Grískar bókmenntir
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Grískar bókmenntir eiga sér langa sögu. Fyrstu grísku bókmenntirnar voru kviður Hómers, Ilíonskviða og Ódysseifskviða, samdar á síðari hluta 8. aldar f.Kr. en ritaðar niður í Aþenu á 6. öld f.Kr. Síðan á 8. öld f.Kr. eiga grískar bókmenntir sér langa samfellda sögu, jafnt í bundnu máli sem óbundnu. Sennilega er tímabilið fram að hellenískum tíma árið 323 f.Kr. þó frjóasta skeið grískra bókmennta en þá höfðu Grikkir fundið upp flest þau bókmenntaform sem þeir unnu með. Grikkir fundu upp leikritun og rituðu bæði harmleiki og gamanleiki, þeir rituðu um fortíð sína jafnt sem samtíð sína og heimspeki og hvers kyns fræði jafnt og skáldaðar sögur. Einungis lítill hluti er varðveittur af því sem Grikkir skrifuðu í fornöld.
Efnisyfirlit |
[breyta] Helstu tímabil grískrabókmennta
Hér að neðan er að finna yfirlit yfir helstu höfunda grískra bókmennta eftir tímabilum og bókmenntaformi og helstu verk þeirra.
[breyta] Forngrískar bókmenntir
[breyta] Kveðskapur
- Agaþon
- Akkajos frá Eretríu
- Alexandros Ætolos
- Alkajos
- Alkman
- Anakreon
- Antímakkos
- Apollodóros frá Karystos
- Apolloníos of Ródos
- Aríon
- Aristeas
- Arkílokkos
- Arktínos
- Asíos
- Bakkylídes
- Bíon
- Díagóras
- Erinna
- Fíletas frá Kos
- Fíloxenos
- Fókylídes
- Hesíodos
- Hippónax
- Hómer:
- Íbykos
- Ísyllos
- Jón frá Kíos
- Kallímakkos
- Kerkídas
- Koerílos
- Koerílos frá Jasos
- Koerílos frá Samos
- Kollúþos
- Korinna
- Kristodóros
- Kæremon
- Lasos frá Hermíone
- Leskes
- Makkon
- Meleager frá Gadöru
- Menedemos of Eretríu
- Mímnermos
- Moskos
- Músajos
- Myrtílos
- Níkarkos
- Palladas
- Pígres frá Halikarnassos
- Pindaros
- Pósidippos
- Praxilla
- Rhíanos
- Saffó
- Semonídes frá Amorgos
- Símonídes frá Keos
- Stesikkoros
- Straton frá Sardis
- Terpandros
- Tímókreon
- Trífíodóros
- Týrtajos
- Þeognis frá Megöru
- Þeókrítos
- Þeófílos
[breyta] Grísk leikritun
[breyta] Harmleikir
- Æskýlos:
- Meyjar í nauðum
- Óresteia:
- Agamemnon
- Dreypifórnfærendur eða Sáttarfórn
- Refsinornir eða Hollvættir
- Persarnir
- Prómeþeifur bundinn
- Sjö gegn Þebu
- Sófókles:
- Þebuleikarnir:
- Antígóna
- Ödípús konungur
- Ödípús í Kólónos
- Ajax
- Elektra
- Fíloktetes
- Trakynjur
- Þebuleikarnir:
- Evripídes:
- Alkestis
- Andrómakka
- Bakkynjur
- Börn Heraklesar
- Elektra
- Fönikíumeyjar
- Herakles
- Medea
- Meyjar í nauðum
- Hekúba
- Helena
- Hippolýtos
- Ifigeneia í Ális
- Ifigeneia í Táris
- Íon
- Jötuninn
- Órestes
- Resos
- Trójudætur
[breyta] Gamanleikir
- Aristófanes:
- Akarníumenn
- Auður
- Friður
- Froskarnir
- Fuglarnir
- Konur á Þesmófóríuhátíð
- Lýsistrata
- Riddararnir
- Skýrin
- Vespurnar
- Þingkonurnar
- Menandros:
- Dyskolos
[breyta] Óbundið mál
[breyta] Heimspeki
- Platon:
- Alkibíades
- Alkibíades annar
- Evþýfrón
- Fílebos
- Fræðarinn (einnig nefnd Sófistinn)
- Fædon
- Fædros
- Gorgías
- Hipparkos
- Hippías meiri
- Hippías minni
- Jón
- Karmídes
- Kleitofon
- Kratýlos
- Krítías
- Kríton
- Lakkes
- Lýsis
- Lögin
- Málsvörn Sókratesar
- Menexenos
- Menon
- Mínos
- Parmenídes
- Prótagóras
- Ríkið
- Samdrykkjan
- Stjórnspekingurinn (stundum nefnd Stjórnvitringurinn eða Stjórnmálamaðurinn)
- Tímajos
- Þeages
- Þeætetos
- Aristóteles:
- Organon: (Verkfærið)
- Umsagnir (einnig nefnt Kvíarnar)
- Um túlkun
- Fyrri rökgreiningar
