Amerigo Vespucci (persoon)
Amerigo Vespucci (9 maart 1454 – 22 februari 1512) was een Italiaans ontdekkingsreiziger die in Spaanse en Portugese dienst delen van het continent Amerika verkende. Het continent werd vervolgens naar hem genoemd.
Vespucci werd in Florence geboren. Hij groeide op in deze stad, die algemeen als één van de kernpunten van de Renaissance mag worden beschouwd. Hij kwam in dienst van de rijke bankiersfamilie de Medici. Hij had al wat diplomatieke ervaring na deel te hebben genomen aan een gezantschap naar Lodewijk XI van Frankrijk en werd dus nu bankier.
In 1492 kreeg hij de opdracht naar Sevilla te reizen om aldaar de economische zaken van de de Medici te gaan behartigen. Over de rest van zijn leven aldaar weet men niet veel, maar wel dat hij veel in contact kwam met zeevaarders. Hij leverde immers de waren voor de grote expedities naar de Nieuwe wereld die van tijd op tijd werden op touw gezet. Vespucci besloot zijn ambt neer te leggen en zelf ook ontdekkingsreiziger te worden.
In die tijd gingen er stilaan stemmen op dat het gebied dat Christoffel Columbus had ontdekt, niet zomaar Azië was, zoals Columbus tot zijn dood had volgehouden. Vespucci was één van de mensen die ervan overtuigd waren dat Columbus een compleet nieuw en onbekend continent had ontdekt. De belangrijkste reden achter de Spaanse ontdekkingsreizen was dan ook opheldering brengen in deze kwestie.
Vespucci beweerde zelf vier reizen te hebben gemaakt, maar de eerste reis wordt tegenwoordig gezien als een fabricatie, terwijl er ook twijfel is of Vespucci zijn vierde reis daadwerkelijk meemaakte.
De beweerde eerste reis zou hebben plaatsgevonden in 1497-1498. Vespucci vertrok vanaf Cádiz, en landde ergens in Zuid-Amerika. Er wordt ook wel beweerd dat hij achteraf de Golf van Mexico onderzocht. Tegenwoordig wordt echter vermoed dat de reis niet werkelijk heeft plaatsgevonden, maar dat Vespucci hem 'bedacht' heeft op basis van de tweede reis, mogelijk om zo te kunnen beweren dat hij voor Christoffel Columbus het vasteland van Zuid-Amerika ontdekt had.
In 1499-1500 ondernam Vespucci zijn eerste echte reis, samen met Alonso de Ojeda en Juan de la Cosa. Na de kust van Zuid-Amerika bereikt te hebben, scheidde Vespucci zich af van de rest van de vloot, en zeilde naar het zuidoosten. Hij bereikte een brede golf die hij Santa Maria noemde; vermoedelijk is dit de monding van de Amazone geweest. Hij voer door, mogelijk tot Cabo São Roque, keerde toen om en volgde de kust noordwestwaarts, tot de golf van Venezuela. Bij Hispaniola voegde hij zich weer bij zijn vloot, en keerde hij naar Spanje terug.
Na zijn terugkeer besloot de Spaanse koning echter om geen tweede expeditie op touw te zetten en Vespucci "liep over" naar de Portugezen. Hij beweerde voor hen twee reizen te hebben gemaakt, maar historici gaan ervan uit dat de reizen die hij beschrijft in werkelijkheid werden geleid door Gonçalo Coelho, die door Vespucci niet bij naam wordt genoemd. Ook zijn er twijfels of Vespucci daadwerkelijk op de tweede van de reizen aanwezig was.
In de eerste reis, in 1501-1502 volgde hij de Braziliaanse kust zuidwaarts vanaf Cabo São Roque. Vespucci zelf beweerde hierbij tot 52°Z te zijn gekomen, wat zou betekenen dat hij Patagonië zou hebben ontdekt, maar hedendaagse experts vermoeden dat hij niet verder kwam dan Kaap Frio op 23°Z. De tweede Portugese reis was in 1503-1504 in hetzelfde gebied, waarbij Vespucci een handelspost (bedoeld voor de handel in brazilhout) oprichtte bij Kaap Frio. Coelho maakte vanuit een uitvalsbasis nabij het huidige Rio de Janeiro tochten zuidwaarts, mogelijk tot aan de Rio de la Plata.
Vespucci schreef enkele brieven over de nieuwe wereld die hij had ontdekt, waarin hij vol lof sprak over de vruchtbaarheid en schoonheid van het continent. Deze brieven vonden in Europa gretig aftrek, en brachten de realisatie dat wat in het westen was ontdekt, geen losse eilanden of deel van Indië was, maar een 'Nieuwe Wereld' (deze term is van Vespucci zelf, een van zijn brieven was getiteld Mundus Novus). Deze brieven waren voor de Duitse cartograaf Martin Waldseemüller een reden om voor te stellen het ontdekte land naar Vespucci te noemen. Dit voorstel vond ingang en op een landkaart van Mercator, gepubliceerd in 1538 vinden we Terra Americi of Amerika terug als naam voor het volledige continent, Noord-Amerika incluis.
Vespucci zelf werd in 1508 aangesteld bij het departement van koloniën in Sevilla waar hij vier jaar later op 60-jarige leeftijd stierf.
In de tegenwoordige tijd is de naam Amerika wat in opspraak. Het aandeel van Vespucci in de ontdekking van dit continent is destijds erg overschat, zo zegt men nu.
Naar Vespucci is ook een Italiaans driemast volschip genoemd; zie Amerigo Vespucci.
