Liberale Partij van Noorwegen
De Liberale Partij van Noorwegen (Noors:Venstre, letterlijk Links) is een sociaal liberale politieke partij in Noorwegen. Het is de oudste politieke partij van Noorwegen, opgericht in 1884.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De oorsprong van de partij ligt in de strijd om de invoering van een parlementaire stelsel. Venstre werd opgericht door parlementsleden die voor vergroting van de macht van het parlement waren, de tegenstanders richten vlak daarna de Høyre ('Rechts') op.
De Liberalen wonnen deze strijd, waardoor hun eerste leider, Johan Sverdrup in 1884 tot eerste moderne premier van Noorwegen werd benoemd door Oscar II.
Onder liberale regeringen werden daarna het mannenkiesrecht ingevoerd (1898), de personele unie Zweden-Noorwegen afgeschaft (1905) en het vrouwenkiesrecht ingevoerd (1913).
Tot de Tweede Wereldoorlog waren er in totaal zes minister-presidenten die door de Venstre geleverd werden. Maar door de opkomst van de Arbeiderspartij taande de macht van de Venstre. In 1915 wist de partij voor de laatste keer een meerderheid in het Storting te bemachtigen.
In 1972 vond er een splitsing in de partij plaats. De pro-Europeanen, waaronder toenmalig partijleider Helge Seip en 9 parlementsleden, begonnen hun eigen partij, de Volkspartij Nieuw Links. Sindsdien is 'Links' een marginalise partij geworden.
Na de oorlog namen de Liberalen deel in vier regeringen, de laatste keer in het tweede kabinet van Kjell Magne Bondevik (2001-2005).
[bewerk] Verkiezingen voor het Storting, 1906-2005
| Jaar | Stemmenpercentage | Aantal parlementsleden verkozen tot het Storting |
|---|---|---|
| 1906 | 45,4% | 73 |
| 1909 | 30,7% | 46 |
| 1912 | 40,2% | 76 |
| 1915 | 33,3% | 74 |
| 1918 | 28,3% | 52 |
| 1921 | 20,1% | 37 |
| 1924 | 18,6% | 34 |
| 1927 | 17,3% | 30 |
| 1930 | 20,2% | 33 |
| 1933 | 17,1% | 24 |
| 1936 | 16,0% | 23 |
| 1945 | 13,8% | 20 |
| 1949 | 13,1% | 21 |
| 1953 | 10,0% | 15 |
| 1957 | 9,7% | 15 |
| 1961 | 8,8% | 14 |
| 1965 | 10,4% | 18 |
| 1969 | 9,4% | 13 |
| 1973 | 3,5% | 2 |
| 1977 | 3,2% | 2 |
| 1981 | 3,9% | 2 |
| 1985 | 3,1% | 0 |
| 1989 | 3,2% | 0 |
| 1993 | 3,6% | 1 |
| 1997 | 4,5% | 6 |
| 2001 | 3,9% | 2 |
| 2005 | 5,9% | 10 |
[bewerk] Internationaal
Venstre is lid van de Liberale Internationale. Ook is het lid van ELDR.
