Abu Ghraib-gevangenis
De Abu Ghraib-gevangenis is een beruchte gevangenis in Irak, in Abu Ghraib, een voorstad van Bagdad. Onder het bewind van Saddam Hoessein werd het één van de meest brute gevangenissen van Irak genoemd. Extreme vormen van martelingen en executies waren toen aan de orde van de dag.
Inhoud |
[bewerk] Onder Saddam Hoessein
Onder het regime van Saddam Hussein stond de faciliteit onder de controle van het Directoraat van Algemene Veiligheid (al-Amn al-amm) en was ze de plaats van marteling en executie van duizenden politieke gevangenen. Men schat dat er alleen al in 1984 tot 4000 gevangenen geëxecuteerd zijn. Zie mensenrechtensituatie in Saddam's Irak voor een bespreking van de context van deze gebeurtenissen.
De sectie voor politieke medebewoners van Abu Ghraib was verdeeld in "open" en "gesloten" vleugels. De gesloten vleugel huisvestte alleen Sjiïeten. Bezoek of contact met de buitenwereld waren niet toegestaan.
Krijgsgevangenen van strijdkrachten van de coalitie werden tijdens de Golfoorlog van 1991 gevangen gehouden en gemarteld in Abu Ghraib. Hiertussen zat ook de Britse SAS patrouille Bravo Two Zero.
In 2001 wordt het aantal gevangenen geschat op 15.000. Honderden Sjiïtische Koerden en andere Iraakse burgers met een Iraanse etniciteit worden er zonder proces vastgehouden sinds het begin van de Iran-Irak-oorlog. Gevangenen werden geregeld geëxecuteerd. Bewakers voedden hun verscheurd plastiek. Volgens getuigenissen werden sommige van deze gevangenen aan experimenten onderworpen, als deel van het chemisch en biologisch wapenprogramma van Irak.
Voorafgaand aan de invasie van 2003 van Irak, was een uitbreiding van de gevangenis aan de gang.
De rapporten van Amnesty International geven een idee over de schaal van de misdaden (hoewel de onderzoekers geen volledig beeld kunnen schetsen door de geheimhouding van de overheid):
1994 - meer dan 150 gevangenen worden doodgeschoten in twee dagen in januari 1996 - honderden leden van oppositiegroeperen woorden doodgeschoten in november 1998 - 60 mensen, meesten waarvan gevangenen van de Sjiïtische opstand in Irak van 1991, worden geëxecuteerd in juni 1999 - minstens 100 gevangenen worden doodgeschoten op 12 oktober 2001 - 23 politieke gevangenen, hoofdzakelijk Sjiïtische moslims, worden doodgeschoten in oktober
In oktober 2002, voor de aanval van de VS en bondgenoten, kondigde Hussein een algemene amnestie aan voor de gevangenen die dan nog in Abu Ghraib leven en bevrijdde de bewoners. Toen zijn regime viel, werd de gevangenis geplunderd door de vroegere gevangenen.
[bewerk] Onder de door de VS-geleide coalitie
[bewerk] Mishandelingen door de bezettingsmacht
De gevangenis werd berucht toen in april 2004 tijdens het bewind van de Coalition Provisional Authority een documentaire werd uitgezonden door het Amerikaanse televisiestation CBS in een uitzending van het programma 60 Minutes. Daarin werd melding gemaakt van misbruik en vernedering van gevangenen door een kleine groep Amerikaanse soldaten. Het verslag is twee weken uitgesteld op verzoek van het Amerikaanse ministerie van defensie en oppercommandant generaal Richard Myers, vanwege hevige gevechten in Irak.
De gevangenisopzichter is vervangen door majoor-generaal Geoffrey Miller, die eerder opzichter was van de de gevangenis in Guantánamo Bay.
De foto's worden geacht te zijn genomen in november of december 2003 en zijn onderzocht door het Amerikaanse leger, in het Taguba-rapport.
De Engelse tabloid The Daily Sun publiceerde ook soortgelijke foto's waar Engelse soldaten martelingen zouden uitvoerden, maar deze bleken in scène te zijn gezet.
[bewerk] Foto's
De foto's, die onder andere Wikimedia Commons worden getoond zijn genomen door Amerikaanse soldaten terwijl ze gevangenen vernederden en martelden.
