La Palma (eiland)
| La Palma | |
 |
|
| Basisgegevens | |
| Locatie | Atlantische Oceaan |
| Eilandengroep | Canarische Eilanden |
| Coördinaten | |
| Land | {{{land}}} |
| Hoofdplaats | {{{hoofdplaats}}} |
| Oppervlakte | 729 km² |
| Omtrek | |
| Inwonertal | 85.252 (2005) |
| Landgebruik | |
| Overig | |
 Vlag La palma |
|
La Palma is het meest noordwestelijk gelegen eiland van de Canarische Eilanden in the Atlantische Oceaan naast Afrika.
Inhoud |
[bewerk] Omschrijving
Het heeft een oppervlakte van 729 km² en is ongeveer 42 bij 24 kilometer en telt ongeveer 85.252 inwoners (2005).
Het eiland valt onder de Spaanse provincie Santa Cruz de Tenerife. Evenals Tenerife en Gran Canaria heeft het eiland een vruchtbare natte kant, en een droge zijde waar het merendeel van het toerisme zich afspeelt.
De hoofdstad Santa Cruz de la Palma heeft 18.000 inwoners en ligt aan de oostkust van het eiland. Aan de westkant van het eiland ligt nu de grootste gemeente van La Palma Los Llanos de Aridane (ca. 20.000 inw.).
[bewerk] Vulkanisme
Net als alle Canarische Eilanden is La Palma gevormd door vulkanische activiteiten. Dit heeft ongeveer drie miljoen jaar geleden plaastgevonden. Het eiland heeft het actiefste vulkanisme van het Archipel. De voet het eiland ligt op 3500 m onder de zeespiegel en het hoogste punt ligt op 2426 m boven de zeespiegel. La Palma is daarmee wereldwijd gezien het hoogste eiland in relatie tot het oppervlak.
De bekende vulkanische uitbarstingen uit verleden zijn:
- 1470-1492 Montaña Quemada
- 1585 Tajuya in de buurt van El Paso
- 1646 Volcán San Martin
- 1677 Volcán San Antonio
- 1712 El Charco
- 1949 Volcán San Juan, Duraznero, Hoyo Negro
- 1971 Volcán Teneguía
Op het eiland ligt de vulkanische bergketen Cumbre Vieja. In 2001 schreven de Engelsman Simon Day en de Amerikaan Steven Ward in het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Geophysical Research Letters (28, 17:3397-3400) in een artikel dat een volgende uitbarsting een enorme aardverschuiving kan veroorzaken, waarbij een deel van het eiland in zee schuift. Dit zal dan een reusachtige tsunami, een zogenaamde megatsunami, tot gevolg hebben (tot 90 meter hoog) die zich over de Atlantische Oceaan zal verplaatsen, richting oostkust van de Verenigde Staten. De tsunami zal daar acht uur later aankomen, en zal alle steden aan de Amerikaanse oostkust vernietigen.
In de loop der tijden hebben opeenvolgende vulkaanuitbarstingen verticale kolommen van gestold magma in de vulkaankegel gevormd. Daartussen bevindt zich rots die, in tegenstelling tot het gestold magma, wel poreus is. Het regenwater in de poreuze rotsen vormt bassins die gescheiden worden door de niet-poreuze kolommen. Wetenschappers gaan er van uit dat de warmte die vrijkomt bij een van de volgende uitbarstingen groot genoeg kan zijn om de temperatuur van het water voldoende te doen stijgen zodat de druk de westelijke kant van de vulkaan in zee doet schuiven.
Bij de theorie van Ward en Day is een aantal kanttekeningen geplaatst (o.a. door George Pararas-Carayannis, voormalig directeur van het International Tsunami Information Centre; hij is een vooraanstaand tsunami-expert). Het is zeer onwaarschijnlijk dat de hele wand van een groot vulkanisch eiland in één keer instort. Waarschijnlijker is dat de wanden gedeeltelijk en in fasen instorten. Alternatieve berekeningen tonen bovendien aan dat de golf, wanneer deze in Amerika aangekomen is, hooguit drie meter hoog zou zijn.
