Celsus
Celsus (Grieks:Κελσος) was een Romeins filosoof die rond 178 Het ware woord (Αληθης λογος), een kritisch boek over het christelijk geloof, schreef. Dit boek zelf is niet bewaard gebleven, maar het grootste deel ervan is bekend doordat Origenes de tekst letterlijk opnam in zijn bestrijding ervan, Contra Celsum (248).
Over het leven van Celsus is weinig bekend. Het lijkt waarschijnlijk dat hij uit het oosten van het Romeinse rijk afkomstig was aangezien hij goed op de hoogte was van de klassieke filosofie, het jodendom, de Egyptische mythologie en het christendom. Mogelijk kwam hij uit Alexandrië waar onder leiding van Clemens een school was opgericht die Jezus als de ware Logos verkondigde. Uit enkele passages blijkt dat hij zijn boek heeft geschreven ten tijde van de regering van de door hem bewonderde keizer-filosoof Marcus Aurelius.
Celsus' eigen filosofie is eclectisch al heeft zij duidelijk platoonse trekken. Hij gaat uit van één opperwezen dat zich weinig met de wereld bemoeit. De verschillende volkeren hebben ieder hun eigen goden, die vooral een territoriaal karakter hebben. Er is dus geen reden om overal dezelfde godsdienst te hebben. De kritiek van Celsus op de christenen richt zich dan ook vooral tegen hun onverdraagzaamheid ten opzichte van andere religies. Zo veroorzaken zij onrust in het Romeinse rijk dat juist de rust zo nodig heeft.
Daarnaast vindt hij de christenen onbeschaafde en domme mensen die de vreemdste dingen geloven. Hoewel hij toegeeft dat enkelen succes hebben, zijn de meesten toch slaven en arme handwerkslieden net zoals hun leidsman die timmerman was. Dergelijke mensen zijn voor Celsus niet serieus te nemen. Zijn bijtende spot ontkracht zijn oproep aan de christenen om hun bijdrage te leveren aan de opbouw en instandhouding van het Romeinse rijk.
Voor zijn bestrijding heeft Celsus gebruik gemaakt van de polemieken tussen Joden en christenen. Zijn oordeel over de Joden is echter nauwelijks positiever dan dat over de christenen.
[bewerk] Bron
- Origenes, Contra Celsum