- Síðari rökgreiningar
- Almæli
- Spekirök
- Eðlisfræðin
- Um himininn
- Um tilurð og eyðingu
- Háloftafræðin
- Um sálina
- Um minni
- Um svefn
- Um drauma
- Rannsóknir á dýrum
- Um göngulag dýra
- Frumspekin
- Siðfræði Níkomakkosar
- Siðfræði Evdæmosar
- Stjórnspekin
- Mælskufræðin
- Um skáldskaparlistina
- Stjórnskipan Aþenu
- Organon: (Verkfærið)
- Epiktetos
- Handbókin
- Sextos Empeirikos:
- Frumatriði pyrrhonismans
- Gegn kennimönnum
- Plótínos
- Níundir
[breyta] Sagnaritun
- Herodótos:
- Persastríðin
- Þúkýdídes
- Saga Pelópsskagastríðsins
- Xenofon:
- Austurför Kýrosar
- Grikklandssaga
- Hagfræðin
- Málsvörn Sókratesar
- Menntun Kýrosar
- Minningar um Sókrates
- Samdrykkjan
- Um hestamennsku
- Pólýbíos
- Plútarkos
- Díogenes Laertíos :
- Ævisögur heimspekinga
[breyta] Ræðumennska
- Antífon:
- Gegn stjúpmóðurinni
- Um morðið á Heródesi
- Andókídes:
- Um endurkomuna
- Um friðinn við Spörtu
- Gegn Alkibíadesi
- Lýsías:
- Um morðið á Eratosþenesi
- Útfararræða
- Gegn Símoni
- Gegn Andókídesi
- Fyrir hermanninn
- Gegn Þeomnestosi I
- Gegn Þeomnestesi II
- Gegn Eratosþenesi
- Gegn Agoratosi
- Gegn Alkibíadesi I
- Gegn Alkibíadesi II
- Um eign Eratons
- Um eignarnám eigna bróður Níkíasar
- Um eign Aristófanesar
- Fyrir Pólýstratos
- Gegn ásökunum um mútur
- Gegn kornsölumönnunum
- Gegn Pankleoni
- Gegn Epíkratesi og félögum
- Gegn Ergoklesi
- Gegn Fílokratesi
- Gegn Níkomakkosi
- Gegn Fíloni
- Gegn Díogeitoni
- Ísókrates:
- Til Demoníkosar
- Til Níoklesar
- Níokles
- Til Filipposar
- Arkídamos
- Um friðinn
- Evagóras
- Helena
- Gegn Kallímakkosi
- Gegn Lókítesi
- Gegn Evþýnosi
- Ísajos:
- Fyrir Evfíletos
- Æskínes:
- Gegn Tímarkosi
- Um sendinefndina
- Gegn Ktesífoni
- Lýkúrgos:
- Gegn Leókratesi
- Demosþenes:
- Ólynþísku ræðurnar I-III
- Filippísku ræðurnar I-IV
- Um friðinn
- Um frelsun Ródosarbúa
- Um kórónuna
- Um sendinefndina
- Gegn Leptínesi
- Gegn Meidíasi
- Gegn Androtíoni
- Gegn Aristókratesi
- Gegn Tímókratesi
- Gegn Aristógeitoni I
- Gegn Aristógeitoni II
- Gegn Afóbosi I
- Gegn Afóbosi II
- Gegn Afóbosi III
- Gegn Afóbosi III
- Gegn Zenóþemesi
- Gegn Apatúríosi
- Gegn Formíó
- Gegn Lakrítosi
- Gegn Pantænetosi
- Gegn Násímakkosi
- Gegn Böótosi I
- Gegn Böótosi II
- Gegn Spúdíasi
- Gegn Fænipposi
- Gegn Makartatosi
- Gegn Leókaresi
- Gegn Evergosi og Mnesíbúlosi
- Gegn Ólympíodórosi
- Gegn Kallíklesi
- Gegn Díonýsíodórosi
- Gegn Evbúlídesi
- Gegn Þeókrínesi
- Útfararræða
- Hýpereides:
- Til varnar Lýkofroni
- Gegn Filippídesi
- Gegn Aþenogenesi
- Til varnar Evxenipposi
- Gegn Demosþenesi
- Útfararræða
- Dínarkos:
- Gegn Demosþenesi
- Gegn Aristogítoni
- Gegn Fíloklesi
- Demades:
- Um árin tólf
[breyta] Grískar bókmenntir í óbundnu máli
- Lúkíanos:
- Draumurinn
- Karon eða Áheyrendurnir
- Sala heimspekinganna
- Veiðimennirnir
- Samtöl guðanna
- Sannar sögur
[breyta] Grískar nútímabókmenntir
- Cavafy
- Odysseas Elytis
- Kostas Karyotakis
- Karkavitsas
- Kavadias
- Kazantzakis
- Alexandros Papadiamantis
- Seferis
- Dimitris Varos
[breyta] Tengt efni
- Grísk leikritun
- Latneskar bókmenntir
[breyta] Frekara lesefni
- Dover, Kenneth, o.fl., Ancient Greek Literature, 2. útg. (Oxford: Oxford University Press, 1980/1997).
- Lesky, Albin, A History of Greek Literature, 2. útg., Cornelis de Heer og James Willis (þýð.) (Indianapolis: Hackett, 1966/1996).
