Bieëmele

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Valkebergs aan te hawte.

e mergellook in Bieëmele

Bieëmele (Nederlands Bemelen) ies 'n dörp in de gemeinte Mergraote in 't heuvelland van Zuud-Limburg gelege aan de ouwe waeg van Mesjtreech nao Aoke. Tot 1982 waor 't ein van de kleinste zelfsjtendige gemeintes van Nederland. Same mèt de buurtsjappe wone d'r óngevaer 400 luuj.

[bewirk] Buurtsjappe

Gehuchte en buurtsjappe:

Sint Antoniusbank
Gastes (Gasthuis)
Wolfses (Wolfshuis)

Tot 1794 waor Bieëmele 'n heerlikheid ónder 't Slevevrouwekapittel mèt ein eige rechbank.

[bewirk] Bezeenswaerdig

't Plaetske ies bekènd um zien mergelgroeves, o.a. Supperberg en Izere, die 'n gooj kwaliteit mergel es boewsjtein levere. De berg (groeve) deende 't volk tot veilig ónderkómme in de tied van de bokkeriejersj, in de Franse tied en in de waereldoorlog. In de hellinge kómme de krietrotse aan de oppervlakte. Neve boewsjtein woort de Bemeler mergel ouch gebruuk veur verrieking van landboewgrónd en 't make van cement. De Bemelerberg ies 'n reservaat kalkweije mèt väöl soorte blome, hellingbösj en 4 óndergróndse en 1 bovegróndse mergelgrot. In ein van de eupeninge (loker) waor ièrtieds ein grotweuning (kloes) oetgehouwe. De lètste kloezenaer ies gesjtorve in 1804. 't Gehièl weurt beheerd door 't Limburgs landschap, dat hie ouch nog de Sjieëpersjberg, de Julianagroeve en de Klinkebergbösj in eigendóm haet. Vanwege de väöle heuvele en hellingbösje höbbe ziech in de loup van jaore haol waeg gevörmp mèt 'n eige interessante biotoop. Ouch de besjermde korewouf (hamster), kump hie in de umgeving veur. Op de weie loupe Mergellandsjäöp.

Bieëmele

In Bemele sjteit de Sint Laurentiuskèrk, die groatendeils oet 1845 sjtamp, get hoager achter 'n tuinmoer mèt róntelum 't kèrkhóf. De typisch Limburgse, natuursjteine tore ies oet de 14e ièw. 't Baksjteine einbeukige geboew ies in Watersjtaotsjtiel opgetrokke mèt neoklassieke elemente. 't Interieur ies groatendeils 19e ièws. Aan de voot van de kèrk bevingk ziech 'n pöthuuske mèt 'n zaaldaak woa-in de dörpspómp. In dezelfde sjtraot bevinge ziech drie monumentaal (in veldbrand, mergel, sjpeklaoge en vakwerk) hoezer oet de 18e ièw. In de umgeving liegke nog 'n paar monumentaal häöf en 'n aantal waegkruzer.

Gemeinte Mergraote
Dörper: Tebannet \| Bieëmele \| Keer \| Ikkelder \| Mergraote \| Maer \| Norbik \| Sjuuëlder \| Se-Gietere
Buurtsjappe en gehuchte: Berg \| Bergenhoëze \| Bruusjterbusj \| Gastes \| Groeët-Welsde \| Herkenter \| Hoontem \| Ge Kruuts \| Klae-Welsde \| Liebik \| Moersjelt \| 't Roeët \| Sjei \| Sjilberg \| Sint Antoniusbank \| Terhoorsj \| Terlinne \| Termaar \| Ulvend \| Vroële \| De Wesj \| 't Wolfses