Complot van 20 juli 1944
Het complot van 20 juli 1944 was een poging om een staatsgreep te plegen en Adolf Hitler te vermoorden. Het plan werd in werking gesteld op 20 juli 1944 door officieren van de Wehrmacht en andere organisaties. De leider van het complot was Oberst (Kolonel) Claus von Stauffenberg.
Von Stauffenberg zou zelf de aanslag op Hitler uitvoeren tijdens een militaire stafbespreking in het hoofdkwartier de Wolfsschanze bij Rastenburg in Oost-Pruisen, een enorm groot en goed beveiligd bunkercomplex.
De aanslag mislukte echter om een aantal redenen. De generaal had de aktentas met daarin een tijdbom onder de kaartentafel gezet, waarover de officieren en ook Hitler gebogen stonden. De tafel was echter van zeer dik, stevig hout gemaakt. Bovendien vond de vergadering niet plaats in een solide betonnen bunker, maar in een bovengrondse ruimte waarin ook veel hout was verwerkt, en stonden vanwege de warmte de ramen open.
Nadat de generaal de tas met de bom bij Hitler op de grond had neergezet maakte hij zich snel uit de voeten met het excuus naar Berlijn te moeten bellen. Hij liep echter langs de telefonist naar een wachtende auto en met zijn medeplichtigen wist hij alle wachtposten te passeren, op weg naar een vliegveld waarvandaan hij naar Berlijn vloog. Daar zou hij de onvermijdelijke opstand en machtsovername in Berlijn en Parijs mede leiden. De bomexplosie was onderweg nog hoorbaar geweest en Von Stauffenberg en de zijnen meenden dat de aanslag gelukt was.
De bom ontplofte inderdaad kort na zijn vertrek en Hitler raakte wel gewond, maar niet ernstig. Vier officieren werden gedood. In Von Stauffenberg's afwezigheid had een van de aanwezigen waarschijnlijk de tas per ongeluk doen omvallen en op een andere plaats neergezet, verder onder de beschermende tafel. De barak werd vernield, maar de schokgolf had te weinig kracht om alle aanwezigen te doden.
Doordat Hitler de aanslag overleefde en al vrij snel op de radio was te horen, mislukten de pogingen om in Berlijn de macht over te nemen.
Direct na de aanslag gaf Hitler aan Heinrich Himmler de opdracht de oorzaak van de explosie te achterhalen. Nog diezelfde dag werden de samenzweerders overmeesterd in hun kantoor aan de Bendlerstrasse in Berlijn, waarbij Von Stauffenberg in de schouder werd geschoten. Een krijgsraad werd geïmproviseerd door zijn directe baas, generaal Fromm, en ze werden ter dood veroordeeld en het vonnis werd dezelfde dag nog uitgevoerd. Ook zijn broer Berthold, die bij de voorbereidingen betrokken was geweest, Tresckow en andere deelnemers aan de samenzwering behoorden tot degenen die werden gefusilleerd.
Andere deelnemers aan het complot waren Generaal Ludwig Beck, Carl Goerdeler, Alfred Delp, Luitenant Kolonel Robert Bernardis, Carl Szokoll, Graaf Hans-Jürgen von Blumenthal, Adam von Trott zu Solz, Gottfried von Bismark, Prinses Marie Vassiltchikov. Tientallen anderen, waaronder Veldmaarschalk Erwin von Witzleben, Veldmaarschalk Erwin Rommel en Günther von Kluge waren zijdelings bij het complot betrokken en werden later gedwongen zelfmoord te plegen.
