تمدن بابل
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| تمدنهای باستانی آسیای غربی |
|---|
| بین‌النهرین، سومر، اکد، آشور، بابل |
| هیتی‌ها، لیدیه |
| ایلام، اورارتو، ماننا، ماد، هخامنشی |
| امپراتوری‌ها / شهرها |
| سومر: اوروک – اور – اریدو |
| کیش – لاگاش – نیپور – اکد |
| بابل – ایسین – کلدانی |
| آشور: آسور، نینوا، نوزی، نمرود |
| ایلامیان – اموری‌ها – شوش |
| هوری‌ها – میتانی |
| کاسی‌ها – اورارتو |
| گاهشماری |
| شاهان سومر |
| شاهان ایلام |
| شاهان آشور |
| شاهان بابل |
| شاهان ماد |
| شاهان هخامنشی |
| زبان |
| خط میخی |
| سومری – اکدی |
| ایلامی – هوری |
| اساطیر بین‌النهرین |
| انوما الیش |
| گیلگامش – مردوخ |
| نیبیرو |
بابل یکی از تمدنهای باستانی حوزهٔ میان‌رودان است. بابل در بین‌النهرین در حوضهٔ رود فرات قرار داشت. بابلى‌ها از نژاد سامى بودند. کلمهٔ بابل به معنى دروازهٔ خدا (باب-ایل-لون) است. در سال ۲۰۰۰ پ.م. سلسله سومریان باستان از هم پاشید. بابلی‌ها جانشین سومریان بودند. در سال ۱۹۰۰ پیش ازمیلاد عیلام بین‌النهرین را به تصرف خود درآوردند. با درگیرى طولانی سومری‌ها در جنوب و بابلی‌ها در شمال بین‌النهرین، سرانجام اقتدار بابلى‌ها تحت سلطه حمورابی در سال ۱۷۶۳ پ.م. تثبیت شد.
در زمان حمورابی شیوهٔ جدید مدیریت كه تمركز قدرت در مركز و دربار بود به كار گرفته شد و قدرتى كه در اختیار فرمانروایان ولایات بود به پادشاه تفویض شد و حكومت پادشاهى مدعى داشتن سرمنشاء الهى شد.
اقتدار بابل در دنیاى قدیم آنچنان بود كه در دولت‌هاى بعدى دنیاى قدیم اثرگذار شد. به ویژه قوانین حمورابی كه لوح‌نوشته‌ٔ آن در شوش یافته شده.
حمورابی شاه بابل را واضع اولین قانون نوشته می‌دانند. این مجموعه قوانین نوشته بر تخته سنگی یافت شده است که اصل آن در لوور است و رونوشت‌هایی از آن به موزه‌های ایران و عراق داده شده است.
قوانین حمورابی مربوط به زراعت، آبیارى، كشتیرانى، خرید و فروش برده و مجازات‌ها، ارث و ازدواج است. دوران تسلط بابلى‌ها از۱۹۰۰ تا ۱۱۰۰ پ. م. است.
تمدن بابل و شاهان آن کمابیش به افسانه‌ها راه یافته‌اند. بابلیان را مبدع و مخترع بسیاری چیزها می‌دانند و فراوان کرده‌های بابلیان است که تا امروز به جا مانده است. از جمله ۱۲ بخش کردن روز و وضع هفته به عنوان بخش زمان.
نام بابل که شهر اصلی این تمدن بود به معنی شهر مقدس است، هر چند در عهد عتیق از آن به زشتی یاد شده و بر آن نفرین رفته است. در سال 597 پ.م. که بخت‌النصر امپراتور بابل سرزمین یهودا (یا یهودیه) را به تصرف درآورد، بسیاری از مردمان آن را که توان کاری داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت کلدانیان محسوب می‌شد. سرزمین یهودا به صورت یکی از ایالات دور افتاده امپراطوری بابل درآمد. کورش کبیر به یهودیان امکان داد به سرزمین خویش باز گردند، شماری از آنان به سرزمین ایران کوچ کردند.
باغ‌های معلق بابل از عجایب هفتگانه‌ی دنیای قدیم بوده و کنارش دیوارهای حصار بابل از شهرتی همطراز برخوردار است. دیوارهایی که چنان عریض بود که ارابه‌ای را می‌شد بر فراز آنها راند.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست کوروش کبیر در سال 538 ق.م. فتح شد. ساتراپ بابل بخشی از امپراتوری هخامنشی گردید.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
- سیری در تاریخ ایران باستان. فریدون شایان. 1351
- تاریخ ماد. دیاکونوف. ترجمه کریم کشاورز، تهران: نشر امیرکبیر.
- مرتضی راوندی. تاریخ اجتماعی ایران. ( جلد ۱ ) 1354
