Idel-Oeral

İdel-Ural Ştatı
Идель-Урал-Штаты

(Details)

Hoofdstad

Kazan

Staatshoofd

president Sadrí Maqsudí

Bevolking

ongeveer 14-15 miljoen

Van - Tot

20 november 1917 - ?? december 1918

Idel-Oeral (Tataars: İdel-Ural, Russisch: Идель-Урал) is de Tataarse benaming voor Wolga-Oeral en wordt gebruikt voor een historisch gebied dat grofweg het federale district Wolga omvat. Op 20 november 1917, na de machtsovername door de bolsjewieken in de Oktoberrevolutie en in het midden van de Russische Burgeroorlog, werd door een groep van moslims uit gebieden in de Oeral en Siberië een onafhankelijke staat met deze naam (İdel-Ural Ştatı) uitgeroepen in de goebernija (provincie) Kazan en Oefa met het bestuurlijk centrum in Kazan. Deze staat verenigde de belangen van de Tataren, Basjkieren en Tsjoevasjen en wordt vaak gezien als een poging om het Tataarse Kanaat van Kazan opnieuw te stichten.

Er werd vervolgens een leger opgezet met een militair moslimcommitee (VMVS), een regering ingesteld (Milli İdarä) en er werd een delegatie gestuurd naar de Conferentie van Versailles voor de vraag om erkenning. De staat werd in eerste instantie alleen door Tataren en Basjkieren gesticht, maar een paar maand later sloten ook andere niet-moslimvolken en naties van niet-turkse oorsprong zich bij hen aan (Tsjoevasjen, Oedmoerten, Mari en Mordvienen). In april 1918 had het Rode Leger zich hersteld van eerdere aanvallen en de Vrede van Brest-Litovsk gesloten en veroverde daarop het gebied, om in juli weer eruit gedreven te worden door het Tsjechisch Legioen. In december werd het Witte Leger steeds verder teruggedreven en sloten de Moslimstrijders zich aan bij dit leger als het 16e Tataarse regiment onder leiding van admiraal Aleksandr Koltsjak om in dezelfde maand beslissend te worden verslagen, waarna de staat werd ingelijfd in de Sovjet-Unie.

Sadrí Maqsudí

Onafhankelijkheids proclamatie (Russisch)

De president van Idel-Oeral, Sadrí Maqsudí, wist te ontsnappen naar Finland in hetzelfde jaar. Hij werd daar warm ontvangen door de Finse minister van buitenlandse zaken, die zich goed kon inleven in hem omdat hij zelf de rechten van Finland voor grondwet en zelfbestuur had moeten verdedigen in de Russische Doema. De president ontmoette ook een aantal verdreven bestuurders van het ook onder de voet gelopen Estland, voordat hij verder trok naar Zweden, Duitsland en Frankrijk in 1919 om tevergeefs steun te vragen voor zijn zaak in het westen. De communistische overheid onder Stalin gebruikte het verdeel en heerssysteem om toekomstig verzet in de kiem te smoren door het gebied op te delen in verschillende republieken en oblasten. Op het gebied rond Kazan werd de Tataarse ASSR gesticht bestaande uit een klein gebied rond Kazan en bevatte minder dan de helft van de Tataarse bevolking.

Tegenwoordig wordt de naam gebruikt door Tataarse nationalisten, die een onafhankelijke turkse staat willen. Hun grote historische voorbeeld was de Gouden Horde (Altin Urda) en dan specifiek Wolga-Bolgarië of ook wel Kanaat van Kazan. Zij zien zichzelf dan vaak ook als 'Bolgaren' in plaats van 'Tataren', wat zij een uitvinding noemen van de bolsjewieken.