Boeddhistische stromingen
|
| Concepten |
| Geschiedenis |
| Stromingen |
| Geschriften |
| Personen |
| Tempels |
| Devotie |
| Per land |
| Termen |
| Van A tot Z |
|
|
|---|
Boeddhistische religies zijn die religies waarin het individu zijn toevlucht zoekt in de Boeddha, de Dhamma (de leer van de Boeddha) en de Sangha (de gemeenschap van heilige bhikkhus en leken). Het behalen of realiseren van nibbana (verlichting) is het hoogste doel.
Boeddhistische religies affirmeren het bestaan van een transcendente (spirituele) werkelijkheid en propageren een geloof in kamma, wedergeboorte, goden, geesten, hemel en hel. Veel van deze begrippen worden echter duidelijk anders geinterpreteerd dan bijvoorbeeld in het christendom.
Het boeddhisme valt niet onder monotheïsme of polytheïsme omdat volgens de leer van de Boeddha ware verlossing slechts gevonden kan worden in een principe dat beschouwd wordt als hoger dan welke god dan ook.
De huidige drie boeddhistische hoofdstromingen zijn het Theravada, Mahayana en Vajrayana.
- Theravada is de oudste school en houdt zich voornamelijk met de geschriften bezig en de bevrijding van het individu en is voornamelijk verspreid naar Zuidoost-Azië.
- Mahayana is ook bekend als het "grote voertuig" en richt zich op verlossing voor iedereen en is voornamelijk verspreid naar het noorden, zoals China en Japan.
- Vajrayana is ook bekend als het "diamanten voertuig" of tantrisch boeddhisme, en is een onderdeel van het Mahayana. Dit is de meest esoterische school en is voornamelijk verspreid naar Tibet en de landen daaromheen, maar wordt ook gevonden in China en Japan.
Binnen deze boeddhistische stromingen kunnen verschillende scholen (sektes en tradities) onderscheiden worden.
Zie vroege boeddhistische scholen voor de boeddhistische stromingen die in de periode tot het jaar 0 in India aanwezig waren.
Een lijst van boeddhistische stromingen en scholen:
Inhoud |
[bewerk] Historische 18 vroege boeddhistische scholen
(bestaand rond circa 300 v. Chr in India, met uitzondering van het Theravada verdwenen)
[bewerk] Theravada
[bewerk] Bangladesh
- Sangharaj Nikaya: origine in Myanmar, 1864
- Mahasthabir Nikaya: voortzetting van oude lokale traditie, sterk beïnvloed door de Sangharaj Nikaya.
[bewerk] Myanmar (Birma)
In Myanmar is er een grote nadruk op commentariele geschriften als de Abhidhamma en Visuddhimagga.
- Thudhamma Nikaya: ontstaan in de 18e eeuw als gevolg van samengaan van verschillende stromingen op bevel van de koning.
- Shwekyin Nikaya
- Vipassana traditie van Mahasi Sayadaw: benadrukt vipassana meditatie.
- De traditie van Pa Auk Sayadaw: benadrukt een meditatie-systeem gebaseerd op de Visuddhimagga.
[bewerk] Sri Lanka
In Sri Lanka staan zowel de suttas als de Abhidhamma en Visuddhimagga in hoog aanzien.
- Siam Nikaya: heeft origine in Thaise Maha Nikaya (1753). Accepteert alleen monniken uit de hoogste kaste, alhoewel de Boeddha dit verbood.
- Waturawila (of Mahavihara Vamshika Shyamopali Vanavasa Nikaya): bostraditie.
- Amarapura Nikaya: origine in de Thudhamma Nikaya van Myanmar (1800).
- Kanduboda (of Swejin Nikaya): semi-bostraditie, veelal vipassana meditatie.
- Tapovana (of Kalyanavamsa): semi-bostraditie, veelal vipassana meditatie.
- Ramañña Nikaya: origine in Myanmar, via Thailand naar Sri Lanka (19e eeuw).
[bewerk] Thailand
In Thailand ligt de nadruk vaak op de leer uit de suttas, en spelen de commentariële geschriften een relatief ondergeschikte rol..
- Maha Nikaya: grootste monastische organisatie in Thailand. Afkomstig uit Sri Lanka omstreeks 1200.
- Dhammakaya: relatief nieuwe, controversiële beweging.
- Dhammayuttika Nikaya: afsplitsing van de Maha Nikaya in 19e eeuw.
- Thaise Bostraditie: benadrukt de praktijk: Vinaya en meditatie.
- Traditie van Ajahn Mun (sinds circa 1900, onderdeel van Dhammayoettika Nikaya)
- Traditie van Ajahn Chah (eerste klooster in 1954, onderdeel van Maha Nikaya)
- Traditie van Ajahn Sanong (ook wel de traditie van Wat Sanghathaan genoemd)
[bewerk] Mahayana (Grote Voertuig)
(vanaf eerste eeuw n.Chr. vanuit India, opbloei vanuit historische Mahāsamghika school (sinds 383 v.Chr.))