[bewerk] Geschiedenis
De oorspronkelijke bewoners van La Palma zijn de Benahoarieten (Spaans: Benahoares) waarvan de oorsprong nog steeds onbepaald is. Zij hadden een neolithische cultuur en waren verdeeld in verschillende stammen die geleid werden door stamhoofden. Zij noemden La Palma Benahoare. De belangrijkste overblijfselen van deze cultuur zijn grotwoningen, rotstekeningen en met stenen geplaveide paden door de bergen.
Mogelijk waren de Canarische Eilanden al bekend bij de Feniciërs en de Grieken. De Genuaanse ontdekkingsreiziger Lancelotto Malocello bereikte de archipel in 1312 en verbleef daar twee decennia totdat deze werd verbannen na een opstand van de oorspronkelijke bewoners. In 1404 begonnen de Spanjaarden met de verovering van de eilanden. Al in 1405 gingen ze bij La Palma aan land. Toch duurde het nog tot 1493 dat, na vele bloedige veldslagen, het verzet van de oorspronkelijke bewonders was gebroken. De veroveraar van La Palma was Alonso Fernández de Lugo. Hij versloeg Tanausu, de laatste koning van het eiland, door een list. Deze koning heerste over een gebied bekend als Acero (Caldera de Taburiente). Tanausu werd in een hindernis geleid nadat hij had ingestemd met een vredesverdrag. Dit verdrag was georganiseerd door Fernández de Lugo en Juan de Palma, een Guanche die bekeerd was tot het Christendom en tevens naaste van Tanausu was. Na de Spaanse verovering van La Palma zijn de oorspronkelijke bewoners verdwenen. Ze zijn ofwel vermoord, verkocht aan de slavernij of opgenomen in de Spaanse bevolking.
De volgende twee eeuwen werden de nederzettingen op La Palma welvarend doordat het eiland als handelspost diende voor de Nieuwe Wereld. Naar La Palma immigreerden mensen uit Kastilië, Portugal, Majorca, Vlaanderen, en Catalonië.
[bewerk] Geografie
[bewerk] Westrand van Europa
La Palma ligt ca. 60 km ten noordwesten van het hoofdeiland van de Canarische eilanden Tenerife en ten noorden van het eiland La Gomera op 28°40′N 17°52′W. Door het westen van het eiland loopt de vroegere nulmeridiaan van El Hierro die eigenlijk 20 graden westerlengte van Parijs loopt. Nu is het het 60 km zuidelijker gelegen eiland El Hierro die de naam draagt, die tot de ontdekking van Amerika het westelijkste gedeelte van Europa (de bekende wereld) was.
De 14 gemeenten van La Palma:
- Barlovento
- Breña Alta
- Breña Baja
- Fuencaliente de la Palma
- Garafía
- Los Llanos de Aridane
- El Paso
- Puntagorda
- Puntallana
- San Andrés y Sauces
- Santa Cruz de la Palma
- Tazacorte
- Tijarafe
- Villa de Mazo
[bewerk] Landschap (natuur, vegetatie)
La Palma staat bekend als La Isla verde ("het groene eiland") en als La Isla bonita ("het mooie eiland"; o.a. op deze wijze bezongen door Madonna), doordat ze het gehele jaar door is bedekt met groene vegetatie. Het eiland dankt al het groen aan de passaatwinden die de wolken aan de loefzijde van het eiland brengen en die boven het eiland losbreken of dichte nevelvelden op de bergen laten zien. Verscheidene plantensoorten profiteren van het vocht van de wolken. Het eiland kent een aantal vegetatiezones van lavavelden over mediterrane droogvegetatie van naaldbossen op de hoogvlakten en op de noordoostzijde tevens loofbossen. Onder de plantensoorten op La Palma zijn er 170 inheemse, typisch Canarische soorten, waarvan o.a. de befaamde drakenbloedboom.
