Arie Zondervan
Arie Johannes Zondervan (Berlijn, 21 oktober 1910) was een Nederlands nationaalsocialistisch politicus.
Arie Zondervan groeide op in Berlijn als enig kind in een gezin van protestantse signatuur. Zijn vader was Nederlander, zijn moeder Duitse. In 1918 verhuisde het gezin naar Nederland. Zondervan behaalde in 1931 het eindexamen HBS. In 1938 beëindigde hij zijn vormingsjaren met het behalen van de meesterstitel Indisch recht aan de Leidse universiteit. Op zestienjarige leeftijd toonde Zondervan zich reeds aangetrokken tot het fascistische gedachtengoed. Hij werd lid van de Duitse NSDAP. Ook was hij gedurende enige tijd lid van de Algemeene Nederlandsche Fascisten Bond van Jan Baars. In maart 1933 sloot hij zich aan de de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) van Anton Mussert en hij verkreeg het stamboeknummer 3016. Hij werd 'luitenant' van de Weer Afdeling (WA) en zag zich belast met politieke vorming en sporttraining van de WA'ers.
Na beëindiging van zijn studie vond hij werk als secretaris van S.L.A. Plekker, de districtsleider van de NSB in Haarlem. In februari 1939 benoemde Mussert hem tot zijn persoonlijke adjudant. Zo vergezelde Zondervan zijn leider op diverse buiten- en binnenlandse reizen. Na de capitulatie belastte Mussert hem met de heroprichting van de in 1933 verboden WA en hij benoemde hem tot commandant van deze geüniformeerde partijmilitie. Zondervan richtte spoedig daarna het landelijke WA-blad De Zwarte Soldaat op, met zichzelf in de functie van hoofdredacteur. Hij maakte dit blad tot de voornaamste spreekbuis van de 'Dietsche' stroming van de NSB, die zich krachtdadig verzette tegen de 'Groot-Germaansche' richting van de Nederlandsche SS.
Onder leiding van Henk Feldmeijer streefde de Nederlandsche SS naar 'Anschluss' bij het Derde Rijk. In december 1941 nam Zondervan dienst bij het Vrijwilligers Legioen in de rang van Untersturmführer (sergeant). Na zijn terugkeer in Nederland werd Zondervan opnieuw belast met de leiding van de WA. Nadat in de loop van 1943 door het verzet verscheidene moordaanslagen op vooraanstaande collaborateurs waren gepleegd, richtte Mussert in november 1943 de Nederlandsche Landwacht op, een met jachtgeweren bewapende partijmilitie ter bescherming van de NSB-leden. Inspecteur-generaal van de Landwacht werd Cornelis van Geelkerken, de plaatsvervangend leider van de NSB, met Zondervan en Feldmeijer als inspecteurs onder zich.
Bij de bevrijding in mei 1945 dook Zondervan onder in Amsterdam. Omdat hij zich voordeed als een Duitse soldaat, werd hij gevankelijk naar Duitsland gevoerd. Net over de grens werd hij herkend en gearresteerd. In 1951 werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar met aftrek van voorarrest en levenslange ontzetting uit het recht ambten te bekleden en te dienen bij de gewapende macht. In 1959 werd Zondervan vroegtijdig vrijgelaten, waarna hij zich in Duitsland vestigde.
Arie Zondervan wordt over het algemeen gezien als een ijverige, ambitieuze, maar zwakke persoonlijkheid. Met zijn slungelachtige uiterlijk en zijn uilenbril beschikte hij niet over charisma. Zijn trouw aan Mussert was grenzenloos en zij was de enige oorzaak voor zijn carrière in de NSB. Zondervan heeft ervoor gezorgd dat de WA niet in het kielzog van Feldmeijers Nederlandsche SS werd meegezogen in de richting van annexatie. Daar zal Mussert hem dankbaar voor zijn geweest. Zondervan droeg medeverantwoordelijkheid voor de misdrijven die de Landwacht gepleegd heeft in de nadagen van de Tweede Wereldoorlog.
| Zie ook: |
|---|
 Portaal: Fascisme en nationaalsocialisme in Nederland . Fascisme in Nederland . Fascisme . Nationaalsocialisme |
