Matsuo Basho
Matsuo Bashō (松尾芭蕉; Matsuo Bashō) (Ueno, 1644 - Osaka, 28 november 1694), wiens eigenlijke naam Matsu Kinsaku is, wordt gezien als een van de grootste (naast Shiki, Busson en anderen) van alle haiku meesters. Geboren in Tokyo en in dienst van de keizerlijke Yoshita familie, maakt hij zich hier rond zijn 28ste van los en trekt met zijn volgelingen door het land, onderwijl onsterfelijke poëzie makend. Hij schreef zijn gedichten niet, maar sprak ze uit, waarna ze door zijn 'discipelen' werden opgetekend.
In veel van zijn werk klinkt de boeddhistische filosofie door, voortdurend wordt de lezer herinnerd aan de vergankelijkheid van alles wat hij ziet.
- Hasi-ike ya
- orade sonomama
- tamamatsuri
- Lotus in de vijver
- Ongeplukt, zoals zij is
- Het feest van de dood
- Moro moro no
- kokoro yanagi ni
- makasu beshi
- Leg neer bij de wilg
- de walging, de begeerte
- die leeft in uw hart
Bashō maakte weliswaar zijn haiku op de inspiratie van het moment, maar droeg er zorg voor dat niets werd gepubliceerd dat hijzelf onwaardig vond. Zij haiku werden dan ook in de kring van zijn discipelen aan kritiek onderworpen.
Een van de meest kenmerkende anekdotes uit zijn leven betreft de acht gezichten op het Omi-meer. Iemand vroeg Bashō, bij wijze van grap, of hij alle acht gezichten in één haiku kon vangen. Bashō antwoordde:
- Shichi kei wa
- kiri-ni kakurete
- Mii-no-kane
- De acht gezichten?
- De mist verborg er zeven
- Bij Mii's klok klank.
De klokken van Mii zijn één van de acht gezichten, zoals ze door Hiroshige zijn afgebeeld.
Behalve haiku schreef Bashō ook proza, zoals De smalle weg naar Oku (Oku no Hosomichi), waarin hij het verhaal vertelde van zijn tocht door Noord Japan.
Bashō stierf onderweg, zoals hij geleefd had. Toen hij zijn dood voelde naderen, vroegen zijn leerlingen hem om een laatste haiku. Bashō weigerde en zei dat hij elke haiku die hij geschreven had beschouwde als zijn laatste. In de ochtend echter vertelde hij dat hij een droom had gehad en zei:
- Tabi ni yamite
- yume wa kareno wo
- kake-meguru
- Ziek op deze reis
- over de dorre velden
- blijven de dromen
[bewerk] Bronnen
- Bob Verstraete: Haiku, Uitg. Luyten, ISBN 90-6416-003-1
