Nollendorfplatz (metrostation)

Coördinaten:
52° 29′ 59" NB, 13° 21′ 15" OL

Lijnschema U1

U1
		___		●	Warschauer Straße

				○	(Osthafen)

				●	Schlesisches Tor

				●	Görlitzer Bahnhof

			●	●	Kottbusser Tor



				●	Prinzenstraße

			●	●	Hallesches Tor



			●	●	Möckernbrücke



			●	●	Gleisdreieck



				●	Kurfürstenstraße

	●	●	●	●	Nollendorfplatz



		●	●	●	Wittenbergplatz



			●	●	Kurfürstendamm



				●	Uhlandstraße

Lijnschema U2

U2
			___		●	Pankow
					●	Vinetastraße
			___		●	Schönhauser Allee
					●	Eberswalder Straße
					●	Senefelderplatz
					●	Rosa-Luxemburg-Platz
		●		●	●	Alexanderplatz


			___
					●	Klosterstraße
					●	Märkisches Museum
					●	Spittelmarkt
					●	Hausvogteiplatz
				●	●	Stadtmitte


					●	Mohrenstraße
			___		●	Potsdamer Platz
					●	Mendelssohn-Bartholdy-Park
				●	●	Gleisdreieck


					●	Bülowstraße
	●	●		●	●	Nollendorfplatz



		●		●	●	Wittenbergplatz



				●	●	Zoologischer Garten


			___
					●	Ernst-Reuter-Platz
					●	Deutsche Oper
				●	●	Bismarckstraße


					●	Sophie-Charlotte-Platz
			___		●	Kaiserdamm
					●	Theodor-Heuss-Platz
					●	Neu-Westend
					●	Olympia-Stadion
					●	Ruhleben

Lijnschema U3

U3
	●	●	●	●	Nollendorfplatz



		●	●	●	Wittenbergplatz



				●	Augsburger Straße

				○	(Nürnberger Platz)

			●	●	Spichernstraße



				●	Hohenzollernplatz

			●	●	Fehrbelliner Platz



		___		●	Heidelberger Platz

				●	Rüdesheimer Platz

				●	Breitenbachplatz

				●	Podbielskiallee

				●	Dahlem-Dorf

				●	Thielplatz
				●	Oskar-Helene-Heim
				●	Onkel Toms Hütte

				●	Krumme Lanke

Lijnschema U4

U4
	●	●	●	●	Nollendorfplatz



				●	Viktoria-Luise-Platz

			●	●	Bayerischer Platz


				●	Rathaus Schöneberg
		___		●	Innsbrucker Platz

Nollendorfplatz is een station van de metro van Berlijn, gelegen aan het gelijknamige plein in het Berlijnse stadsdeel Schöneberg. Alle kleinprofiellijnen (U1, U2, U3 en U4) stoppen er en voor de U3 en de U4 is station Nollendorfplatz het eindpunt. Geen enkel ander Berlijns metrostation wordt door zoveel lijnen aangedaan. Het station bestaat uit twee gedeelten: een viaductstation voor de U2 en een twee etages tellend ondergronds station voor de overige lijnen.

[bewerk] Geschiedenis

Het bovengrondse station Nollendorfplatz opende op 15 februari 1902 aan de eerste Berlijnse metrolijn, het zogenaamde stamtracé. Het is het laatste viaductstation van de lijn, die vanaf de Nollendorfplatz zijn weg in westelijke richting in een tunnel vervolgt. Het station met zijn jugendstilkoepel werd ontworpen door Wilhelm Albert Cremer en Richard Wolffenstein.

Op 1 december 1910 werd de Schöneberger U-Bahn, de huidige U4, in gebruik genomen. Deze lijn stond los van de rest van het net en kreeg een provisorisch ondergronds eindpunt aan de Nollendorfplatz. Voor overstappers werd het door middel van een voetgangerstunnel met het reeds bestaande viaductstation verbonden.

Al tijdens de bouw van de Schönebergse lijn bestonden er plannen voor een "ontlastingstracé" ten noorden van en parallel aan het stamtraject. In 1915 begon de bouw van een nieuw ondergronds metrostation dat zowel door het nieuwe ontlastingstracé als door de Schönebergse lijn aangedaan zou worden. Dit station, ontworpen door Alfred Grenander, kwam in ruwbouw gereed in 1917, maar zou nog enkele jaren ongebruikt blijven. Pas op 24 oktober 1926 kwam het paralleltracé via de Kurfürstenstraße gereed en werd ook het nieuwe ondergrondse station Nollendorfplatz in dienst genomen. Dit station bestaat uit twee boven elkaar gelegen en naar richting gescheiden perrons, die met trappen met elkaar verbonden zijn. Aan het bovenste perron halteren treinen in oostelijke richting, het onderste perron wordt aangedaan door treinen naar het westen en zuiden. Het provisorische station van de Schönebergse lijn werd gesloten.

In de Tweede Wereldoorlog werd het viaductstation zwaar beschadigd; na de oorlog werd het in sterk vereenvoudigde vorm heropgebouwd. Na de bouw van de Berlijnse Muur in 1961 werd het metronet in tweeën gedeeld. Dit betekende een splitsing van de lijn naar Pankow, die van het viaducttracé gebruikt maakte. Aanvankelijk reden de treinen nog naar het West-Berlijnse eindpunt Gleisdreieck, maar in 1972 werd deze dienst tot Wittenbergplatz ingekort; het bovengrondse tracé door Schöneberg werd gesloten. Het ondergrondse station Nollendorfplatz werd aangedaan door lijnen die geheel in West-Berlijn lagen en bleef in gebruik.

In 1971 werd de ondergrondse spoorindeling gereorganiseerd; de directe verbinding tussen de sporen komend van Innsbrucker Platz (U4) en die naar Warschauer Straße (U1) werd opgebroken en vervangen door een opstelterrein ten noorden van het station. Ook werd een uit 1940 daterende bunker op het onderste perron afgebroken.

Het viaductstation aan de Nollendorfplatz kreeg in 1975 een nieuwe bestemming: in 16 oude metrowagons werd een vlooienmarkt ingericht. In station Bülowstraße, eveneens gelegen aan het uit dienst genomen viaducttracé, ontstond in 1980 een Turkse bazaar. Over het ongebruikte metroviaduct tussen beide stations ging een pendeltram rijden.

Na de val van de Muur moesten de vlooienmarkt, de bazar en de tramlijn in 1993 wijken voor de herindienstname van de U2. In 1999 werd de koepelconstructie van station Nollendorfplatz vereenvoudigd heropgericht.

Het viaductstation en het ondergrondse station hebben beide de monumentenstatus.