Antwerpse tram
De Antwerpse tram wordt sinds 1991 geëxploiteerd door de Vlaamse Vervoermaatschappij 'De Lijn', entiteit 'Antwerpen'. Het tramnet omvat 11 lijnen naar de deelgemeenten en aangrenzende gemeenten van de stad.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De Antwerpse tram startte in 1873 als paardentrambedrijf. De eerste elektrische trams in normale dienst reden vanaf dinsdag 2 september 1902. Vroeger reden er veel meer tramlijnen door Antwerpen, zo reed lijn 1 de Leien af van de Noorderplaats tot het toenmalige Zuidstation. Geleidelijk aan werden veel tramlijnen echter geschrapt, of omgevormd tot een busdienst. Tot 1990 werd de Antwerpse tram geëxploiteerd door de Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer te Antwerpen (MIVA). Op 1 januari 1991 ging de MIVA samen met de Gentse MIVG en het Vlaamse deel van de NMVB op in de Vlaamse Vervoermaatschappij 'De Lijn'. In 1996 opende men de noordelijke premetrotak (Centraal Station – Sportpaleis).
[bewerk] Wijzigingen na 2000
Lijn 3 is in 2002 tweemaal verlengd. Op 16 februari 2002 werd het 4,3 km lange nieuwe stuk tussen Antwerpen-Linkeroever en Zwijndrecht-Melsele geopend. Op 1 september 2002 werd lijn 3 nogmaals 1,6 km verlengd van Merksem naar Keizershoek. Bij beide eindpunten is een ruime en gratis parkeergelegenheid aangelegd (Park+Ride).
Op 4 maart 2006 is er in Antwerpen een nieuwe tramlijn bijgekomen: lijn 5. Deze rijdt tussen het Wim Saerensplein in Deurne en de Katwilgweg op Linkeroever. Het traject tussen het Sportpaleis en Linkeroever legt de nieuwe tramlijn via de premetro af. Hiermee telt Antwerpen sinds maart 2006 elf tramlijnen, waarvan vier premetrolijnen.
Dit heeft ook gevolgen voor de tramlijnen 12 en 24. Het traject van lijn 12 werd een stuk ingekort: deze reed tijdelijk tussen het Sportpaleis en de keerlus Montignystraat (Zuidstation), het vroegere eindpunt van tramlijn 24. Tramlijn 24 neemt het traject naar het Schoonselhof in Hoboken van lijn 12 over.
Op 29 april 2006 werd een nieuw traject geopend, met name het traject over de Amerikalei tot het nieuwe eindpunt Bolivarplaats, gelegen aan het nieuwe gerechtsgebouw. Dit eindpunt wordt bediend door lijn 12 Sportpaleis – Bolivarplaats. Volledig nieuw is deze locatie niet: tot in 1965 werd ze bediend door de lijnen 1 en 3, maar vormde het voormalig Zuidstation het decor.
[bewerk] Huidig lijnennet
| lijn | traject | lengte (km) | ritduur* (min) | snelheid* (km/u) |
|---|---|---|---|---|
| 2 | Linkeroever - Hoboken (Kioskplaats) | 12,4 | 38 | 20 |
| 3 | Zwijndrecht (Melsele Krijgsbaan) - Merksem (Keizershoek) | 14,5 | 40 | 22 |
| 4 | Sint Pietersvliet - Hoboken (Kioskplaats) | 7,6 | 31 | 15 |
| 5 | Deurne (Wim Saerensplein) - Linkeroever | 10 | 25 | 24 |
| 7 | Sint Pietersvliet - Mortsel (Gemeenteplein) | 7,7 | 28 | 17 |
| 8 | Lambermontplaats - Deurne (Eksterlaar) | 7,6 | 31 | 15 |
| 10 | Melkmarkt - Deurne (Schotensteenweg) | 5,7 | 24 | 14 |
| 11 | Melkmarkt - Deurne (Eksterlaar) | 6,1 | 27 | 14 |
| 12 | Sportpaleis - Bolivarplaats | 5,8 | 26 | 13 |
| 15 | Linkeroever - Mortsel (Gemeenteplein) | 11 | 33 | 20 |
| 24 | Hoboken (Schoonselhof) - Deurne (Silsburg) | 12 | 50 | 15 |
* Ritduur en gemiddelde snelheid volgens dienstregeling.
