Alessandro Cagliostro

Giuseppe Balsamo, ook wel Alessandro, graaf van Cagliostro genoemd, (Palermo, 2 juni 1743 – gevangenis van San Leo nabij Montefeltro, 26 augustus 1795), was een Italiaans avonturier. Cagliostro is een van de grootste figuren die zich met het occulte bezighield in de tweede helft van de 18e eeuw en werd door velen gezien als een charlatan.

[bewerk] Biografie

Cagliostro werd als Giuseppe Balsamo geboren op 2 juni 1743 in de Italiaanse stad Palermo. Hij kende een vrij tumultueuze jeugd. Zijn vader stierf toen hij nog jong was en zijn moeder stuurde hem naar zijn oom omdat zij hem niet kon onderhouden. Nadat hij meerdere keren was weggelopen bij zijn oom, werd hij naar een benedictijnenklooster gestuurd waar hij zijn talent voor geneeskunde en chemie ontdekte. Cagliostro was een goed student, maar toch liep hij enkele jaren later weer weg en sloot hij zich aan bij een bende vagebonden die vooral kleine diefstallen pleegden.

Hij kwam vele malen in aanraking met de politie maar kwam niet in de gevangenis terecht dankzij de inmenging van zijn oom. Tijdens deze periode ontwikkelde Cagliostro ook een interesse voor het occulte en voor de alchemie, onder andere door de ontmoeting met de goudsmid Marano, die contacten onderhield met verscheidene alchemisten en geloofde dat Cagliostro in staat was metaal in goud te veranderen. Cagliostro lichtte de goudsmid echter op. Hij vroeg hem om zestig ons goud en beloofde Marano dat hij door magische ceremonies een grote geheime schat dicht bij Palermo zou kunnen vinden. Hij bracht Marano ‘s nachts buiten de stad en liet hem aanvallen door ingehuurde boeven. Kort na dit incident vluchtte Cagliostro uit Palermo en begon hij zijn wereldreizen.

Cagliostro reisde de wereld rond en bezocht Egypte, Griekenland, Perzië, Rhodos, India en Ethiopië. Telkens bestudeerde hij er het occulte en de alchemistische kennis.

In 1768 keerde Cagliostro terug naar Italië en opende hij een casino in Napels met de bedoeling rijke buitenlanders af te zetten. De Napolitaanse politie kreeg hier echter snel lucht van en dwong Cagliostro te vertrekken. Cagliostro ging toen naar Rome en vestigde zich daar als dokter, waarmee hij goed zijn brood verdiende. In deze periode trouwde hij met Lorenza Feliciani. Het paar leefde in Rome totdat de Italiaanse inquisitie Cagliostro begon te verdenken van ketterij. Cagliostro en zijn vrouw weken uit naar Spanje. Na een aantal jaar keerden zij terug naar Palermo, alwaar Cagliostro werd gearresteerd door Marano. Cagliostro werd echter gered door een edelman en hij en zijn vrouw vertrokken naar Engeland, onder het mom van een grote alchemistische ontdekking te hebben gedaan.

In Londen ontmoette Cagliostro de graaf van Saint-Germain, die hem inwijdde in de Egyptische vrijmetselarij. Cagliostro zou een grote invloed hebben op de vrijmetselarij van zijn tijd. Nadat hij een loge voor de Egyptische vrijmetselarij had gevestigd in Engeland, Duitsland, Rusland en Frankrijk, kwam Cagliostro in 1772 aan in Parijs. In Parijs verkocht hij medicijnen en elixirs en begon hij ook seances te houden. Lodewijk XVI was geïntrigeerd door de graaf en nodigde hem uit te Versailles om magische diners te organiseren.

Gedurende vele jaren was Cagliostro een favoriet van het Franse hof, totdat hij in 1785 – zonder echte harde bewijzen – werd genoemd in de Affaire van de Halsketting, een van de belangrijkste incidenten die leidden tot de Franse Revolutie. Door zijn vermeende inmenging in dit schandaal werd Cagliostro voor zes maanden opgesloten in de Bastille en werd hij uit Frankrijk verbannen.

Cagliostro keerde terug naar Rome om er opnieuw geneeskunde uit te oefenen en seances te houden. Toen hij echter een vrijmetselaarsloge in Rome probeerde te vestigen, werd hij in 1791 door de Inquisitie aangehouden en opgesloten in de Engelenburcht. Er volgde een proces waarbij Cagliostro werd beschudigd van ketterij, magie en vrijmetselarij. Hij werd ter dood veroordeeld, maar dit vonnis werd door de paus omgezet naar levenslange opsluiting in de Engelenburcht. Omwille van een mislukte ontsnappingspoging werd Cagliostro overgebracht naar het San Leo-kasteel bij Montefeltro, waar hij stierf (vermoord) op 26 augustus 1795. De berichten over zijn dood werden in Europa echter niet geloofd. Pas na een onderzoek dat door Napoleon was opgedragen geloofde het volk dat Cagliostro dood was.

[bewerk] Trivia

Een op het leven van Cagliostro geïnspireerd verhaal ("Cagliostro" door Nina Wilcox Putnam) werd verwerkt tot het filmscript voor "The Mummy" uit 1932.