De belangrijkste filosofische scholen:
- Madhyamaka ("Middelste Weg"; sinds tweede eeuw door Nāgārjuna in Zuid-India; Deconstructionisme: Shunyavada ("er is slechts leegte" leer))
- Prāsamgika ("Reductieve School"; sinds circa 550 scheiding met Svātantrika door Buddhapālita)
- Svātantrika ("Onafhankelijke School"; circa 550 door Bhāvaviveka uit Zuid-India; Bahyanumeyavada, objectieve wereld is niet illusionair of leeg en bestaat naast de mentale wereld)
- Vaibhasika ("Direkt Realisme School"; Bahya-pratyakshavada; zowel mentale wereld als objecten zijn reëel)
- Yogacara (Cittamatra, vanaf vierde eeuw, door o.a. Maitreya; Reconstructionisme: Vijñanavada ("er is slechts bewustzijn" leer))
[bewerk] Vajrayana, Mantrayana of Tantrayana)
Vanaf circa tweede eeuw, vroege boeddhistische tantra-beoefening in India vanuit de Madhyamaka en Yogacara scholen: vanaf circa 300 n.Chr. in India, o.a. naar China, Bengalen, Assam en Uddiyana)
- Chen-yen (of Mi-tsung, China vanuit India, vanaf circa 660)
- Shingon (Japan, vanaf 9-de eeuw, via Chinese Chen-yen)
- Tibetaans boeddhisme (sinds 642 n.Chr vanuit India):
- Nyingma ("Roodhoeden"; oudste, niet-monastieke school, sinds circa 760 vanuit India (Padmasambhava))
- Narma ("Nieuwe School"):
- Kadam (sinds circa 760 tantra mystiek vanuit India door Padmasambhava en Shantarakshita, sinds 1042 herintroductie in Tibet door Atisha)
- Gelug ("Geelhoeden", circa 1385 vanuit Kadampa traditie door Je Tsongkhapa uit Tibet)
- Nieuwe Kadampa Traditie (vanuit Engeland)
- Gelug ("Geelhoeden", circa 1385 vanuit Kadampa traditie door Je Tsongkhapa uit Tibet)
- Kagyu (sinds circa 1040 vanuit Kadampa traditie in India (Atisha))
- Baram Kagyu
- Karma Kagyu (of Kamtshang Kagyu; sinds circa 1050 door Marpa vanuit India)
- Pagtru Kagyu (of Phagmo Drugpa Kagyu)
- Sakya (sinds 1073 vanuit Kadampa traditie)
- Jonang
- Kadam (sinds circa 760 tantra mystiek vanuit India door Padmasambhava en Shantarakshita, sinds 1042 herintroductie in Tibet door Atisha)
- Rimé beweging (oecumenische filosofie, eind 19-de eeuw door Jamgon Kongtrul Lodro Thaye in Oost-Tibet)
[bewerk] Scholen in China
- Amitabha-Boeddhisme ("Amidisme", "Zuiver Land-boeddhisme", China sinds circa 150 n.Chr. door Pers An Shi Kao (uit Parthië))
- Jodo-shu
- Jodo Shinshu
- Chu-she ("Realistische School", circa 350 vanuit Peshavar (India) door Vasubhandu)
- Ching-tu ("Zuiver Land School" vanuit Mahayana circa 360 door Hui-yuan (oorspronkelijk een Taoïst); devotioneel/anti-intellectueel)
- Chan (Sanskriet: "Dhyana", vanaf 527 n.Chr. vanuit India door Bhodidharma; anti-intellectueel)
- Tien-tai of Fa-hua ("Witte Lotus School"; door Chih-i circa 560)
- San-lun (vanuit Indiase Madhyamika van Nagarjuna door Kumarajiva vanaf circa 580)
- Fa-hsiang ("School van het Bewustzijn" via Indiase Yogachara) door Hsuan-Tsang vanaf circa 630)
- Lu-tsung ("Vinaya School" door Tao-hsuan circa 650)
- Hua-yen of Avatamsaka ("Bloemschik School"; vanaf circa 650 door Tu-shun tot circa 850 na Chr.)
- Shaolin
[bewerk] Scholen in Japan
- Jodo-Shinshu
- Kegon
- Hosso
- Nichiren
- Soka Gakkai
- Nichiren Shoshu of America
- Reiyukai
- Rissho Koseikai
- Nipponzan-Myohoji
- Tendai ("School van het Hemelse Rijk"; vanuit Chinese Tien-tai vanaf 9-de eeuw)
- Zen (Dhyana School, vanuit Chinese Chan)
- Rinzai
- Soto
- Obaku
- Igyo
- Hogen
- Ummon
