Jerboa's
| Jerboa's Fossiel voorkomen: Vroeg-Eoceen tot heden |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Familie | |||||||||||||
| Dipodidae Fischer, 1817 |
Jerboa's of springmuizen (Dipodidae) zijn een familie van knaagdieren uit de onderorde Myomorpha die voorkomt in Noord- en Oost-Afrika tot Midden-Europa, Korea en Noord-Amerika. Ze leven voornamelijk in woestijnen, halfwoestijnen en steppes. Ze lijken wel wat op kleine kangoeroes door hun enorme achterpoten.
De leden van de familie variëren onderling sterk; daarom worden er vaak meerdere families erkend. Vooral de slingermuizen (Zapodinae, met de onderfamilies Zapodinae en Sicistinae) worden vaak als aparte familie gezien. Waarschijnlijk is deze groep echter niet monofyletisch.
Jerboa's zijn de nauwste levende verwanten van de muizen, ratten en woelmuizen, die samen met de jerboa's en enkele fossielen de onderorde Myomorpha vormen. Jerboa's stammen waarschijnlijk af van geslachten als Simimys en Elymys uit het Eoceen van Noord-Amerika en Azië. Ze zijn waarschijnlijk de enige vertegenwoordigers van de superfamilie Dipodoidea, waar soms ook Armintomys toe wordt gerekend, een Eoceen fossiel uit Noord-Amerika dat nauw verwant is aan de voorouder van de Myomorpha.
Jerboa's komen 's nachts tevoorschijn. Ze hebben lange achterpoten, die wel vier keer zo lang kunnen worden als de voorpoten. Met deze achterpoten bewegen de diertjes zich voort, door middel van kleine sprongetjes. De voorpoten worden gebruikt om voedsel vast te pakken. Jerboa's kunnen tot wel één meter hoog of drie meter ver springen.
Jerboa's leven van zaden, groene plantendelen en insecten. Sommige soorten zijn gespecialiseerd in één van de drie diëten (bijvoorbeeld de grootoorspringmuis (Euchoreutes naso), die enkel van insecten leeft), anderen (bijvoorbeeld de paardenspringmuizen) hebben een gemengd dieet. Sommige soorten hebben een lange, ronde staart waarmee ze zich goed vast kunnen houden aan bijvoorbeeld halmen.
De familie omvat de volgende geslachten:
- Aksyiromys† (Vroeg-Eoceen van Azië)
- Blentosomys† (Vroeg-Eoceen van Azië)
- Elymys† (Midden-Eoceen van Noord-Amerika)
- Simiacritomys (Midden-Eoceen van Noord-Amerika)
- Ulkenulastomys† (Vroeg-Eoceen van Azië)
- Onderfamilie Berkenmuizen (Sicistinae)
- Allosminthus† (Vroeg-Oligoceen van Azië)
- Arabosminthus† (Vroeg-Mioceen van Saoedi-Arabië)
- Tribus Lophocricetini†
- Lophocricetus† (Midden- tot Laat-Mioceen van Oost-Europa, Binnen-Mongolië en Noord-Kazachstan)
- Tribus Sicistini
- Heterosminthus† (Midden- tot Laat-Mioceen van Binnen-Mongolië)
- Macrognathomys† (Laat-Mioceen van Noord-Amerika)
- Miosicista† (Midden-Mioceen van Noord-Amerika)
- Plesiosminthus† (Vroeg-Oligoceen tot Midden-Mioceen van Europa, Azië en Noord-Amerika)
- Berkenmuizen (Sicista) (Laat-Mioceen tot heden in Azië en Europa)
- Tyrannomys† (Vroeg-Pleistoceen van Noord-Amerika)
- Onderfamilie Huppelmuizen (Zapodinae)
- Chinese huppelmuis (Eozapus) (Laat-Mioceen tot heden in Europa en Azië)
- Javazapus† (Vroeg-Pleistoceen van Noord-Amerika)
- Megasminthus† (Midden-Mioceen van Noord-Amerika)
- Boshuppelmuis (Napaeozapus) (Midden-Pleistoceen tot heden in Noord-Amerika)
- Pliozapus† (Laat-Mioceen van Noord-Amerika)
- Sminthozapus† (Vroeg-Plioceen van Oost-Europa)
- Echte huppelmuizen (Zapus) (Vroeg-Plioceen tot heden in Noord-Amerika)
- Onderfamilie Allactaginae
- Paardenspringmuizen (Allactaga) (Laat-Mioceen tot heden in Azië, Oost-Europa en Noord-Afrika)
- Allactodipus (levend in Oezbekistan en Turkmenistan)
- Brachyscirtetes† (Laat-Mioceen van Azië)
- Himalayactaga† (Laat-Mioceen van Tibet)
- Proalactaga† (Laat-Mioceen van Azië)
- Protalactaga† (Midden- tot Laat-Mioceen van Afrika en Azië)
- Pygeretmus (Laat-Plioceen tot heden in Azië en Oekraïne)
- Onderfamilie Dipodinae
- Tribus Dipodini
- Ruigvoetspringmuis (Dipus) (Pleistoceen tot heden in Azië en Oost-Europa)
- Lichtensteinspringmuis (Eremodipus) (levend in Centraal-Azië)
- Jaculus (Laat-Plioceen tot heden in Afrika en Azië)
- Plioscirtopoda† (Laat-Plioceen van Oekraïne)
- Scirtodipus† (Laat-Mioceen van Kazachstan)
- Sminthoides† (Laat-Mioceen tot Pleistoceen van Azië)
- Stylodipus (Laat-Pleistocene tot heden in Oost-Europa en Azië)
- Tribus Paradipodini
- Kamteenspringmuis (Paradipus) (levend in Centraal-Azië)
- Tribus Dipodini
- Onderfamilie Dwergspringmuizen (Cardiocraniinae)
- Tribus Cardiocraniini
- Vijfteendwergspringmuis (Cardiocranius) (levend in China, Mongolië en Kazachstan)
- Tribus Echte dwergspringmuizen (Salpingotini)
- Salpingotulus (levend in Pakistan)
- Salpingotus (levend in Afghanistan, Centraal-Azië, China en Mongolië)
- Tribus Cardiocraniini
- Onderfamilie Euchoreutinae
- Grootoorspringmuis (Euchoreutes) (levend in Mongolië en China)
| Onderordes en families van knaagdieren |
|---|
|
Onderorde Sciuromorpha: Stompstaarteekhoorns - Eekhoorns - Slaapmuizen |