De afbeeldingen uit Abu Ghraib tonen onder andere naakte gevangenen die soms worden gedwongen tot nadoen van seksuele activiteiten, ook onder bedreiging van elektrocutie. Met name vernederend in de Islamitische wereld is het feit dat er een lachende vrouwelijke soldaat op de foto's staat; mannelijke naaktheid wordt gezien als beschamend en de soldate Lynndie England wijst naar de genitaliën van een naakte gevangene met punthoed op. Er is ook een foto van een gevangene die lijkt te zijn overleden, waarbij een Amerikaanse soldaat lachend zijn duim omhoog steekt.
Behalve de gepubliceerde foto's zijn er volgens CBS nog veel meer van dit soort foto's, waaronder ook één waarop een hond een gevangene aanvalt. Een gevangene heeft ook klacht ingediend omdat hij zou zijn verkracht door zijn gevangenismaten, zonder dat aanwezige soldaten erbij ingrepen.
[bewerk] Onderzoek
Onderminister van defensie Paul Wolfowitz en plaatsvervangend stafchef generaal Pace omschreven op 14 mei voor de Senaatscommissie die het schandaal onderzoekt, de behandeling als in strijd met de Conventie van Genève.
De Amerikaanse president, George W. Bush, noemde de beelden "afschuwelijk" en zei dat de daders worden gestraft. Bush stelde dat deze daden op geen enkele wijze maatgevend zijn voor de normale of aanvaardbare gang van zaken in het Amerikaanse leger. Zeventien soldaten in Irak, waaronder brigadegeneraal Janis Karpinski, zijn meteen van dienst ontheven na de aanklacht van het mishandelen van gevangenen. Zes soldaten komen voor het legertribunaal en kunnen mogelijk gevangenisstraffen verwachten als gevolg van de rol die zij speelden in de gebeurtenissen.
Brigadegeneraal Mark Kimmitt, onderdirecteur van de coalitie-operaties in Irak zei: "Ik zou hier graag willen zitten en zeggen dat dit de enige gevallen van misbruik van gevangenen waar we van op de hoogte zijn, maar we weten dat er nog meer gevallen zijn sinds we hier in Irak zijn."
Zowel president Bush als minister van Defensie Donald Rumsfeld hebben excuses aangeboden.
Op 11 mei maakte het Amerikaanse Congres haar onderzoek naar de misstanden bekend. Hieruit bleek dat de bovengenoemde foto's geen losstaand incident waren, maar dat meer misdragingen plaatsgevonden hebben. Veel foto's en informatie worden niet naar buiten gebracht omdat ze té schokkend voor het publiek zouden zijn.
Gedurende mei 2004 kwamen meer foto's in de media in omloop. Ook werd door Amerikaanse soldaten verklaard dat ook door hoger geplaatste officieren werd deelgenomen aan de mishandelingen.
De Amerikaanse onderzoeksjournalist Seymour Hersh berichtte op 24 mei dat een speciaal programma was ontwikkeld door het Pentagon, Copper Green genaamd, dat de speciale vernederende ondervragingsmethodes propageerde. Het Pentagon heeft het bestaan van een dergelijk programma ontkend.
[bewerk] Reacties in de media
Het verhaal en de foto's stonden op de voorpagina van veel kranten over de hele wereld. Zij kregen ruime aandacht van media over de hele wereld, hetgeen leidde tot internationale ophef en walging. Abdel-Bari Atwan, redacteur van de Londense Arabische krant Al Quds Al Arabi, zei "De bevrijders zijn erger dan de dictators. This is the straw that broke the camel's back for America".
[bewerk] Proces tegen verdachten
Bij het proces heeft verdachte Armin Cruz toegegeven opdracht gegeven te hebben om gevangenen te laten mishandelen. Cruz was verantwoordelijk voor het verzamelen van inlichtingen en gaf opdracht om gevangenen naakt te laten rondlopen en hen te vernederen.
[bewerk] Externe links in het Engels
- Abuse of Iraqi POWs by GIs probed. CBS, 60 Minutes verslag, 29 april 2004.
- Guantanamo on steroids. Verslag door Jen Banbury, Salon.com, 3 maart, 2004. Beschrijft de situatie in Abu Ghraib onder Amerikaanse controle voordat het misbruik publiek bekend werd.
- Bronnen voor afbeeldingen bij The Memory Hole
- UK troops in Iraqi torture probe
- Abu Ghraib Prison abuse scandal - Een artikel bij Everything2 dat de situatie en de bekende feiten samenvat.
