Ludwig van Beethoven
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.
Ludwig van Beethoven (Bonn, 17 december 1770 - Wene, 26 meert 1827) waor 'ne Duits-Oosteriekse componis en pianis. Heer weurt algemein gezeen es eine vaan de groetste en geniaalste vernuiers in de muziek en ein vaan de invleudriekste componiste.
Inhawd |
[bewirk] Leve
Beethoven, dee z'ne grampeer oet Vlaandere kaom en de Nederlandsen achternaom aonnaom, woort gebore es zoen vaan 'ne musicien aon d'n haof vaan de käörvoors, vaan ween heer zien ierste lèsse kraog. In 1792 trok heer nao Wene, veur in de lier te goon bij Joseph Haydn. In de ierste ach jaor vaan zie verblief in Wene vestegde heer snel ziene naom es pianis, meh d'n deurbraok es componis kaom pas nao 1800. Vaanaof 1798 woort heer laanksem douver - allewel tot 't nog bekaans twinteg jaor doorde tot heer gaaroet douf gewore waor, mós heer ummer mier zie werk es pianis en dirigent vaan zien eige werk opgeve. Veur geld waor heer dèks aofhenkelik vaan aristocratische protégés, umtot zien progressief muziek neet väöl resonantie voont bij 't groete publiek. Ouch woort heer dèks (meistal oongelökkeg) verleef op vrouwlui oet huger klasse, aon wee heer veural väöl pianowèrke (wie 't euverkinde Für Elise) opdroog.
E bitteke erkinning kaom in 1815, wie zien Zevende Symfonie in première gong. De mythe vaan d'n douve componis dee toch blaof componere verspreide ziech euver gaans Europa, allewel tot zien muziek nog ummer moderner en moderner woort. Vaanaof 1826 gong zien gezoondheid hendeg snel achteroet en stopde heer mèt componere.
[bewirk] Wèrk
Vergleke mèt de meiste achtiende-ieuwse componiste is 't wèrk vaan Beethoven besjeie vaan umvang: in oongevier twie etmale kin 't oetgeveurd weure. Beethoven componeerde relatief laanksem en verworp hiel väöl. Wat veer vaan häöm höbbe is evels vaan de groetste importantie.
Zien carrièr weurt meistens in drei stökker verdeild: 1. de liertied (tot 1800), boe-in heer nog veural in de stiel vaan Mozart en Haydn sjrief; 2. de middelperiode, boe-in zien werke moderner en ambitieuzer weure; 3. de laote periode, boe-in zien werke ummer lenger weure, häör klassieke vörmsjema's verlere en e mystiek karakter kriege. In die lèste periode sjreef heer o.a.d. zien euverbekinde Negende Symfonie.
Veranderinge die Beethove heet deurgezat zien: 't verheffe vaan de symfonie es belangriekste zjanre oet de instrumentaal muziek, 't touwlaote vaan e koor in de symfonie, 't loslaote vaan de klassieke vörmsjema's, durchbrochene Arbeit, 't oetbreie vaan 't orkes tot wel twie kier zienen oorspronkeliken umvaank en 't frequent gebroeke vaan tertsverwantsjappe.
[bewirk] Einvlood op aander componiste
Bekaans alle negentiende-ieuwse componiste zien door häöm beëinvleujd. Hector Berlioz, Anton Bruckner en Johannes Brahms zien de belaangriekste symfonici die door häöm geïnspireerd woorte; Franz Schubert, Robert Schumann en Johannes Brahms zien häöm sjatpliechteg veur häör kamermuziek. Richard Wagner oontleende väöl vaan zien harmionisch idioom.
[bewirk] Inventaris
kump laoter
