Basilisk (fabeldier)
Een basilisk is een mythisch reptiel. Naar men zegt is hij de koning van de slangen. Wie de blik van een basilisk ziet, sterft.
De naam basilisk is afkomstig van het Griekse woord voor koning, basileus. De basilisk ziet er afzichtelijk uit. Hij heeft de kop, borst en poten van een haan, de tong van een slang de vleugels van een vleermuis en een lange staart. Op zijn hoofd heeft hij een mijterachtig uitgroeisel, waardoor de gedachte aan een koning ook opkomt. De basilisk werkt in opdracht van de duivel.
Hoewel nooit iemand het gezien heeft, komt een basilisk uit een ei dat door een haan gelegd is. Dat ei moet dan ook nog zijn uitgebroed door een pad. Een Basilisk sterft als hij een haan hoort kraaien.
Er is ook een echt bestaand dier dat basilisk heet.
Inhoud |
[bewerk] Basilisk in de oudheid
Het boek Pharsalia (IX.828-833) van Lucanus beschrijft hoe de soldaten van Cato door de woestijn van Libië trekken. Die woestijn zit vol met gifslangen die geboren zijn uit het bloed van Medusa. Wanneer één van de soldaten een basilisk met zijn speer doorsteekt, stroomt het gif langs de schacht tot aan zijn hand omhoog. De soldaat hakt dadelijk zijn snel afstervende hand af.
[bewerk] Basilisk in de Bijbel
In de Statenvertaling van de Bijbel komt de basilisk voor:
- Jesaja 11:8 - En een zoogkind zal zich vermaken over het hol van een adder; en een gespeend kind zal zijn hand uitsteken in de kuil van den basilisk.
- Jesaja 14:29 - Verheug u niet, gij gans Palestina! dat de roede die u sloeg, gebroken is; want uit de wortel der slang zal een basilisk voortkomen, en haar vrucht zal een vurige vliegende draak zijn.
- Jesaja 30:6 - De last der beesten, van het zuiden, naar het land des angstes, en der benauwdheid, van waar de sterke leeuw en de oude leeuw is, de basilisk en de vurige vliegende draak; hun goederen zullen zij voeren op den rug der veulens, en hun schatten op de
- Jesaja 59:5 - Zij broeden basiliskus-eieren uit, en zij weven spinnenwebben; die van hun eieren eet, moet sterven, en als het in stukken gedrukt wordt, er berst een adder uit.
- Jeremia 8:17 - Want ziet, Ik zend slangen, basilisken onder ulieden, tegen dewelke geen bezwering is; die zullen u bijten, spreekt de HEERE.
De betekenis van het Hebreeuwse woord (צפע) is niet helemaal duidelijk, mogelijk heeft het met "sissen" te maken. Andere vertalingen geven het weer als "adder" (maar die legt geen eieren), "giftige slang", "serpent" of zelfs "aspis".
[bewerk] Basilisk bij Jacob van Maerlant
In het boek van de bioloog avant la lettre Jacob van Maerlant, Dat seste boec van serpenten, een onderdeel van het beroemde boek Der naturen bloeme, wordt, naast de slang, de schildpad, de schorpioen en dergelijke, ook de basilisk vermeld als een van de 35 serpenten.
[bewerk] Bazel
De basilisk is sinds 1440 schildhouder van het wapen van de Zwitserse stad Bazel.
Volgens de legende zou er bij de stichting van de stad in een grot een draak (basilisk) gewoond hebben, of volgens een andere versie zou een koopman een basilisk naar Bazel gebracht hebben. Vast staat dat in 1474 in Bazel een haan voor het gerecht als basilisk veroordeeld werd. De naam van de stad heeft waarschijnlijk niets met de basilisk te maken.
[bewerk] Basilisk in Harry Potter-boeken
De Basilisk komt voor in een van de boeken van Harry Potter, namelijk in het tweede boek 'Harry Potter en de Geheime Kamer'. Deze basilisk was felgroen, meer dan 15 meter lang, had gele ogen en was meer dan duizend jaar oud. De blik van de basilisk zou iedereen onmiddellijk doden. Niemand zag de basilisk echter direct, ze zagen hem door bijvoorbeeld een weerspiegeling in het water of een spiegel. Hierdoor gingen ze niet dood, maar versteenden alleen maar. Alleen het kraaien van de haan kon de basilisk fataal zijn. De basilisk werd uiteindelijk gedood door Harry Potter, die het zilveren zwaard van Griffoendor door het gehemelte van de basilisk stak.
