Konsonanto
From Wikipedia
La soni di homala linguo esas konsonanti e vokali.
La konsonanti havas du precipua grupi: (A) resonanti e (B) obstruenti.
(A) Pronucante resonanto, aero ekfluas libere:
- mivokalo: aero-fluo trairas en muzelo (?) quale pronuncante vokali, por exemplo y,w.
- liquido: aero-fluo trairas difere en muzelo (?) kam pronuncante vokalo.
- lateralo: aero-fluo iras alonge lateri di lango, por exemplo l.
- tremulanto: aero-fluo esas ruptanta, por exemplo r.
- nazalo: aero-fluo iras tra nazo, por exemplo m, n.
(B) Pronuncante obstruento, aero-fluo ekiras ne-libere.
- klusilo: aero-fluo interruptas totale, por exemplo k, p, t.
- frikativo: aero ekfluas partiale obstruktante:
- sibilanto: aero iras tra truo qua esas kam ranuro, por exemplo s, sh.
- spiranto: aero iras tra truo qua esas plana e vasta, por exemplo f, v, h.
- afrikato: kunsono di klusilo e frikativo pronuncante samaloke, por exemplo c, ch.
Konsonanto esas sonanta kande la sono-labii tremas. Resonanti esas generale preske sempre sonanta ma, por exemplo, en linguo Moksha (parenta linguo di Finlandana) existas ne-sonanta r- e l-sono.
Supre nomita obstruenti esas ne-sonanta ma
- sonanta klusili esas b, g, d.
- sonanta sibilanti esas z, j.
- sonanta afrikati esas dz, dj.
Pronunco-loki di konsonanti de labii til guturo (faringo) esas sequanta:
- bilabiala, por ex. m, p, w.
- labio-dentala, dento-labiala, por ex. v.
- dentala, por ex. t, d.
- alveolara, por ex. d en Rusiana.
- palato-alveolara, por ex. c, ch.
- palatala, por ex. k, g, y.
- velara, por ex. ach-sono en Germaniana.
- uvulara, por ex. r en Franciana.
- faringala, por ex. multa soni en Arabiana.
- laringala, glotala, por ex. klusilo inter du vokali en Finlandana imperativa frazo anna’ ‘olla ‘lasez esar!’
