Suriya
Wikipediya ra, ensiklopediya xosere
 |
|
| Paytext | Şam |
| Suka tewr gırde | Şam |
| Zıwan | Erebki |
| Hokmet | Cumhuriyet |
| Erd | |
| - Pêro-pia | 185,180 |
| - % awe | (%) 0.6 |
| Nıfuse | |
| - Pêro-pia | 19,043,000 |
| - Sıxletina nıfuse serê km² | 99/km² |
| Yewiya Perey | Pound (SYP) |
| Warey Saete | +2 |
| Kılmkerdışê pela interneti | .sy |
| Kodê têlefoni | +963 |
Suriya mıntıqa ra rocawanê (ğerb) qıta Asya dera. Zımey (Şımalê) Suriya de Tırkiya; veroc (cenub) de Urdun; rocawan (ğerb) de Lebunan u Israil; rocakewtene (rocvetış, şerq) de Iraq estê. Paytextê Suriya Samo. Suriya ezaê Mılliyetanê Yewbiyaiyan (UN) Yewina (Jewbiyaena) Ereb u OPECia. Sistemê idarey diktatorluxa.
Contents |
[bıvurne / bınusne] Tarix
Tarix u medeniyetê Suriya zaf dewletiya. Medeniyetu khunun Suriya vejiya. Sumerun, Akkadun, Babilun u Asurun erde Iraqra runusti bib. 'Waxte serserun 6, Erebun Iraqra hıkum kerd. Sam biya paytextu Emevi Erebun. Erdê Suriya zaf işğali diy: Moğolan, Tırkan u Fransuzun. Seserra 15. Mogolun umey Syria u herciy xirap kerd. Serra 1517 - 1918 İmparatorina Osmanıcan xikum kerd Suriya.
Serra 1920 Fransizun Suriya İşğal kerd u Suriye biya koloniya/mıstemera Fransizun. Feqat Fransa serra 1940 kontrol xu kerd vini. Serra 1946i de Suriya xo reyna ra, xoser ilan kerd. Feqat rever ra zaf darbey esqerun xirap kerd Suriya. Serra 1963 Ba’ath Party Suriya de control guret. Ewra, beneta Suriye, Lebunan, Israil u Tirkiya zaf hol niya.
[bıvurne / bınusne] İklim u Suki
İklimê Suriya vuriyeno. Gerbe Suriya tênıno (nemın), tım honıko, sarke xo zaf germın u huşko. Çoli tey estê, zaf huşkê. Lay Firat zerri Suriya ra sin. Firat xeyat denci Suriya.
Sukê (Bacarê) Gırdi:
- 1. Sam, Nıfuse: 4,5 Milyoni
- 2. Halep, Nıfuse: 1,7 Milyoni
- 3. Homs, Nıfuse: 700,000
- 4. Latakai, Nıfuse: 554,000
- 5. Hama, Nıfuse: 410,000
Sukaye Suriya zaf peyser mend. Cengun suke Suriya zaf xirap kerd. Feqat Sam de zaf bınaê ke hetê mımarine de mıkemmel vıraziyaê. Sam merkezê iqtısad u siyasetê Suriyao.
[bıvurne / bınusne] Nıfus
Nıfusa İrani 19 milyonia. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê zey Şarê Erebun, Kurdan, Turkmenun, Asuriyun, Armeniyan u Filistunun şarê bini. Zaf muhaciru Filistinun esta. Dinê Suriya İslamo, mezhebo resmi Şıiyo u Sunni. Ehlê Heqi, yew zi taê İsewiy/Xrıstiyani (%10) estê. Zıwano resmi Erebkiyo, Xeylê merdumi Kurdki, Asurki, Tırki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niya.
[bıvurne / bınusne] İqtisad
Iqtısadê Suriya zaf qewetın niyo. Standarda xeyat zaf xiraba. Seme Cengunun xeyat xirap biya. Suriya zaf petrol u qaz roşena.
[bıvurne / bınusne] Çımey
 |
Dewleti Asya | |
|---|---|---|
|
Armenıstan • Azerbaycan • Çin • FılIstin • Hindıstan • Japonya • Korya Veroc • Iraq • İran • İsrail • Malayziya • Pakıstan • Rusya (Urusya) • Suudi Erebıstan • Suriya • Singapur • Sri Lanka • Taywan • Tırkiya |
||
