Aristófanes

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Um málfræðinginn Aristófanes, sjá Aristófanes frá Býzantíon

Aristófanes (um 448-380 f.Kr.; á grísku ΄Αριστοφανης) var forngrískt gamanleikjaskáld.

Ekki er vitað hvar eða nákvæmlega hvenær hann fæddist en sennilega var Aristófanes menntaður í Aþenu. Hann var úr aþensku sveitinni Kudaþenæum.

Aristófanes er frægur fyrir gamanleiki sína sem hann samdi fyrir Díonýsosarhátíðina og Lenajuhátíðina í Aþenu. Hann samdi um fjörutíu leikrit en ellefu eru varðveitt. Leikrit hans eru varðveittu gamanleikirnir sem tilheyra skeiði gamla gamanleiksins. Mörg leikritanna voru pólitísk og gerðu oft gys að vel þekktum borgurum og stjórnmálamönnum Aþennu og hegðun þeirra í pelópsskagastríðinu. Vitað er að hann var ákærður fyrir meiðyrði oftar en einu sinni. Frægur gamanleikur, Froskarnir, fékk þann fáheyrða heiður að vera uppfærður öðru sinni. Samkvæmt síðari tíma ævisagnariturum hlaut hann einnig oðinber verðlaun fyrir Froskana.

Aristófanes kemur fyrir í samræðu Platons, Samdrykkjunni, og heldur þar fyndna ræðu með goðsagnakenndri greinargerð fyrir tilvist ástarinnar. Skýin, sem hlutu ekki góðar viðtökur, gerir grín að hinni nýju hreyfingu fræðaranna (sófistanna) sem mjög var í tísku á síðari hluta 5. aldar f.Kr.; Sókrates var aðalpersónan og í leikritinu kemur hann fram sem fræðari, enda þótt hann hafi sjálfur ekki talið sig fræðara. Lýsistrata var samin meðan pelópsskagastríðið geisaði milli Aþenu og Spörtu en þar er settur fram friðarboðskapur á gamansaman mátta: konur borgríkjanna tveggja fara í kynlífsbindindi þar til menn þeirra hætta að berjast.

[breyta] Varðveitt leikrit

Akarníumenn (425 f.Kr.)
Riddarararnir (424 f.Kr.)
Skýin (upphaflega 423 f.Kr., ólokin endurskoðuð útgáfa er varðveitt frá 418-415 f.Kr.)
Vespurnar (422 BC)
Friðurinn (fyrsta útgáfa 421 f.Kr.)
Fuglarnir (414 f.Kr.)
Lýsistrata (411 f.Kr.)
Konur á Þesmófóruhátíð (fyrsta útgáfa um 410 f.Kr.)
Froskarnir (405 f.Kr.)
Þingkonurnar (um 392 f.Kr.)
Auðurinn (önnur útgáfa 388 f.Kr.)