Trams met een zwarte lijnachtergrond en gele letters voeren een rit uit naar één van de stelplaatsen of keerlussen. Stelplaatsen zijn er bij de "Luchtbal" ("Punt aan de Lijn") in het noorden van de stad en bij de "Zwaantjes" in het zuidwesten in het district Hoboken. Keerlussen zijn er onder andere aan het Koningin Astridplein, onder het Sportpaleis, op de Marnixplaats en aan de Koninklijkelaan in Berchem.
De lijnen 2, 3, 5 en 15 maken gebruik van de premetrotunnel onder de binnenstad en Schelde. Zie ook Antwerpse premetro.
[bewerk] Toekomstplannen
[bewerk] Nabije toekomst
- Nog in 2006 zal lijn 8 worden doorgetrokken tot het nieuwe Justitiepaleis aan de Bolivarplaats.
- In 2007 beginnen de voorbereidingen voor de werken aan de Turnhoutsebaan (Deurne) om de lijnen 5 en 10 te verlengen naar Wijnegem.
[bewerk] Masterplan
Het Masterplan voor de mobiliteit in Antwerpen voorziet, naast een aantal investeringen voor het weg- en watervervoer, in een aantal tramlijnverlengingen en nieuwe tramlijnen:
- 2009: Verlenging van lijn 7 naar Boechout.
- 2010: Verdere verlenging van lijnen 5 en 10 naar Schilde.
- 2011: Heraanleg van de Noorderleien, mét vrije trambaan.
- 2013: Verlenging van lijn 12 naar Hemiksem.
- 2013: Heraanleg van de Singel, mét vrije trambaan.
- 2013: Tramlijn naar Ekeren.
- 2015: Verlenging van lijn 2 naar het noorden van Linkeroever.
- 2015: Verlenging van lijn 8 via Borsbeek naar Wommelgem.
- 2015: Verlenging van lijn 15 naar Kontich.
- 2015: Verdere verlenging van lijn 24 naar Schelle.
- 2015: Tramlijn naar de nog te bouwen wijk Nieuw-Zuid.
[bewerk] Pegasusplan
Het Pegasusplan heeft als belangrijkste onderdeel in Antwerpen de ingebruikname van de ongebruikte premetrotunnels onder de Turnhoutsebaan (lijnen 10 en 24).
[bewerk] Andere plannen
Er zijn vage plannen voor een verlenging van lijn 3 naar Brasschaat en lijn 2 naar Linkeroever-Noord (richting Sint-Anneke). Er zijn bovendien ook tramlijnen voorzien naar Ekeren, Wommelgem en Hemiksem.
[bewerk] Materieel
De spoorwijdte van het Antwerpse tramnet bedraagt 1000 millimeter (meterspoor), de bovenleidingspanning 600 volt en het tramnet is alleen geschikt voor eenrichtingtrams. Voor de komst van de PCC's in de jaren zestig, namen Antwerpse trams hun stroom af met een trolleystang. Nadien werd de pantograaf ingevoerd.
Tussen 1960 en 1974 heeft de MIVA 165 PCC's besteld (verdeeld over 5 orders) bij La Brugeoise et Nivelles (BN) in Brugge. Het grootste gedeelte hiervan is of wordt nog gerenoveerd (toestand mei 2004), waarbij nieuwe deuren, nieuwe banken/stoelen en een chopperinstallatie geplaatst worden. Het is de bedoeling dat dit materieel nog geruime tijd zal meegaan. Van de oudste serie PCC's worden er 20 gesloopt.
Inmiddels heeft Antwerpen 57 lagevloertrams van het type HermeLijn die vooral ingezet worden op de lijnen 2, 3 en 15. Sinds 2004 rijden er ook regelmatig HermeLijn-trams op de lijnen 8 en 11 en sinds 2006 ook op lijn 5. Op de lijnen 3, 5 en 15 rijden de nieuwste HermeLijn-stellen, die uitgerust zijn met extra voorzieningen voor rolstoelgebrukers, en een automatische melding van de eerstkomende halte.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
 |
Portaal Openbaar vervoer |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Tram op Wikimedia Commons. |