Het landschap beeld een contrast van zwart (basalt), rood en groen (vegetatie) in het Atlantische blauw uit. In het noorden van het eiland de barranco's, diepe uitgesneden kloven, die het water van de bergen naar de zee dragen, de bossen op de centrale bergen van het eiland en de vulkanische activiteit in het zuiden, de lavavelden en vulkaankegels.
[bewerk] Caldera de Taburiente
Aan de noordzijde van de vulkaan de Cumbre Vieja bevindt zich de Caldera de Taburiente, een erosiekrater met een doorsnede van negen km waarin schitterende wandelingen gemaakt kunnen worden. Het woord caldera is oorspronkelijk hiernaar vernoemd; men ging er toen van uit dat het komvormige gebied was ontstaan door een explosie waarbij een grote vulkaan zichzelf opblies. Al in de 19e eeuw werd aan deze theorie getwijfeld, en onderzoek heeft inmiddels uitgewezen dat het gebied door erosie is ontstaan. De rand vormt met de Roque de los Muchachos het hoogste punt met 2426 meter.
[bewerk] Sterrenwacht
Op de rand van de Caldera de Taburiente is een internationale sterrenwacht gevestigd. Nederland beheert hier samen met het Verenigd Koninkrijk twee optische telescopen, de William-Herschelltelescoop en de Isaac-Newtontelescoop. Ook beheert Nederland de Dutch Open Telescoop, een zonnetelescoop De Mercatortelescoop wordt beheerd door de Belgen en Zwitsers.
[bewerk] Verkeer
[bewerk] Wegennet
Het wegennet op La Palma is goed voor een totale lengte van 1200 km. Alle hoofdwegen zijn geasfalteerd, bochtig en in goede conditie. Uitgezonderd enkele afgelegen oorden in het noorden van het eiland zijn enkel over zand- en/of betonwegen te bereiken. Een ca. 180 km lang wegennet (Op de kaart LP-1 (LP=La Palma)) omringd over het eiland verbind de plaatsen Santa Cruz, Los Canjacos, Mazo, Fuencaliente, Los Llanos, Tijarafe, Puntagorda, Barlovento, San Andrés, Puntallana, Santa Cruz, verder verbindt een ca. 35 km lange weg (LP-2) over 2 tunnels het oosten met het westen van het eiland (Los Llanos - Los Cancajos).
[bewerk] Scheepvaart
De baai van de hoofdstad werd sinds de verovering van het eiland door de Spanjaarden als haven benut. Van Santa Cruz de la Palma zijn er diverse bootverbindingen naar de buureilanden en het Spaanse vasteland, met tussenstops op Lanzarote, Gran Canaria en Tenerife. Tevens de westelijke haven in Puerto de Tazacorte is sinds juni 2005 toegevoegd met een bootverbinding naar het eiland Tenerife over Santa Cruz de La Palma.
[bewerk] Vliegverkeer
De eerste luchthaven van La Palma bij Breña Alta ontstond in 1950. De landingsbaan werd in 1970 stilgelegd, wanneer er aan de kust, zuidelijk van Santa Cruz de la Palma een nieuw vliegveld werd gebouwd. Sinds 1987 is het het zesde internationale vliegveld van de Canarische eilanden. Meerdere malen per week landen hier europese chartervluchten. Van het luchthaven Santa Cruz de La Palma zijn er lijnverbindingen naar de buureilanden en de Spaanse hoofdstad Madrid die door de spaanse luchtvaartmaatschappij Iberia en de lokale Binter Canarias en Islas Air worden verzorgd.
| Steden en gemeenten van het eiland La Palma Barlovento - Breña Alta - Breña Baja - Fuencaliente de la Palma - Garafía - Los Llanos de Aridane - El Paso - Puntagorda - Puntallana - San Andrés y Sauces - Santa Cruz de la Palma - Tazacorte - Tijarafe - Villa de Mazo |
 |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina La Palma op Wikimedia Commons. |
