Benelux
|
||
|
|
||
|
|
||
| Talen | Nederlands, Fries, Frans, Duits en Luxemburgs | |
| Hoofdsteden | Amsterdam, Brussel en Luxemburg | |
| Religie | rooms-katholiek, Protestant en 4 andere erkende religies | |
| Oppervlak - Water |
76.657 km²; 30,8 km² |
|
| Inwoners | 27,1 miljoen (2004) | |
| Munteenheid | EUR | |
| Tijdzone | +1 | |
De Benelux, samentrekking van België, Nederland en Luxemburg, is in Londen door de gevluchte regeringen in september 1944 opgericht als douane-unie: een samenwerkingsverband tussen de Lage landen om onderling vrij goederen te kunnen transporteren en een uniform tarief te hanteren voor goederen van buiten de Benelux. Sinds het verdrag van 1958 is de Benelux een economische unie.
Inhoud |
[bewerk] Voorgeschiedenis
België werd in 1830 onafhankelijk van Nederland. In 1890 kwam Luxemburg definitief los van Nederland, toen Koning Willem III overleed, en men in Luxemburg de erfopvolging volgens de Salische wet liet verlopen.
Nochtans bleven de Lage Landen een aantrekkingskracht op elkaar uitoefenen, een verlangen naar een Heel-Nederland, dat gedurende de hele 19e en 20e eeuw tot een culturele kruisbestuiving heeft geleid.
In de jaren '60 van de 19e eeuw werden de betrekkingen tussen België en Nederland genormaliseerd. Enkele anti-Nederlandse sentimenten in de Brabançonne werden geschrapt en zelfs vervangen door verbroederende frasen, waarbij op eeuwige vriendschap tussen Belgen en Bataven werd gezinsspeeld.
De betrekkingen kregen een dipje na de Eerste Wereldoorlog, door annexatieplannen van de Belgen in het kielzog van de oorlog, jegens het "laffe" Nederland, dat voor zijn lafheid Zeeuws-Vlaanderen en Limburg (Nederland) zou moeten afstaan. Mede door de inspanningen van de Vlaamse Beweging normaliseerden de betrekkingen en werd er actief werk gemaakt van de vriendschap tussen België en Nederland. In dit interbellum komen ook de Heel-Nederlandse en de Groot-Nederlandse gedachte van de grond, die een impuls geven aan het culturele leven, maar ook aan het politieke, zij het niet altijd in even goede zin.
Op 5 september 1944 werd te Londen de douaneovereenkomst aangegaan die op 1 januari 1948 van kracht werd. Daarmee werd de toenadering niet alleen een zaak van verenigingen, maar ook van staten.
[bewerk] Officiële Talen en verdeling
Het Nederlands en het Frans zijn beide officiële talen van de Benelux en zijn instellingen: het Nederlands, door Nederland en Nederlandstalig België (Vlaanderen); het Frans, door Franstalig België (Wallonië) en Luxemburg.
De Benelux telt een bevolking van 27 miljoen inwoners:
- 83% is Nederlandstalig, d.w.z 22,5 miljoen personen, verdeeld over 16,5 miljoen Nederlanders en 6 miljoen Vlamingen;
- 17% is Franstalig, d.w.z 4,7 miljoen personen, verdeeld over 4,2 miljoen Walen en 0,5 miljoen Luxemburgers (die eveneens het Duits en hun nationale taal spreken, Luxemburgs).
[bewerk] Organisatie
[bewerk] Uitvoerend
Aan de top staat het Secretariaat-Generaal, dat echter neutraal moet zijn en bruggen moet slaan tussen de andere instituties. Het omvat de andere uitvoerende instanties.
Het Comité van Ministers is het hoogste beslissingsorgaan en bestaat uit een bijeenkomst van Belgische, Nederlandse en Luxemburgse ministers.
De Raad van de Economische Unie is het belangrijkste ambtelijke orgaan.
Daarnaast bestaat de uitvoerende tak van de Benelux uit een aantal werkgroepen en commissies.
[bewerk] Adviserend
De Benelux heeft haar eigen (raadgevende, dus heeft geen beslissingsmacht) parlement, namelijk de Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, opgericht op 5 november 1955. Dit parlement telt 49 leden: 21 Belgen, 21 Nederlanders en 7 Luxemburgers. Frans de Nerée tot Babberich is de voorzitter van dit parlement.
Er is ook een Economische en Sociale Raad van Advies, die een overkoepeling is van de socio-economische bedrijfsorganisaties in de deelstaten. Deze bestaat uit ten hoogste 27 leden.
Eventuele geschillen tussen de landen over genomen beslissingen kunnen voor het College van Scheidsrechters worden uitgevochten.
[bewerk] Juridisch
Er is een Benelux-Gerechtshof sinds 1974, met drie taken: recht spreken, adviseren en ambtenarengeschillen regelen.
[bewerk] Economisch
Een gemeenschappelijke munt is er binnen de Benelux tot de komst van de euro nooit geweest. Wel waren de waarde en muntformaten van de Belgische en Luxemburgse frank aan elkaar gelijkgesteld zodat Belgische munten munten ook in Luxemburg geaccepteerd werden.
[bewerk] Grenzen
In 2004 is een nieuw verdrag inzake politiebevoegdheden bij grensoverschrijdende criminaliteitsbestrijding afgesloten. Nieuw is dat de politie onbeperkt en zonder voorafgaande toestemming mag reizen, arresteren en wapens dragen binnen de Benelux. Dat gaat verder dan het Verdrag van Schengen. Naar verwachting zullen de parlementen met het verdrag instemmen.
[bewerk] Belux
De term Belux wordt vaak gebruikt om alleen België en Luxemburg aan te duiden. Beide landen vormen sinds 1921 samen de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie (BLEU).
[bewerk] Verhouding tot de Europese Unie
In het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa is een uitzonderingsclausule opgenomen betreffende de samenwerking in Benelux-verband. Het supranationale streven van de Europese Unie mag dat in de Benelux niet frustreren en anderzijds aanvaardt de Benelux alle wetten en bepalingen van Europese zijde.
