اورارتو
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اورارتو نام تمدنی است که در غرب آذربایجان امروز، شرق آناتولی، و شمال کردستان، حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد، قدرت گرفت. بیشتر اطلاعات ما از تمدن اورارتو، از نوشتههای آشوری است. قدرت اورارتو آنها را قادر به در اختیار گرفتن تجارت قفقاز و حوزه اطراف دریای خزر میکردهاست. شهرهای اورارتو معماری خاص و شاهانهای دارند که باقیمانده بعضی از آنها در شمال کردستان، حکایت از پیشرفته بودن آن و تاثیرش بر معماری ماد و هخامنشی میکند. زبان اورارتو احتمالاً از زبانهای «هورانی» بوده (که از زبانهای قفقازی هستند) و نزدیکترین زبان مدرن به آنها، زبان گرجی است.
تمدنهای باستانی آسیای غربی |
---|
بینالنهرین، سومر، اکد، آشور، بابل |
هیتیها، لیدیه |
ایلام، اورارتو، ماننا، ماد، هخامنشی |
امپراتوریها / شهرها |
سومر: اوروک – اور – اریدو |
کیش – لاگاش – نیپور – اکد |
بابل – ایسین – کلدانی |
آشور: آسور، نینوا، نوزی، نمرود |
ایلامیان – اموریها – شوش |
هوریها – میتانی |
کاسیها – اورارتو |
گاهشماری |
شاهان سومر |
شاهان ایلام |
شاهان آشور |
شاهان بابل |
شاهان ماد |
شاهان هخامنشی |
زبان |
خط میخی |
سومری – اکدی |
ایلامی – هوری |
اساطیر بینالنهرین |
انوما الیش |
گیلگامش – مردوخ |
نیبیرو |
پادشاهان اورارتو در زمان فترت آشور، با گسترش حوزه قدرت خود به شمال بین النهرین و شرق سوریه، عملاً نبض تجارت در منطقه آناتولی و بین النهرین را در دست گرفتند و قدرت گیری آنها تا حدی سبب کاهش قدرت امپراطوری مقتدر و جنگجوی «هیتی» در مرکز آناتولی شد. کلمه اورارتو، ریشه نام کوه آرارات است. سلطنت اورارتو بعد از سالها جنگ و رقابت با آشور، در اثر حمله قوم ایرانی «سکاها» در قرن هشتم قبل از میلاد، از بین رفت و باقیمانده آن، به زیر قدرت مادها در آمد.
[ویرایش] منابع
- مرتضی راوندی: تاریخ اجتماعی ایران. (جلد ۱) - ۱۵۹-۱۶۰