Hirohito van Japan
| 1901-1989 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| 124e keizer van Japan | ||||||
|
||||||
|
Hirohito (29 april 1901 – 7 januari 1989) volgde in 1926 zijn vader Yoshihito op als Taisho-keizer van Japan, nadat hij al in 1921 tot regent was benoemd. Hij was de keizer die het langst over Japan heerste. Die periode staat in Japan bekend als die van de Showa (verlichte vrede).
In de jaren '20 bezocht de prins West Europa en deed daarbij ook Groot-Brittannië en Nederland aan.
Niet alles was echter vrede tijdens het bewind van Hirohito. Hij leidde formeel zijn land in de oorlogen tegen China en in de Stille Oceaan en onder zijn leiding bezetten Japanse troepen tijdens de Tweede Wereldoorlog grote delen van Zuidoost-Azië.
De rol van de keizer in de oorlog is onduidelijk en omstreden. Formeel was het kabinet verantwoordelijk voor de agressieve en vaak misdadige Japanse politiek. Aan de andere kant was de keizer wel, meest stilzwijgend, aanwezig bij belangrijke discussies en beslissingen over zaken als oorlog en vrede. De keizer had ook een uitgebreid militair hoofdkwartier.
In 1945, nadat de Verenigde Staten Japan door de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki op de knieën had gedwongen, kondigde hij in een radiotoespraak de Japanse overgave aan de geallieerde troepen aan.
Tot en met de Tweede Wereldoorlog had Hirohito de status van goddelijke 'ikegami', Japans voor 'levende natuurgeest', een van de belangrijkste begrippen van het Shintoïsme. In 1946 dwongen de Amerikanen hem zijn goddelijke status te verwerpen. Van toen af was hij nog slechts het symbolisch hoofd van de Japanse staat en van de eenheid van de natie.
De keizer verloor door ingrijpen van de Amerikaanse bestuurder van Japan Generaal MacArthur niet alleen al zijn bevoegdheden; hij verloor ook zijn enorme landerijen en domeinen. De weelderige leefstijl van het hof veranderde niet en de rol van de Keizer en zijn broers in de oorlogen werd niet onderzocht.
Hirohito was een van de Ridders in de orde van de Kousenband. Vanwege het gedrag van Japan in de Oorlog werd hij uit deze orde verwijderd. Het Keizerlijke vaandel en zijn helm werden uit de kapel van Sint George in Windsor gehaald. Bij gelegenheid van het Keizerlijke staatsbezoek aan Groot-Brittannië werden deze versierselen weer teruggeplaatst.
In de eerste jaren na de oorlog deed het hof een paar halfslachtige pogingen om de voormalige God-Keizer met het Japanse publiek in aanraking te brengen. Door Hirohito's wereldvreemdheid en verlegenheid was dat beslist geen succes en Hirohito trok zich terug uit het openbare leven. De buitenwereld zag voortaan slechts een keurige, kleine, wuivende man in een stijf jacquet achter het raam van een limousine of op een ver en hoog balkon.
Hoewel de keizer als persoon geen oorlogszuchtig karakter had - hij hield zich liever bezig met het bestuderen van insecten en schreef een vakkundig en goed ontvangen boek over kreeftjes - was en bleef hij voor veel Nederlanders het symbool van de wrede Japanse onderdrukking (Jappenkampen) in Nederlands-Indië.
De keizer sprak in redevoeringen bij zijn, omstreden en door relletjes gemarkeerde, staatsbezoeken aan Groot-Brittannië en Nederland op diplomatieke en typisch Japans vormelijke stijl zijn spijt over de oorlog en wat daarin gebeurde uit. Voor velen was dit niet genoeg.
In 1924 huwde Hirohito Nagako Kuni (1903-2000), die de titel prinses kreeg. In 1933 werd hun oudste zoon en troonopvolger, Akihito, geboren. Na Hirohito's dood volgde deze hem op als keizer van Japan.
