- en filmprijzen zijn toegelaten, als ook de winnaars van deze prijzen.
[bewerk] Verenigingen
Voor sportverenigingen zie #Sport en spel
Wel:
- Verenigingen met een landelijk of provinciaal karakter.
- Grote studentenvereningingen en studieverenigingen in hun eigen land.
Niet:
- Lokale verenigingen, enkel bekend binnen gemeentegrenzen.
- Verenigingen zonder verifieerbare documentatie (internet, ...)
- Onderverenigingen en disputen van studentenverenigingen krijgen geen eigen lemma maar worden beschreven onder het artikel over de overkoepelende vereniging.
[bewerk] Lijsten
- Lijsten op zich hebben geen relevantie
- Ze krijgen relevantie op het moment dat er een encyclopedische inleiding bestaat tav de lijst zelf of de punten opgevoerd in de lijst en indien de lijst een ondersteuning vormt van een ander relevant artikel. Eventueel kan een lijst aansluiten bij een ander artikel maar afgesplitst zijn voor de duidelijkheid; in dat geval dient zeker naar het originele artikel duidelijk gelinkt te worden.
- Indien alle artikels die op een nieuwe lijst zouden voorkomen, allemaal in een bepaalde categorie aanwezig zijn, dan voegt deze lijst geen relevante info toe en is dus niet wenselijk; tenzij in de lijst extra informatie, sortering of duiding is opgenomen. Sommige lijsten dienen juist om een overzicht te geven zonder overcategorisatie van bepaalde artikelen. Wanneer de lijst puur een opsomming is, kan een inleidende tekst geplaatst worden op de categoriepagina.
[bewerk] Religie
Wel:
- Wereldreligies
- Religies met kleinere aanhang maar die bekendheid genieten zoals Jehova's Scientology
Niet:
- Religies of sektes met geringe aanhang en geen tot weinig mediabelangstelling
[bewerk] Organisaties
Wel:
- Organisaties die op mondiaal of nationaal niveau een grote invloed op de maatschappij hebben
- Organisaties op mondiaal of nationaal niveau die vaak in de publieke belangstelling staan
- Algemene beschrijvingen van lokale afdelingen van nationale organisaties
Niet:
- Specifieke kantoren van lokale of regionale organisaties, die buiten hun regio geen maatschappelijke invloed hebben
[bewerk] Ondernemingen
Wel:
- Informatie op pagina's over bedrijven moet openlijk, gratis verifieerbaar zijn (dus niet alleen via de KvK)
- Dat betekent dus in het algemeen beursgenoteerde ondernemingen of (grotere) bedrijven die dit soort gegevens regelmatig openbaar maken.
- Bedrijven met het predikaat 'Hofleverancier' of 'Koninklijk'. (die zijn honderd jaar of ouder).
- Bedrijven die uniek zijn in hun product of dienst en daarmee gezichtsbepalend zijn voor hun markt.
Niet:
- Artikelen over bedrijven die niet veel meer informatie brengen dan de internet site van dat bedrijf ook al verschaft.
- Opsommingen van producten en diensten, al dan niet voorafgegaan door een summiere inleiding.
- Reclame.
[bewerk] Scholing en wetenschap
[bewerk] Instellingen
Wel:
- Scholen voor middelbaar/secundair onderwijs, mits encyclopedisch beschreven (dus geen droge opsomming van aantal leerlingen, docenten etc.)
- Hogescholen en universiteiten
Niet:
- Scholen voor basisonderwijs
[bewerk] Personen
Wel:
- Wetenschappers die iets uitzonderlijks presteren d.w.z. prijzen krijgen toegekend, meerdere hoogleraarschappen hebben, zich regelmatig in het publieke debat mengen of op een andere manier uitzonderlijk zijn
Niet:
- Docenten/onderwijzers aan middelbaar/secundair onderwijs en lager
[bewerk] Gebouwen
Gebouwen worden relevant, doordat het een bijzondere architectuur heeft of een bijzonder functie (cultuur, regelmatig terugkerende evenementen) of omdat het historisch relevant (een rijksmonument of er heeft een belangrijke gebeurtenis plaatsgevonden) is. Daarnaast kan het relevantie verkrijgen doordat het gezichtsbepalend is voor een stad of omstreden of juist heel geliefd. Het kan ook belangrijk zijn omdat het de zetel is van een belangrijke organisatie (zoals het hoofdkwartier van de VN).
[bewerk] Andere locaties en centra
Wel:
- Musea, pretparken, tentoonstellingen, beurzen die een nationale of nog grotere uitstraling hebben
Niet:
- Locaties en centra die slechts lokaal bekend zijn, en waarover geen bijzonderheden te melden zijn
- Individuele attracties of onderwerpen binnen musea, pretparken, beurzen, tentoonstellingen
[bewerk] Kunst
Wel:
- Kunststromingen
- Kunstwerken die gerenomeerd zijn (De Nachtwacht, de Mona Lisa)
- Kunstenaars die in een tentoonstelling in een museum oid hun werk hebben tentoongesteld
Niet:
- Kunstwerken zonder bekendheid
- Lokale kunstenaars die buiten de eigen plaats/streek geen bekendheid genieten
[bewerk] Verkeer, vervoer en infrastructuur
[bewerk] Straten en wegen
Wel:
- Wegen die als internationaal, nationaal of provinciaal kunnen worden aangemerkt.
- Wegen die vanwege historische context relevant zijn
- Belangrijke wegen en straten en pleinen in grote steden in een land.
Niet:
- Wegen of straten die niet aan bovenstaande criteria voldoen
- Fictieve wegen of straten waarvan geen nieuwswaarde bekend is
[bewerk] Bruggen en tunnels
Wel:
- Bruggen en tunnels van internationaal/nationaal/provinciaal belang vanwege een hoge verkeersbelasting (snelwegen) of vanwege een hoge bekendheid bij het publiek
- Bruggen en tunnels die vanwege historische context relevant zijn
- Bruggen en tunnels die in het nieuws zijn geweest vanwege een wikiwaardig item
Niet:
- Aparte artikelen over lokale bruggen en tunnels (in een gemeente) als nieuwsfeiten van toegevoegde waarde of monumentstatus ontbreken. (In zo'n geval is een overzichtsartikel met alle bruggen in een plaats een mogelijkheid, zie bv. Bruggen in Delft over het Schiekanaal.)
